Vở "Đêm nay là đêm nào?" (What night is Tonight) đoạt giải tác phẩm xuất sắc
Sau khi được trao giải thưởng dành cho Tác phẩm xuất sắc tại Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần VI năm 2025 ở Ninh Bình cho vở "Đêm nay là đêm nào?" (What night is Tonight), VTV1 đã thực hiện chương trình Góc nhìn Văn hóa – Nghệ thuật ngày 5-12, trong đó các nhà chuyên môn đều đánh giá cao Đoàn kịch Ngư cổ - Trung Quốc.
Vở của biên kịch Tàng Bảo Vinh (Zang Baorong), đạo diễn Lưu Quân Chương (Liu Jun Zhang). Hai nghệ sĩ Vương Xảo Ngọc/ (Wang Qiaoyu) và Vương Soái (Wang Shuai) đoạt HCV cá nhân.
Nhân dịp này, ông Vương Xuân Trinh - Phó Chủ tịch Liên hiệp Văn học Nghệ thuật huyện Trạm Hóa, thành phố Tân Châu; Giám đốc Trung tâm Di sản Văn hóa Phi vật thể; Đoàn trưởng Đoàn kịch Ngư Cổ - đã trả lời phỏng vấn Báo Người Lao Động.
Ông Vương Xuân Trinh - Phó Chủ tịch Liên hiệp Văn học Nghệ thuật huyện Trạm Hóa, thành phố Tân Châu; Giám đốc Trung tâm Di sản Văn hóa Phi vật thể; Đoàn trưởng Đoàn kịch Ngư Cổ
. Phóng viên: Với lịch sử hơn 300 năm của Ngư cổ hí, ông xác định giá trị cốt lõi nào là bất biến trong nghệ thuật của đoàn?
- Ông Vương Xuân Trinh: Điều mà Đoàn kịch Ngư Cổ Trạm Hóa luôn kiên định gìn giữ chính là cội rễ văn hóa địa phương và sự đồng cảm về mặt tình cảm. Dù là giọng hát, tiếng ngư cổ (trống cá) trong phần đệm, hay ngôn ngữ phương ngữ, tất cả đều là cầu nối giữa ký ức quê hương và tình cảm cộng đồng. Chúng tôi giữ vững bản chất nghệ thuật "dùng kịch để truyền tải đạo lý, dùng tình để chạm đến cảm xúc của con người". Vì thế, dù có đổi mới hình thức, mọi thứ vẫn xoay quanh "thanh âm quê nhà, tình quê, hồn quê".
. Trong bối cảnh sân khấu Trung Quốc hiện nay đang chịu sức ép lớn từ tốc độ đô thị hóa, công nghiệp giải trí và nền tảng số, đoàn kịch đã làm gì để duy trì bản sắc truyền thống mà vẫn không bị "bảo tàng hóa" trên sân khấu?
- Chúng tôi thông qua "Di sản sống" để tạo sự đối thoại giữa truyền thống và hiện tại. Ví dụ như: đưa kịch Ngư Cổ vào lễ hội cộng đồng, giáo dục thẩm mỹ học đường, biểu diễn văn hóa – du lịch, giúp kịch "sống" trên sân khấu và trong đời sống, chứ không chỉ nằm trong tủ trưng bày.
. Đâu là ranh giới giữa đổi mới và làm mất bản sắc?
- Đổi mới không phải là phá bỏ, mà là mở rộng không gian biểu đạt trên cơ sở tôn trọng đặc trưng nghệ thuật và mỹ học biểu diễn của loại hình kịch này. Chẳng hạn, có thể đưa phối khí hiện đại vào âm nhạc nhưng tiết tấu hạt nhân và làn điệu hát của kịch Ngư cổ phải giữ nguyên. Kịch bản có thể khai thác vấn đề đương đại, nhưng trình thức biểu diễn vẫn phải bảo lưu được hồn cốt của truyền thống. Ranh giới chính là "hình có thể đổi, nhưng thần không được thay đổi".
Vũ đạo đẹp của các nghệ sĩ Đoàn kịch Ngư cổ Trạm Hóa - Trung Quốc
. Việc Ngư cổ hí được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đã tác động như thế nào đến chiến lược nghệ thuật của đoàn?
