Dấu ấn văn hóa làm mới trải nghiệm du lịch

Đến với Quảng Ninh hôm nay, du khách không chỉ dừng lại ở việc chiêm ngưỡng Vịnh Hạ Long, Yên Tử - những di sản thiên nhiên, văn hóa thế giới, mà còn được bước vào một hành trình trải nghiệm văn hóa đặc sắc, độc đáo trong từng sản phẩm du lịch. Từ sâu thẳm hang động đến những hải trình trên Vịnh, nét đẹp văn hóa đều hiện diện sống động, cuốn hút, dẫn lối du khách khám phá bản sắc Vùng mỏ và Việt Nam theo một cách rất riêng, để mỗi hành trình không chỉ là chuyến đi, mà còn là trải nghiệm khiến ta thêm yêu mảnh đất quê hương.

Kể chuyện văn hóa giữa lòng hang đá

Sau 6 tháng ra mắt, show diễn thực cảnh “Đi tìm dấu ngọc” kết hợp ẩm thực được ra mắt tại hang Ngọc Rồng (hay Hang Dơi) thuộc Khu di tích và danh thắng Vũng Đục, do Công ty CP Tập đoàn du thuyền cao cấp châu Á (APC Coropration) phối hợp cùng Công ty TNHH Hang Ngọc Rồng tổ chức thực hiện và khai thác, đã thu hút 20.000 lượt khách trải nghiệm. Đặc biệt, khách quốc tế chiếm 80% đã phần nào chứng minh sức hút từ sản phẩm du lịch mới của Quảng Ninh.

Lần đầu tiên tại Việt Nam, trên sân khấu độc đáo trong hang động, show diễn thực cảnh “Đi tìm dấu ngọc” được phát triển trên tinh thần sáng tạo văn hóa, tạo nên một sản phẩm du lịch độc đáo, góp thêm trải nghiệm cho du khách, đồng thời nhằm mở rộng không gian du lịch kết nối Vịnh Hạ Long với vịnh Bái Tử Long.

Show diễn thực cảnh “Đi tìm dấu ngọc” tại hang Ngọc Rồng là sự kết hợp khéo léo giữa âm thanh, ánh sáng hiện đại và những câu chuyện văn hóa đặc sắc.

Lấy cảm hứng từ truyền thuyết mẹ rồng, vở diễn lồng ghép khéo léo các yếu tố nước, đá, hoa, tín ngưỡng thờ Mẫu cùng bản sắc văn hóa vùng Đông Bắc để kể câu chuyện mang đậm tính biểu tượng, tôn vinh giá trị văn hóa giàu bản sắc của Quảng Ninh, nơi giao thoa giữa văn hóa biển, văn hóa tâm linh, văn hóa Vùng mỏ. Điểm nhấn nổi bật trong show diễn là tín ngưỡng thờ Mẫu - một trong những giá trị văn hóa lâu đời và có ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tâm linh của người Việt, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, đã mang đến trải nghiệm tâm linh, giúp du khách đặc biệt là khách quốc tế hiểu sâu về bản sắc Việt.

Từ hệ thống âm thanh, ánh sáng hiện đại và những câu chuyện văn hóa đặc sắc được thể hiện thông qua sự kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa của loại hình trình diễn sân khấu với múa, xiếc, âm nhạc dân gian tạo nên những khoảnh khắc mãn nhãn cho người xem. Du khách không chỉ chiêm ngưỡng cảnh đẹp mà còn sống trong không gian của truyền thuyết, di sản và sáng tạo văn hóa là điều không phải nơi nào cũng có thể mang lại. Với cách dàn dựng tinh tế, vở diễn khai thác chiều sâu nghệ thuật sân khấu, khơi gợi tình yêu, niềm tự hào về kho tàng văn hóa dân tộc.

Show diễn tái hiện tín ngưỡng thờ Mẫu - một trong những giá trị văn hóa lâu đời và có ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tâm linh của người Việt.

Chị Lambonao Michelle, du khách Philippines, chia sẻ: Tôi không nghĩ mình sẽ được trải nghiệm nhiều giá trị, nét đẹp văn hóa đến vậy chỉ trong một buổi tối. Giữa không gian hang đá huyền ảo, những câu chuyện dân gian, âm nhạc truyền thống và cả ẩm thực địa phương kết hợp rất hài hòa. Món ăn làm từ hải sản tươi ngon không chỉ khơi dậy vị giác mà còn như đang kể câu chuyện chân thật về đời sống của người dân vùng biển. Mọi thứ đều chân thật và giàu cảm xúc.

Vừa qua, Tổ chức Giải thưởng Châu Á (Asia Awards Organization - AAO) đã công bố lựa chọn Hang Ngọc Rồng của tỉnh Quảng Ninh là nơi đăng cai mùa giải Giải thưởng Kiến trúc châu Á và Giải thưởng Du lịch - Lữ hành châu Á năm 2026. Và ở hạng mục giải thưởng Giải thưởng Du lịch - Lữ hành châu Á, điểm đến Hang Ngọc Rồng được vinh danh là điểm đến văn hóa mới nổi bật.

