Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, cảnh báo vi phạm từ sớm

Về phương hướng, nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2026, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị, chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, kiên quyết không để tái diễn các sai phạm cũ.

Tiếp tục Kỳ họp thứ Mười, sáng 9/12, Quốc hội đã nghe Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025.

Xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng

Theo Báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025 do Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc Chương trình công tác năm 2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí đến năm 2035; xác định phòng, chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, chỉ đạo rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, có nguy cơ thất thoát, lãng phí.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày Báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025. Ảnh: Phạm Thắng

Công tác phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được triển khai đồng bộ, có hiệu quả, thể hiện thông qua kết quả các nội dung là: Công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; Xây dựng và thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ; Thực hiện quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn; Thực hiện chuyển đổi vị trí công tác; việc thực hiện cải cách hành chính, chuyển đổi số trong công tác quản lý; việc thực hiện các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập; Xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng…

Tuy nhiên, Tổng thanh tra Chính phủ thừa nhận, việc thể chế hóa, khắc phục những sơ hở, vướng mắc, bất cập, chồng chéo trên một số lĩnh vực vẫn còn chậm, chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn; Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được phát huy toàn diện; Một số vụ án, vụ việc phải tạm đình chỉ do có bị can bỏ trốn hoặc chưa có kết quả tương trợ tư pháp nước ngoài; giá trị tài sản phải thu hồi còn tồn đọng lớn.

Đáng lưu ý, tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn diễn biến phức tạp; tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp chưa được giải quyết triệt để.

Nhiều biện pháp phòng ngừa còn mang tính hình thức

Theo Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025 do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày, Ủy ban tán thành với đánh giá của Chính phủ và cho rằng tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn diễn biến phức tạp trên một số lĩnh vực; tham nhũng tiếp tục xảy ra ngay trong các cơ quan có nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn còn nhiều.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025. Ảnh: Quang Khánh

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu rõ, thực trạng này cho thấy còn có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước ở một số lĩnh vực. Việc triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn chưa thực sự phát huy hiệu quả, nhiều biện pháp phòng ngừa còn mang tính hình thức. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa được quan tâm đúng mức…

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ phân tích rõ “nguy cơ” của tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đối với sự tồn vong của chế độ đến nay đã được đẩy lùi đến đâu để dự báo đúng tình hình. Đồng thời tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế, nguyên nhân và đề ra giải pháp đối phó, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Về phương hướng, nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2026, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung hoặc làm rõ hơn một số phương hướng, nhiệm vụ.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Đó là, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật, thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thành pháp luật, khắc phục các sơ hở, vướng mắc, bất cập do quy định pháp luật dẫn đến tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đề cao trách nhiệm, nhất là của người đứng đầu trong công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các biện pháp phòng, chống tham nhũng. Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, kiên quyết không để tái diễn các sai phạm cũ.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng, đấu thầu, quản lý tài nguyên, khoáng sản, sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, thuốc chữa bệnh, lĩnh vực lao động, y tế…; tập trung rà soát, xử lý trụ sở dôi dư sau sắp xếp để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tiếp tục quan tâm ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp…

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/chuyen-trong-tam-sang-phong-ngua-canh-bao-vi-pham-tu-som-10399763.html