- Sau khi được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, đoàn nhận được nhiều chính sách và hỗ trợ tài chính hơn, đồng thời gánh vác trách nhiệm truyền thừa lớn hơn. Chúng tôi tiến hành hệ thống hóa kịch bản, thu âm – ghi hình tư liệu, mở lớp truyền dạy, và chú trọng nhấn mạnh dấu ấn văn hóa của loại hình này trong các buổi biểu diễn. Đồng thời, chúng tôi nỗ lực kết nối nghệ thuật truyền thống với xã hội hiện đại, vừa giữ được sức hấp dẫn độc đáo của kịch Ngư Cổ, vừa đáp ứng thẩm mỹ của khán giả đương đại – đặc biệt là giới trẻ, nhằm mở rộng đối tượng công chúng và bảo đảm sự phát triển bền vững.
. Trong hệ sinh thái sân khấu Trung Quốc hiện đại, nơi các loại hình hí kịch địa phương ngày càng đứng trước nguy cơ bị lấn át, Đoàn Ngư cổ Trạm Hóa nhìn nhận vai trò xã hội của mình như thế nào: bảo tồn di sản, phục vụ cộng đồng hay tham gia cạnh tranh trong "thị trường văn hóa"?
- Cả ba vai trò đó không hề mâu thuẫn. Trước hết, chúng tôi là những người truyền thừa và phục vụ cộng đồng bằng các buổi biểu diễn công ích; song song, chúng tôi cũng tích cực tham gia thị trường văn hóa, đưa các tác phẩm chất lượng tham dự liên hoan sân khấu và lưu diễn, để kịch Ngư Cổ vượt khỏi phạm vi địa phương và trở thành "danh thiếp văn hóa" của khu vực.
. Khi phải đối diện với yêu cầu "hiện đại hóa" để hấp dẫn khán giả trẻ, tiêu chí nào được đoàn đặt ra để không đánh đổi chiều sâu thẩm mỹ lấy tính giải trí đơn thuần?
- Chúng tôi luôn kiên trì nguyên tắc "nội dung là gốc, thẩm mỹ là cốt lõi". Dù đưa vào các yếu tố hiện đại, chúng tôi tuyệt đối không làm suy giảm tính văn học và chiều sâu biểu diễn của hí kịch. Trong dàn dựng sân khấu, chúng tôi sử dụng công nghệ hiện đại như ánh sáng và âm thanh theo hướng sáng tạo, nhưng luôn phục vụ cho nội dung và bầu không khí biểu diễn, không lạm dụng những chiêu trò giải trí. Trong biên soạn kịch bản, chúng tôi chú trọng tính logic và chiều sâu của câu chuyện, tránh biến nội dung trở nên hời hợt chỉ để chạy theo hiệu ứng giải trí. Qua đó đảm bảo rằng khán giả trẻ, dù được tiếp cận với hình thức mới mẻ, vẫn cảm nhận rõ nét sức hấp dẫn nghệ thuật và giá trị tư tưởng của hý khúc truyền thống.
Đông khán giả, nghệ sĩ trong nước yêu mến tài năng diễn xuất của các nghệ sĩ Đoàn kịch Ngư cổ Trạm Hóa - Trung Quốc
. Có ý kiến cho rằng: đổi mới trong nghệ thuật truyền thống phải dựa trên "cách nghĩ mới" chứ không chỉ là "hình thức mới"?
- Chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Đổi mới thực sự phải bắt nguồn từ sự thấu hiểu sâu sắc truyền thống và sự kết hợp với tinh thần thời đại. Chẳng hạn, vở "Kim tịch hà tịch" (Đêm nay là đêm nào) của chúng tôi không chỉ thử nghiệm về mặt hình thức mà còn tái cấu trúc hiện đại trong cách kể chuyện lẫn tâm lý nhân vật.
- Sau "Đêm nay đêm nào", đoàn có dự định tiếp tục theo đuổi những tác phẩm thử nghiệm ở quy mô lớn hơn hoặc theo hướng liên ngành (kết hợp đa phương tiện, điện ảnh, sân khấu số…)?
- Chúng tôi dự định thử nghiệm kết hợp với đa phương tiện và sân khấu số, phát triển mô hình trải nghiệm hí kịch mang tính nhập vai, đồng thời tìm hướng chuyển thể IP kịch Ngư Cổ sang điện ảnh – truyền hình để nghệ thuật truyền thống có thể lan tỏa dưới nhiều hình thức phong phú hơn.
Nguồn: https://nld.com.vn/doan-kich-ngu-co-trung-quoc-tiet-lo-bi-quyet-khong-bi-bao-tang-hoa-196251207142912052.htm
Bình luận (0)