Trên hải trình mang đậm hồn Việt

Từ năm 2023, show nghệ thuật đa phương tiện “Vũ điệu biển khơi” được trình diễn trên siêu du thuyền nhà hàng 5 sao Paradise Delight (thuộc Tập đoàn Paradise Việt Nam) giữa Vịnh Hạ Long. Show diễn này được xem như bước mở đầu cho xu hướng khai thác chiều sâu văn hóa trong các sản phẩm du lịch trên vịnh, đưa giá trị văn hóa bản địa trở thành “chất liệu” quan trọng để nâng tầm trải nghiệm cho du khách. Với hình thức kể chuyện bằng công nghệ trình chiếu ánh sáng led, âm nhạc và múa truyền thống, show diễn tái hiện huyền thoại con Rồng cháu Tiên, vẻ đẹp kỳ vĩ của Vịnh Hạ Long cùng đời sống ngư dân vùng biển. Tiếp nối thành công đó, đầu tháng 10 vừa qua, du thuyền ngủ đêm Paradise Legacy chính thức ra mắt, mở ra hành trình trải nghiệm văn hóa biển độc đáo giao thoa cùng tinh hoa văn hóa đồng bằng Bắc Bộ ngay giữa lòng vịnh di sản.

Lần đầu tiên đến với Việt Nam, bà Beth Fatherty (du khách Mỹ) chọn Vịnh Hạ Long là điểm đến đầu tiên trong hành trình khám phá du lịch của mình. Điều khiến bà bất ngờ nhất không chỉ là cảnh quan kỳ vĩ của di sản thiên nhiên thế giới, mà còn là cách văn hóa Việt được kể thật nhẹ nhàng, tinh tế trong từng trải nghiệm trên vịnh.

Bà Beth Fathert chia sẻ: Là người yêu văn hóa truyền thống, tôi thật sự ấn tượng với cách Paradise Legacy lồng ghép tinh tế các yếu tố Việt vào hành trình. Từ bộ áo dài truyền thống được gấp gọn chuẩn bị cho du khách, những bức tranh dân gian treo trong phòng, đến ẩm thực phục vụ tinh tế, tất cả mang đến cảm giác rất gần gũi, rất Việt Nam. Khoảnh khắc khoác áo dài, dạo chơi trên boong tàu giữa biển trời mênh mông để ngắm vịnh khi hoàng hôn buông xuống và lưu lại những bức ảnh đẹp là một trong những điều tôi vô cùng thích thú.

Du khách thưởng thức trà chiều trên du thuyền Paradise Legacy với các món bánh truyền thống Việt Nam.

Được thiết kế cho hành trình khám phá văn hóa, Paradise Legacy đưa du khách qua những điểm đến biểu tượng tuyệt đẹp của Vịnh Hạ Long như làng ngọc trai Tùng Sâu, đảo Ti Tốp, hang Mê Cung… Mỗi điểm dừng chân không chỉ là một cảnh đẹp, mà còn gắn với những câu chuyện về đời sống cư dân vùng biển, nghề nuôi ngọc trai, hay phong tục tín ngưỡng đặc trưng của vùng vịnh.

Ẩm thực trên Paradise Legacy cũng là một hành trình văn hóa. Thực đơn tối không giới hạn mang đến hai lựa chọn: Bữa ăn thuần Việt tinh tế hoặc bữa Âu sang trọng. Đặc biệt, du khách có thể tham gia lớp học nấu ăn món “bánh gối Tràng An”, tự tay gói, chiên bánh và thưởng thức thành quả của mình. Cùng với đó, khi hoàng hôn buông xuống, du khách được thưởng trà chiều kiểu Việt ngay trên boong tàu, trong không gian bảng lảng ánh chiều và làn gió biển dịu nhẹ. Trên bàn trà là những món bánh dân gian quen thuộc như bánh cốm, bánh phu thê, các loại mứt… Mỗi chi tiết, từ bộ ấm trà men lam đến cách bài trí đều được chăm chút tỉ mỉ mang đậm hồn Việt.

Du khách nước ngoài mặc áo dài dạo chơi, ăn tối trên du thuyền Paradise Legacy.

Ông Joselito, Quản lý du thuyền Paradise Legacy, chia sẻ: Từ hoạt động khám phá hang động, chèo kayak đến những trải nghiệm văn hóa ngay trên du thuyền thông qua không gian nội thất, ẩm thực, trang phục đến âm nhạc, tất cả đều được lồng ghép tinh tế trong câu chuyện về văn hóa Việt. Chúng tôi mong muốn mỗi chuyến hải trình không chỉ là kỳ nghỉ đẳng cấp, mà còn là hành trình khám phá bản sắc dân tộc. Cách tiếp cận này không chỉ làm phong phú thêm chuỗi giá trị dịch vụ trên Vịnh Hạ Long, mà còn góp phần nâng tầm sản phẩm du lịch văn hóa Quảng Ninh, kéo dài thời gian lưu trú của du khách, hướng tới phát triển du lịch bền vững gắn với bản sắc Việt Nam.

