An cư để lạc nghiệp, viết tiếp tương lai cho “vùng khó” Khánh Hòa

Nhờ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, ước mơ về một mái nhà kiên cố, một nơi ở an toàn để người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như Raglai, Ê Đê, Cơ Ho... tỉnh Khánh Hoà yên tâm làm ăn, từ thế hệ này qua thế hệ khác, tưởng chừng xa vời đã dần thành hiện thực

Bình minh trên những ngôi nhà mới

Khu vực núi Đá Lăn, xã Thuận Bắc, Khánh Hòa là điểm có nguy cơ sạt lở cao, đe dọa trực tiếp đến đời sống của người dân vùng đồng bào 53 hộ dân đồng bào Raglai sinh sống dưới chân núi. Trước thực tế đó, năm 2022, chính quyền địa phương đã phê duyệt dự án xây dựng khu tái định cư có diện tích gần 5ha, nhằm di dời người dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Từ nguồn lực Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, đến nay khu tái định cư dần hoàn thiện, nhiều người dân được di chuyển về nơi ở mới, bảo đảm cuộc sống an toàn, điều kiện sinh sống lâu dài cho bà con.

Anh Pi Năng King, thôn Đá Mài Trên, xã Thuận Bắc cho biết: “Ở khu núi Đá Lăn, nắng hạn thì rất khô cằn còn mưa xuống thì xối xả, gây sạt lở nguy hiểm cho bà con. Được chuyển về nơi ở mới, ai ai cũng phấn khởi”.

Còn gia đình chị Katơr Thị Bốn cùng ở thôn Đá Mài Trên cũng thuộc những hộ chuyển về khu tái định cư. Chị cho biết được cấp hơn 200m2 đất ở và hỗ trợ 178 triệu đồng để xây nhà, chị góp thêm hơn 150 triệu đồng tích góp để xây dựng ngôi nhà khang trang, kiên cố. “Ở bên kia mưa tới nước tràn trên núi xuống, còn ở đây thì an tâm hơn”.

Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Khánh Hòa đang ngày càng khởi sắc. Ảnh: Công Tâm

Những ngôi nhà mới không chỉ là nơi che mưa, che nắng, mà còn là tổ ấm bình yên cho các gia đình trước mùa mưa bão. Bởi lẽ, trước khi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 được triển khai, đời sống của hàng ngàn hộ dân tộc thiểu số ở miền núi Khánh Hòa đầy những thấp thỏm, lo âu. Những căn nhà tạm bợ, xiêu vẹo dựng cheo leo trên sườn đồi hoặc ven sông suối là hình ảnh quen thuộc. Sự bấp bênh về chỗ ở kéo theo sự trì trệ về kinh tế, như “mỏ neo” vô hình, níu chân bà con trong vòng xoáy đói nghèo.

Sự vào cuộc quyết liệt của Đảng ủy, chính quyền các cấp ở Khánh Hòa đang tạo nên kết quả ấn tượng. Không chỉ thực hiện mức hỗ trợ từ ngân sách Trung ương từ nguồn lực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, đặc biệt là Dự án 1 về Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt và Dự án 2 về Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết, đã tạo ra một cuộc cách mạng thực sự cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh.

Giải bài toán kép về đất đai và sinh kế bền vững

Thành công tại Khánh Hòa đến từ chiến lược bài bản, giải quyết đúng và trúng gốc rễ của đói nghèo. Các cộng đồng dân tộc thiểu số như Raglai, Ê Đê, và Cơ Ho (T'rin) luôn phải đối mặt với khó khăn không có đất an toàn để xây dựng và cũng không đủ đất đai để canh tác, bảo đảm sinh kế. Để giải quyết tình trạng trên, tỉnh Khánh Hòa đã xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện các dự án, tiểu dự án và nội dung thành phần của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 một cách hiệu quả. Các trọng tâm bao gồm giải quyết vấn đề nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề, cung cấp nước sinh hoạt; xây dựng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; hỗ trợ phát triển sản xuất và đa dạng hóa sinh kế cộng đồng; thúc đẩy khởi nghiệp và thu hút đầu tư...

Những căn nhà kiên cố đã thay thế nhà tạm, dột nát của người dân miền núi Khánh Hòa.

Như năm 2024, trong khuôn khổ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Khánh Hòa triển khai hỗ trợ đất ở cho 36 hộ, hỗ trợ xây dựng nhà ở cho 1.231 hộ, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 348 hộ, đầu tư xây dựng 5 công trình nước sinh hoạt tập trung tại các địa phương miền núi. Đặc biệt, để thực hiện hiệu quả các nội dung trong Dự án 1, Dự án 2, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 04/2024/QĐ-UBND. Theo đó, các hộ chưa có đất ở sẽ được xem xét hỗ trợ đất ở. Đối với hộ sinh sống bằng nghề nông, lâm, ngư nghiệp chưa có đất sản xuất, chính quyền địa phương sẽ bố trí đất sản xuất trực tiếp hoặc hỗ trợ vay vốn tín dụng ưu đãi trong trường hợp không thể bố trí đất.

Đặc biệt, những hộ thiếu trên 50% đất sản xuất theo định mức, hoặc có nhu cầu chuyển đổi nghề, cũng sẽ được xem xét hỗ trợ phù hợp, bảo đảm đáp ứng nhu cầu thực tế và góp phần cải thiện đời sống bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số và hộ nghèo trong giai đoạn từ 2021 - 2025.

Giấc mơ an cư đang dần trở thành hiện thực trên khắp các buôn làng, tạo ra nền móng vững chắc cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Khánh Hòa vươn lên cải thiện cuộc sống. Tuy nhiên, hành trình phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Bởi nhìn từ thực tế, ở một số địa phương, cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội vẫn còn thiếu, chưa đáp ứng và chưa thực sự tạo động lực cho phát triển, đời sống của đa số đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn nhiều khó khăn… Nhiều ý kiến cho rằng, quá trình quy hoạch, sắp xếp dân cư cần tiếp tục được tăng cường thực hiện. Đồng thời, việc bố trí dân cư phải phù hợp với phong tục, tập quán của từng dân tộc.

Giai đoạn tiếp theo của Chương trình cũng cần tập trung mạnh mẽ hơn vào việc tạo sinh kế bền vững, thông qua các hoạt động như đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường, phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm đặc hữu của địa phương và hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, trong bối cảnh mới, để chương trình tiếp tục phát huy hiệu quả trong giai đoạn tới, gắn với tinh gọn các cơ chế quản lý, tăng cường phân cấp cho địa phương, cần sửa đổi các quy định để tạo sự linh hoạt, chủ động hơn cho cơ sở. Trao quyền cho địa phương, những người hiểu rõ nhất về khó khăn và tiềm năng của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sẽ là chìa khóa để khơi thông nguồn lực và đẩy nhanh tiến độ hỗ trợ nhà ở cho bà con. Để qua đó, những ngôi nhà mới trở thành điểm tựa, bệ phóng cho tương lai tươi sáng hơn.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/an-cu-de-lac-nghiep-viet-tiep-tuong-lai-cho-vung-kho-khanh-hoa-10399766.html