Cần cơ chế khuyến khích bảo tồn giống cây ăn quả bản địa

NGHỆ AN Hoạt động kết nối các tổ chức, chia sẻ kinh nghiệm do ALiSEA phối hợp triển khai đã góp phần lan tỏa tinh thần hợp tác, thúc đẩy phát triển nông nghiệp sinh thái.

Mạng lưới Học hỏi Sáng kiến nông nghiệp Sinh thái Đông Nam Á (ALiSEA) vừa phối hợp với các tổ chức thành viên (ASINCV, SPERI) tổ chức chương trình tăng cường kết nối, chia sẻ tri thức, kinh nghiệm trong phát triển nông nghiệp sinh thái tại Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả và Cây công nghiệp Phủ Quỳ, tỉnh Nghệ An.

Đoàn công tác của ALiSEA tham quan Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả và Cây công nghiệp Phủ Quỳ. Ảnh: Kiều Chi.

Tiền thân là Trạm thí nghiệm cây nhiệt đới Tây Hiếu, Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả và Cây công nghiệp Phủ Quỳ được Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm quyết định thành lập từ tháng 4 năm 1960. Trải qua hơn sáu thập kỷ, Trung tâm được xem là cái nôi sản xuất của vùng Phủ Quỳ nói riêng và khu vực Bắc Trung Bộ nói chung, đóng vai trò quan trọng trong việc khảo nghiệm, bảo tồn và phát triển nhiều giống cây công nghiệp, cây ăn quả bản địa. 

Hiện nay, Trung tâm tập trung nghiên cứu và phát triển các giống cây ăn quả có múi, cây cao su, mía, cùng các mô hình canh tác bền vững gắn với nguyên tắc của nông nghiệp sinh thái. Hằng năm, Trung tâm tổ chức từ 10 - 15 lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây có múi cho nông dân và hợp tác xã trong vùng. 

Bà Phạm Thị Sâm, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết: "Trong phát triển nông nghiệp sinh thái, chúng tôi đặc biệt coi trọng việc sử dụng nguồn giống địa phương, giảm đầu vào hóa chất, tăng đa dạng sinh học thông qua mô hình trồng xen, che phủ đất và luân canh hợp lý. Đây là giải pháp giúp nông dân vừa bảo vệ đất, vừa gia tăng thu nhập bền vững".

Mô hình thử nghiệm xen canh mía - cao su tại Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả và Cây công nghiệp Phủ Quỳ. Ảnh: Kiều Chi.

Theo bà Sâm, Trung tâm đang trồng thử nghiệm mô hình trồng xen cao su với mía. Mô hình "lấy ngắn nuôi dài" được Trung tâm thử nghiệm trong một năm, tham khảo kinh nghiệm từ Viện Nghiên cứu Cây cao su tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Cây mía được trồng xen với khoảng cách hàng 4m, băng giữa các hàng kép cao su 16 - 20m có tác dụng che phủ đất, hạn chế cỏ dại, giữ ẩm, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Thực tế, việc bảo tồn và phát triển giống cây trồng bản địa tại Trung tâm gặp không ít khó khăn do thiếu cơ chế hỗ trợ và kinh phí. Tuy nhiên, đội ngũ nghiên cứu vẫn kiên trì lưu giữ và phục tráng các nguồn gen quý. Theo bà Sâm, định hướng phát triển của Trung tâm là gắn nghiên cứu với thực hành, gắn khoa học với nông dân, hướng đến nền nông nghiệp có trách nhiệm với môi trường và cộng đồng.

Trung tâm tập trung nghiên cứu, chuyển giao, áp dụng 13 nguyên tắc nông nghiệp sinh thái trong quản lý và sản xuất, trong đó nhấn mạnh sự cân bằng giữa ba yếu tố chính sinh thái - kinh tế - xã hội, sử dụng nguồn, giống địa phương, giảm vật tư hóa học, đảm bảo đa dạng sinh học (trồng xen). Các mô hình khuyến nông trồng xen, đặc biệt là mô hình 90ha mía áp dụng cơ giới hóa của Trung tâm đã chứng minh hiệu quả vượt trội, giảm nhân lực và chi phí sản xuất. 

Chuyến thăm và làm việc của đoàn công tác ALiSEA tại Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả và Cây công nghiệp Phủ Quỳ không chỉ là dịp để trao đổi kỹ thuật mà còn mở ra cơ hội kết nối các sáng kiến thực hành nông nghiệp sinh thái trong khu vực. Qua đó, các tổ chức thành viên cùng học hỏi, lan tỏa những mô hình canh tác thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu...

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/can-co-che-khuyen-khich-bao-ton-giong-cay-an-qua-ban-dia-d778696.html