Sức hút từ các lễ hội truyền thống

Quảng Ninh hiện có 42 thành phần dân tộc thiểu số cùng sinh sống, mỗi dân tộc sở hữu những lễ hội riêng gắn với phong tục, tập quán, tín ngưỡng và đời sống lao động sản xuất. Xã Lục Hồn là địa phương tập trung trên 98% đồng bào dân tộc thiểu số Tày, Dao, Sán Chỉ... Những năm qua, địa phương này đã duy trì tổ chức bài bản, tôn vinh giá trị văn hóa đặc sắc để các lễ hội, ngày hội truyền thống trở thành “thương hiệu” du lịch thu hút đông đảo du khách vào mùa thu - đông hằng năm.

Đông đảo du khách thích thú với trải nghiệm thêu trang phục người Dao tại Hội Mùa vàng xã Lục Hồn năm 2025. Ảnh: Minh Đức

Thu về, núi đồi nơi đây khoác lên sắc vàng óng ả của những thửa ruộng bậc thang chín rộ, xen trong sắc trắng muốt lãng mạn của cỏ lau trải dài theo những cung đường tuần tra biên giới. Không gian ấy được điểm xuyết bởi sắc xanh bạt ngàn của rừng hồi, rừng quế, tạo nên bức tranh thiên nhiên tươi sáng, khoáng đạt. Khi Hội Mùa vàng khép lại vào cuối tháng 11, vùng đất miền biên giới lại tiếp tục níu chân du khách bằng mùa hoa sở trắng tinh khôi khắp núi rừng.

Không chỉ có cảnh đẹp thiên nhiên, những lễ hội truyền thống nơi đây chính là điểm nhấn đặc sắc khiến du khách say mê, yêu mến. Trong không gian lễ hội rộn ràng, nhân dân và du khách cùng hòa mình vào các trò chơi dân gian, môn thể thao dân tộc như đánh quay, ném còn, đi cà kheo, đẩy gậy, kéo co… Đồng thời, nhiều nghi lễ đặc sắc được cộng đồng người dân bản địa tái hiện sinh động như lễ cấp sắc của người Dao, nghi lễ cưới của người Dao và Sán Chỉ, lễ thôi nôi của người Tày, cùng những làn điệu dân ca ngọt ngào như hát then - đàn tính, hát Soóng cọ… đã giúp du khách được trải nghiệm, cảm nhận sâu sắc nhịp sống, tinh thần cộng đồng và mạch nguồn văn hóa địa phương.

Du khách trải nghiệm không gian văn hóa Sán Chỉ truyền thống tại homestay Nình A Lộc trong khuôn khổ Lễ hội Mùa vàng Soóng cọ xã Đông Ngũ năm 2025. Ảnh: Chu Linh

Cùng với Hội Mùa vàng, Hội hoa Sở (xã Lục Hồn), dịp cuối năm, Quảng Ninh rộn ràng trong không khí lễ hội truyền thống của các dân tộc như: Lễ hội Bàn Vương (Ba Chẽ), Lễ hội Đền Đức Ông Hoàng Cần và Ngày hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc xã Hải Lạng, Lễ hội Mùa vàng miền Soóng cọ xã Đông Ngũ, lễ hội Yên Tử với trải nghiệm văn hóa Dao Thanh Y, hay lễ hội ẩm thực Quảng Ninh…

Mỗi lễ hội là một mảnh ghép sống động của đời sống văn hóa bản địa, tái hiện phong tục, tín ngưỡng và những giá trị truyền thống được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Chính sự đa sắc ấy tạo nên không gian trải nghiệm độc đáo, để du khách vừa hòa mình vào nhịp sống cộng đồng, vừa khám phá chiều sâu văn hóa của vùng đất di sản.

Biểu diễn hát soọng cô trong trích đoạn đám cưới truyền thống của người Sán Dìu tại Lễ hội Đền Đức Ông Hoàng Cần và Ngày hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc xã Hải Lạng năm 2025. Ảnh: Chu Linh

Khai thác những giá trị văn hóa riêng có đang trở thành hướng đi nổi bật, bền vững, tạo sức hút mới cho các sản phẩm du lịch Quảng Ninh. Văn hoá không chỉ được bảo tồn mà còn được “đánh thức”, đồng hành với du lịch, giúp du khách không chỉ đến và ngắm nhìn, mà còn được sống, cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp vùng đất, văn hóa, con người Vùng mỏ giàu bản sắc.

 Duy Khoa

Nguồn: https://baoquangninh.vn/dau-an-van-hoa-lam-moi-trai-nghiem-du-lich-3387549.html