Bình đẳng giới - vì một tương lai tốt đẹp

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang làm thay đổi mọi mặt đời sống, bình đẳng giới (BĐG) không chỉ là khẩu hiệu mà trở thành điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững và bảo đảm quyền con người. Tháng hành động vì BĐG và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2025 với chủ đề “BĐG và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số” được Thanh Hóa triển khai không chỉ để đánh dấu một sự kiện truyền thông thường niên, mà là dịp nhìn lại những kết quả đạt được bằng các con số cụ thể; đồng thời củng cố quyết tâm hành động mạnh mẽ hơn vì một tương lai an toàn, bình đẳng cho phụ nữ và trẻ em.

Màn tiểu phẩm tại Hội thi tìm hiểu kiến thức về bình đẳng giới năm 2025 tại phường Sầm Sơn.

Thực hiện Chiến lược quốc gia về BĐG, Luật BĐG năm 2006 và các kế hoạch của Trung ương, những năm qua tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức triển khai công tác BĐG theo hướng bài bản, từ hoàn thiện cơ chế, chính sách, đến lồng ghép giới trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Tháng hành động vì BĐG và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới được tỉnh duy trì liên tục 10 năm, trở thành đợt cao điểm truyền thông thường niên từ ngày 15/11 đến 15/12, với sự phối hợp liên ngành giữa Sở Nội vụ - cơ quan thường trực Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh và các sở, ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương. Các hoạt động không chỉ diễn ra trong khuôn khổ một buổi lễ phát động, mà còn được cụ thể hóa thành kế hoạch theo từng lĩnh vực, từng địa phương, gắn với mục tiêu, chỉ tiêu rõ ràng về bình đẳng giới.

Nhờ cách làm đồng bộ đó, bức tranh BĐG trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, được chứng minh bằng những số liệu cụ thể chứ không chỉ bằng nhận định cảm tính. Về kinh tế, toàn tỉnh hiện có 4.403 doanh nghiệp, HTX, trong đó 1.237 doanh nghiệp, HTX do nữ làm giám đốc hoặc chủ cơ sở, qua đó tạo việc làm và thu nhập cho hơn 250.000 lao động nữ. Điều này cho thấy phụ nữ không chỉ là lực lượng lao động đông đảo, mà còn ngày càng khẳng định vai trò trên cương vị chủ doanh nghiệp, người dẫn dắt, tổ chức sản xuất, kinh doanh.

Ở lĩnh vực chính trị - xã hội, tỷ lệ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý được cải thiện rõ ràng so với trước. Toàn tỉnh có 8/69 nữ Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (12%), tăng 1,2% so với nhiệm kỳ trước; 2/15 nữ Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy (13%), tăng 7,1%; và 161 nữ lãnh đạo chủ chốt cấp xã, chiếm 16%. Phụ nữ chiếm hơn 50% lực lượng lao động của tỉnh và đóng góp ngày càng lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

Trong lĩnh vực giáo dục và an sinh xã hội, khoảng cách giới tiếp tục thu hẹp. Tỷ lệ trẻ em trai và trẻ em gái dân tộc thiểu số hoàn thành giáo dục tiểu học đạt 99,98% (kế hoạch 98,9%); tỷ lệ hoàn thành THCS đạt 97,37% (kế hoạch 97%). Công tác truyền thông, tập huấn, phổ biến kiến thức về BĐG được mở rộng mạnh mẽ: 84% dân số được tiếp cận kiến thức cơ bản về BĐG, vượt xa mục tiêu kế hoạch 2025 là 60%. Trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực giới, 86,25% người gây bạo lực gia đình, bạo lực trên cơ sở giới (ở mức chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự) đã được tư vấn, tham vấn, vượt mục tiêu 80%. Đây là dấu hiệu cho thấy nỗ lực chuyển từ xử lý sau vi phạm sang phòng ngừa, can thiệp sớm, tác động trực tiếp đến nhận thức và hành vi của người gây bạo lực.

Bước sang giai đoạn chuyển đổi số sâu rộng, các hình thức bạo lực trên cơ sở giới không chỉ diễn ra trong gia đình hay cộng đồng mà còn lan sang môi trường trực tuyến, với mức độ tinh vi hơn. Theo thống kê, từ đầu năm đến hết tháng 10/2025 toàn tỉnh ghi nhận 28 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với 63 đối tượng; phần lớn nạn nhân là phụ nữ và trẻ em gái - nhóm dễ bị tổn thương do hạn chế về kỹ năng số và tâm lý e ngại khi tố giác.

Nhiều dạng bạo lực giới mới xuất hiện, như quấy rối bằng tin nhắn, hình ảnh nhạy cảm, tống tiền qua video, bôi nhọ danh dự trên mạng xã hội... Những hành vi này khó nhận diện, gây tổn thương sâu về tinh thần. Ở vùng khó khăn, tình trạng tảo hôn, định kiến giới vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn, tiếp tục ảnh hưởng đến cơ hội học tập, phát triển của trẻ em gái.

Trước thực tế đó, Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2025 xác định nhiều nhóm giải pháp trọng tâm, hướng tới tính thực chất và bền vững. Trước hết, BĐG phải được xem là chỉ số bắt buộc trong phê duyệt kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và trong triển khai chuyển đổi số của tỉnh, các ngành, địa phương; việc lồng ghép giới trở thành tiêu chí đánh giá năng lực và trách nhiệm của người đứng đầu. Tiếp đó, các sở, ban, ngành có nhiệm vụ xây dựng giải pháp bảo vệ an toàn cho phụ nữ và trẻ em trên môi trường số, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra. UBND các xã, phường phải ban hành kế hoạch hành động cụ thể, gắn chỉ tiêu với từng đơn vị và từng cá nhân phụ trách để bảo đảm tiến độ, tránh tình trạng triển khai hình thức.

Song song với nỗ lực từ phía chính quyền, các giải pháp cấp cộng đồng cần được mở rộng nhằm tạo lá chắn an toàn từ cơ sở. Các mô hình tập huấn kỹ năng số, kỹ năng ứng xử an toàn, tổ truyền thông cộng đồng, nhóm đồng đẳng phải được duy trì và nhân rộng. Các cơ sở giáo dục được khuyến nghị đưa nội dung BĐG và an toàn số vào chương trình kỹ năng sống, xây dựng môi trường học đường “5 không”, giúp học sinh hình thành nhận thức và hành vi tôn trọng giới.

Đặc biệt, phụ nữ và trẻ em gái cần được tạo điều kiện để trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ và chủ động tố giác khi bị bạo lực, xâm hại. Các hội, đoàn thể tiếp tục phát huy mô hình “tự bảo vệ - tự tương trợ”, tạo mạng lưới hỗ trợ để không một nạn nhân nào bị bỏ rơi hoặc chịu tổn thương kéo dài.

Có thể khẳng định, BĐG là nền tảng quan trọng để phát triển bền vững, nhất là trong kỷ nguyên số khi cơ hội và thách thức đan xen. Trong thời gian tới, tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm bảo đảm mọi phụ nữ và trẻ em gái đều được sống, học tập và làm việc trong môi trường an toàn, bình đẳng. Đồng thời, tiếp tục nhân rộng các mô hình hỗ trợ cộng đồng, phát huy vai trò của ban vì sự tiến bộ của phụ nữ và khuyến khích sự tham gia tích cực của người dân, nhất là nam giới, để tạo chuyển biến bền vững, góp phần xây dựng một xã hội văn minh và tiến bộ hơn.

Bài và ảnh: Trần Hằng

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/binh-dang-gioi-vi-mot-tuong-lai-tot-dep-270428.htm