AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của Việt Nam, đóng góp cho phúc lợi xã hội

Nội dung trên được Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy đề cập khi phát biểu khai mạc tọa đàm "AI vì nhân loại: Đạo đức và An toàn AI trong kỷ nguyên mới" nằm trong khuôn khổ Tuần lễ VinFuture, diễn ra chiều 2/12.

Ông Bùi Thế Duy cho biết, năm 2021, Việt Nam ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030.

"Nhưng AI đang phát triển với tốc độ vượt bậc, vì vậy cuối năm nay, chúng ta sẽ công bố Chiến lược AI cập nhật và Luật Trí tuệ nhân tạo. Đây không chỉ là khuôn khổ pháp lý mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, xác định AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của Việt Nam, đóng góp cho phúc lợi xã hội, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia", Thứ trưởng khẳng định.

Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá, AI hôm nay không chỉ là một công nghệ ứng dụng, mà đang trở thành hạ tầng thiết yếu như điện, viễn thông hay Internet; quốc gia nào làm chủ được AI sẽ có lợi thế vượt trội trong kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng.

Vì vậy, Việt Nam đang xây dựng Trung tâm siêu tính toán AI quốc gia, hệ sinh thái dữ liệu mở và hạ tầng AI Việt Nam hướng tới tự chủ, đồng thời triển khai AI hoá toàn diện với tốc độ nhanh, đưa AI trở thành "trợ lý trí tuệ" phổ cập cho mọi người dân. Điều này nhằm nâng cao năng suất xã hội và mở rộng khả năng tiếp cận tri thức, một bước tiến mà trước đây chỉ những lãnh đạo cấp cao mới có điều kiện tiếp cận.

"Việt Nam kiên định phát triển công nghệ AI theo triết lý mở: Chuẩn mở, dữ liệu mở, mã nguồn mở. 'Mở' là con đường để tiếp nhận tri thức toàn cầu, làm chủ công nghệ, phát triển Make in Vietnam và đóng góp trở lại cho nhân loại. 'Mở' cũng là điều kiện để bảo đảm an toàn và minh bạch trong ứng dụng AI", ông Bùi Thế Duy nói.

Để AI phát triển, theo Thứ trưởng Bùi Thế Duy, thị trường trong nước phải đủ lớn; không có ứng dụng thì không có thị trường, và doanh nghiệp AI Việt Nam không thể trưởng thành.

Vì vậy, Nhà nước sẽ đẩy mạnh ứng dụng AI trong các ngành và cơ quan Nhà nước, đồng thời Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia sẽ dành 30 - 40% nguồn lực hỗ trợ, gồm cả voucher AI cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, để thị trường Việt Nam thực sự trở thành cái nôi của các doanh nghiệp AI mạnh.

"Chúng ta nhấn mạnh chuyển đổi AI, không phải chỉ 'ứng dụng AI' mà là một tiến trình tái cấu trúc toàn diện hoạt động của tổ chức, ngành và quốc gia dựa trên AI, nhằm tạo năng lực mới về quản lý, sản xuất và sáng tạo, tương tự như công nghiệp hóa hay chuyển đổi số", Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhìn nhận.

Với 100 triệu dân trẻ, năng động và am hiểu công nghệ, Việt Nam vừa là thị trường lớn vừa là nơi hình thành các sản phẩm AI mới; cùng với 11 nhóm công nghệ chiến lược, hạ tầng tính toán, dữ liệu phong phú, doanh nghiệp số Make in Vietnam và cộng đồng startup - nghiên cứu giàu khát vọng, chúng ta có đầy đủ điều kiện để đi nhanh và mạnh trong kỷ nguyên AI.

Song song với cơ hội, ông Bùi Thế Duy cho rằng, AI cũng đặt ra thách thức về đạo đức, việc làm và niềm tin xã hội. Vì vậy, Việt Nam phát triển AI theo hướng nhanh - an toàn - nhân văn, trong đó AI hỗ trợ con người nhưng con người vẫn là chủ thể ra quyết định cuối cùng.

Thời gian tới, Việt Nam sẽ ban hành Bộ quy tắc đạo đức AI quốc gia, Chiến lược AI và Luật Trí tuệ nhân tạo với các quan điểm chủ đạo: quản lý theo mức độ rủi ro; bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình; đặt con người làm trung tâm; khuyến khích phát triển AI trong nước; phát triển AI như động lực tăng trưởng nhanh và bền vững; và bảo vệ chủ quyền số quốc gia dựa trên dữ liệu, hạ tầng và công nghệ AI.

Theo Thứ trưởng Bùi Thế Duy, trong kỷ nguyên số, công nghệ là toàn cầu nhưng dữ liệu là địa phương. Những ứng dụng quan trọng phải vận hành trên hạ tầng AI Việt Nam, kết hợp hài hoà giữa nền tảng toàn cầu và nền tảng quốc gia.

Đây chính là cơ hội của các quốc gia đang phát triển, khi lợi thế không chỉ nằm ở công nghệ lõi mà còn ở ngữ cảnh, văn hoá, dữ liệu và bài toán của từng quốc gia. Con đường AI của Việt Nam được định nghĩa bằng chữ "và": toàn cầu và địa phương; hợp tác và tự chủ; công nghệ và ứng dụng; tinh hoa và đại chúng; dữ liệu mở và dữ liệu bảo vệ. Sự phát triển AI phải dựa trên bốn trụ cột: thể chế - hạ tầng - nhân lực - văn hoá AI, gắn kết và bổ trợ cho nhau.

AI và các vấn đề của AI cũng là một cặp "và" không thể tách rời. AI tạo ra thách thức, nhưng chính AI cũng giúp giải quyết thách thức đó: từ đào tạo nhân lực đến phát hiện vi phạm đạo đức. AI trưởng thành thông qua chính những vấn đề mà nó tạo ra, và trách nhiệm của chúng ta là chung sống và quản trị khôn ngoan.

Ông Bùi Thế Duy nhấn mạnh AI là cơ hội lịch sử để Việt Nam bứt phá, trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Những quốc gia hoá rồng, hoá hổ đều tận dụng tốt các cuộc cách mạng công nghiệp. Sau nhiều thập kỷ xây dựng và phát triển, Việt Nam đã trở thành nền kinh tế thứ 32 thế giới và có đầy đủ điều kiện để bước vào kỷ nguyên AI, nâng cao năng suất lao động, tăng trưởng hai con số, củng cố năng lực quản trị và bảo vệ quốc gia.

"Tuyên ngôn AI Việt Nam là: Nhân văn - Mở - An toàn - Tự chủ - Hợp tác - Bao trùm - Bền vững", Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nói.

Trong tinh thần đó, theo Thứ trưởng, Tọa đàm "AI vì Nhân loại: Đạo đức và An toàn AI trong kỷ nguyên mới" là dịp quan trọng để chúng ta cùng chia sẻ góc nhìn, kinh nghiệm và khát vọng về một tương lai AI an toàn, nhân văn và phục vụ con người.

Anh Văn

Nguồn: https://vtcnews.vn/ai-phai-tro-thanh-ha-tang-tri-tue-cua-viet-nam-dong-gop-cho-phuc-loi-xa-hoi-ar990619.html