Đáp ứng yêu cầu phát triển chuyên ngành lão khoa

Một số đại biểu Quốc hội nêu ý kiến về tốc độ già hóa dân số nhanh nhưng hệ thống chăm sóc người cao tuổi lại đang phát triển chậm, thiếu đồng bộ; thiếu dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. Cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để thu hút nguồn lực ngoài nhà nước. Cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu, trong đó đáng chú ý là việc phát triển hệ thống bệnh viện và khoa lão khoa chưa được cụ thể hóa trong chương trình...

Đáp ứng yêu cầu phát triển chuyên ngành lão khoa

Chú thích ảnh — Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ Nguyễn Văn Mạnh phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đóng góp ý kiến về nội dung ứng phó với già hóa dân số, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Phú Thọ) nhấn mạnh yêu cầu phát triển chuyên ngành lão khoa theo đúng tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị. Nghị quyết 72 xác định rõ: mỗi tỉnh, thành phố phải có ít nhất một bệnh viện hoặc khoa lão khoa để đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngày càng tăng của người cao tuổi.

Tuy nhiên, theo đại biểu, nội dung này chưa được cụ thể hóa trong dự thảo Nghị quyết về Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035. Mặc dù các tiểu dự án về nâng cao chất lượng dân số và thích ứng với già hóa dân số có đề cập nhiệm vụ liên quan, nhưng không thấy phần bố trí vốn riêng cho phát triển lão khoa. Đây là điểm mâu thuẫn so với định hướng trong Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Đại biểu đề nghị Chính phủ cân đối lại nguồn vốn, đảm bảo dành kinh phí cho các nhiệm vụ then chốt như xây dựng bệnh viện lão khoa, nâng cấp khoa lão khoa tại các bệnh viện đa khoa tỉnh, đồng thời xem xét thí điểm tại một số địa phương khi nguồn lực còn hạn chế để tạo mô hình mẫu trước khi nhân rộng.

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh về tỷ lệ vốn xã hội hóa của chương trình còn “quá thấp”, chỉ 0,67% tổng kinh phí (594 tỷ đồng/88.600 tỷ đồng). Với mức đầu tư như vậy, “không thể triển khai đồng bộ hệ thống chăm sóc người cao tuổi từ bệnh viện đến cơ sở dưỡng lão”. Chính vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung giải pháp thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội thông qua cơ chế ưu đãi và chính sách đầu tư rõ ràng, tạo sự yên tâm cho doanh nghiệp tư nhân tham gia lĩnh vực đặc thù này.

Đề cập đến việc tập trung vào cơ chế an sinh, nhất là chính sách Bảo hiểm y tế, đại biểu Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) hoàn toàn đồng tình với quy định Bảo hiểm y tế thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh cho người từ 75 tuổi trở lên, người thuộc hộ cận nghèo hoặc đang hưởng trợ cấp xã hội. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị xem xét hạ độ tuổi này xuống 70, phù hợp hơn với thực tế khi tuổi thọ khỏe mạnh của người Việt Nam chỉ khoảng 68 năm. Mục tiêu của chính sách là đảm bảo hỗ trợ kịp thời cho nhóm người cao tuổi có nguy cơ bệnh tật và tổn thương sức khỏe cao.

Đại biểu Trần Thị Hiền (Ninh Bình) đưa ra bức tranh tổng thể về sự mất cân đối giữa tốc độ già hóa dân số và khả năng cung ứng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. Cả nước hiện chỉ có 46 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trên tổng số 425 cơ sở bảo trợ xã hội (chiếm khoảng 11%). Nhiều tỉnh thậm chí không có cơ sở dưỡng lão chuyên biệt nào. Trong khi đó, theo Quy hoạch mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội, Việt Nam cần tối thiểu 90 cơ sở vào năm 2030, nghĩa là trong 5 năm tới phải bổ sung thêm khoảng 30 cơ sở, vượt xa khả năng đầu tư từ ngân sách.

