Đại học cần tiên phong thúc đẩy nghiên cứu, đổi mới sáng tạo

Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) khẳng định, các nghị quyết mới đã tạo ra nhiều cơ chế và chính sách mới, điều kiện thuận lợi để phát triển nghiên cứu khoa học công nghệ nhưng chính các trường phải là đơn vị tiên phong thực hiện.

Sáng 9/12, tại Hà Nội, Bộ GDĐT phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị tập huấn phổ biến, cập nhật các chính sách, quy định về quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hội nghị nhằm thực hiện Nghị quyết 71/NQ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại hội nghị.

Hội nghị được triển khai trực tiếp kết hợp với trực tuyến đến tất cả các cơ sở giáo dục đại học trong cả nước.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết giáo dục Việt Nam hiện nằm trong nhóm 20 quốc gia đứng đầu thế giới. Tuy nhiên, ông nhìn nhận hệ thống giáo dục đại học trong nước hiện nay chủ yếu vẫn tập trung vào đào tạo. Dù khoa học công nghệ đã có bước phát triển mạnh trong thời gian qua nhưng tỷ trọng nghiên cứu so với đào tạo vẫn còn rất khiêm tốn.

Nguồn thu của các trường đại học chủ yếu dựa vào học phí, trong khi nguồn thu từ hoạt động khoa học – công nghệ và nghiên cứu còn thấp so với các nước phát triển. Thứ trưởng nhấn mạnh đây là hạn chế cần được khắc phục.

Ở các trường đại học nghiên cứu trên thế giới, nguồn thu từ khoa học – công nghệ thường chiếm khoảng 20–30%, thậm chí 30–40% tổng nguồn thu. Trong khi tại Việt Nam tỷ lệ này còn rất thấp. Bên cạnh đó, hoạt động ứng dụng, chuyển giao và thương mại hóa kết quả nghiên cứu cũng còn hạn chế.

Theo Thứ trưởng, các nghị quyết mới về đột phá phát triển khoa học – công nghệ đã tạo ra nhiều cơ chế và chính sách mới, điều kiện thuận lợi để phát triển nghiên cứu khoa học công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học. Nhà nước và các bộ, ngành đặt ra khung pháp lý, chính sách và hỗ trợ đầu tư, nhưng chính các trường phải là đơn vị tiên phong thực hiện.

Thứ trưởng hi vọng sau hội nghị này, các cơ sở đào tạo sẽ hiểu biết rõ hơn về các cơ chế, chính sách, quy định mới để tổ chức thực hiện Nghị quyết 57, Nghị quyết 71 một cách thuận lợi, mạnh dạn đổi mới, hoàn thành tốt mục tiêu phát triển khoa học công nghệ trong các nhà trường.

Toàn cảnh hội nghị.

Trình bày tại hội nghị về các nội dung cơ bản của Nghị định số 268/2025/NĐ-CP ngày 14/10/2025, TS Khổng Quốc Minh – Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, chuyển đổi số tạo ra môi trường số thuận lợi, tương tác với môi trường thực để thay đổi cách tổ chức hoạt động, cung cấp dịch vụ và tạo ra giá trị mới, qua đó thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy động lực tăng trưởng mới, trong đó có phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. 

Tuy nhiên, TS Khổng Quốc Minh cũng chỉ ra khoảng trống rủi ro trong quản lý đổi mới sáng tạo và thương mại công nghệ, giữa giai đoạn nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vào thực tế.

Trong bối cảnh đó, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025 được được Quốc hội khoá XV, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 27/6/2025.

Theo TS Khổng Quốc Minh, lần đầu tiên hoạt động đổi mới sáng tạo vào nội dung của luật, điều chỉnh các hoạt động đổi mới sáng tạo, đồng thời bổ sung nhiều chính sách mới để thúc đẩy sự phát triển đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Điều này thể hiện sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển, đưa đổi mới sáng tạo ngang hàng với khoa học công nghệ.

Tại hội nghị, đại diện Bộ Khoa học Công nghệ cũng trình bày tổng thể về các chính sách quy định mới tại Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Nghị định số 267/2025/NĐ-CP ngày 14/10/2025; Nghị định số 263/2025/NĐ-CP ngày 14/10/2025.

Đại diện Bộ Tài chính cũng đã giới thiệu về các quy định liên quan đến Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) và cơ chế, chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Nguyễn Hoài

Nguồn: https://daidoanket.vn/dai-hoc-can-tien-phong-thuc-day-nghien-cuu-doi-moi-sang-tao.html