Đáng chú ý, đại biểu chỉ ra điểm nghẽn lớn: Cơ sở dưỡng lão hiện chưa được coi là cơ sở y tế, dù vẫn thực hiện nhiệm vụ khám bệnh, điều trị, phục hồi chức năng. Điều này khiến khối tư nhân khó tiếp cận ưu đãi về đất đai, tín dụng, thuế… nên không mặn mà đầu tư, dù đây là lĩnh vực vốn lớn, thu hồi chậm nhưng mang lại lợi ích xã hội cao. Từ thực tiễn này, đại biểu Hiền kiến nghị: Công nhận cơ sở dưỡng lão như cơ sở y tế để được hưởng các chính sách hỗ trợ đặc thù; bổ sung vào Tiểu dự án 3 hoặc Tiểu dự án 4 các nhiệm vụ nghiên cứu cơ chế xã hội hóa, ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật và thí điểm các mô hình chăm sóc bán trú, chăm sóc kết hợp y tế - xã hội.

Tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, việc xây dựng Nghị quyết đặc thù để triển khai Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân được thực hiện trên tinh thần xác định chăm sóc sức khỏe nhân dân là “nhiệm vụ chính trị hàng đầu”. Ngành y tế sẽ thực hiện song hành nhiệm vụ thường xuyên và giải pháp đột phá, đồng thời đảm bảo không trùng lắp với các chương trình đầu tư công khác.

Về khám sức khỏe định kỳ và sàng lọc bệnh tật, Bộ trưởng cho biết kiến nghị của đại biểu đã được tiếp thu và đưa vào dự án Luật Phòng bệnh, dự kiến thông qua tại kỳ họp này. Chính phủ sẽ hướng dẫn cụ thể về đối tượng và lộ trình. Về bảo đảm an toàn và chế độ cho nhân viên y tế, nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, thuế và thu hút hợp tác công tư đã được thống nhất với Bộ Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Bộ trưởng thông tin thêm, dự thảo Nghị định về chế độ đặc thù (phụ cấp trực, chế độ cho nhân viên y tế thôn bản…) đã trình Chính phủ, nhằm tháo gỡ khó khăn và động viên lực lượng tuyến đầu.

Về phát triển hệ thống lão khoa, Bộ trưởng cho biết, hiện cả nước có 3 bệnh viện lão khoa, 14 bệnh viện trung ương và 48 bệnh viện tuyến tỉnh có khoa lão. Bộ đã đưa nội dung đầu tư bệnh viện lão khoa lên tuyến trung ương vào chương trình đầu tư công; đồng thời đang rà soát quy hoạch mạng lưới y tế gắn với sắp xếp đơn vị hành chính. Các địa phương được đề nghị coi đây là nhiệm vụ quan trọng và chủ động triển khai sau khi có quy hoạch.

Về cơ sở dưỡng lão và thu hút xã hội hóa, Bộ trưởng cho biết, vấn đề này đã được lồng ghép trong Dự án 4 của Chương trình. Ngoài ra, các chính sách ưu đãi về đất đai và thuế trong dự thảo Nghị quyết đặc thù lần này sẽ áp dụng trực tiếp cho cơ sở dưỡng lão, tạo động lực thu hút đầu tư tư nhân.

Về phân bổ ngân sách và y tế cơ sở, cơ chế phân bổ được thiết kế theo hướng tăng phân cấp: Trung ương phân bổ tổng vốn, còn Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định chi tiết nội dung triển khai. Đối với y tế cơ sở, Bộ đang rà soát mô hình theo chính quyền địa phương hai cấp và sẽ ban hành bộ tiêu chí mới cho trạm y tế xã vào năm 2026.

Nguồn: https://baotintuc.vn/thoi-su/dap-ung-yeu-cau-phat-trien-chuyen-nganh-lao-khoa-20251202133420153.htm