Đề xuất 5 nhóm năng lực để "chuẩn hóa" nhân viên công tác xã hội bệnh viện

(Dân trí) - Khung chuẩn năng lực dành cho nhân viên công tác xã hội bệnh viện gồm 5 nhóm năng lực chính, được đề xuất dựa trên các chuẩn quốc tế và kinh nghiệm thực tiễn tại Việt Nam.

Công tác xã hội bệnh viện còn nhiều khó khăn, thách thức

Tại hội thảo "Dịch vụ Công tác xã hội trong bệnh viện" lần 1, vừa diễn ra tại Bệnh viện Ung bướu TPHCM, TS Lê Văn Công, Trưởng ngành Công tác xã hội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TPHCM) cho biết, công tác xã hội trong bệnh viện đóng vai trò cầu nối nhân văn giữa y tế và xã hội.

Tuy nhiên tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế (năm 2023), chỉ 60-70% bệnh viện tuyến tỉnh và 30% bệnh viện tuyến huyện có nhân viên công tác xã hội.

Về tỷ lệ, trung bình mỗi nhân viên công tác xã hội bệnh viện phải theo dõi 200-300 giường bệnh. Phần lớn họ làm việc không đúng chuyên ngành, kiêm nhiệm.

Đáng chú ý, hoạt động của nhân viên công tác xã hội bệnh viện hiện còn mang tính hỗ trợ hành chính, hướng dẫn thủ tục và từ thiện, chưa chuyên nghiệp hóa theo hướng “can thiệp xã hội”.

TS Lê Văn Công chia sẻ về các thực trạng của hoạt động công tác xã hội trong bệnh viện (Ảnh: BV).

Theo TS Công, việc đào tạo nhân viên công tác xã hội y tế ở nước ta vẫn còn nhiều thách thức. Đơn cử như cử nhân ngành Công tác xã hội ở các trường đại học, tổng chương trình học có 120-130 tín chỉ nhưng học phần công tác xã hội bệnh viện chỉ 2-3 tín chỉ.

Bên cạnh đó, nội dung dạy còn khái quát, thiếu thực hành lâm sàng, việc thực tập phải phụ thuộc bệnh viện, giảng viên thiếu kinh nghiệm y tế. Một vấn đề nhức nhối khác là việc chưa có chuẩn năng lực quốc gia cho công tác xã hội bệnh viện, khiến chất lượng đào tạo chưa đồng đều.

Từ tháng 1/2023, Thông tư 26/2022/TT-BLĐTBXH đã có hiệu lực, quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và xếp lương viên chức chuyên ngành công tác xã hội. Trong đó, có nội dung về việc chuẩn hóa nghề công tác xã hội, yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp...

Dù Thông tư 26 quy định chức danh chung, song chưa có hướng dẫn riêng cho công tác xã hội trong bệnh viện, nơi tính chất công việc đặc thù (đối tượng là bệnh nhân, thân nhân, ca khẩn cấp, phải phối hợp y khoa...).

Kế đến, hiện nay chưa nhiều cơ sở có chương trình bồi dưỡng chuyên sâu về công tác xã hội y tế, dẫn đến việc nhân viên có chứng chỉ chung nhưng chưa đủ năng lực làm việc trong bệnh viện. Ngoài ra, còn rào cản trong vấn đề phối hợp đa ngành...

Nhân viên công tác xã hội Bệnh viện Ung bướu TPHCM triển khai hoạt động tham vấn ý kiến, nhu cầu của bệnh nhân ung thư (Ảnh: BV).

Từ thực trạng trên, TS Công cho rằng để nâng cao hiệu quả công tác xã hội trong bệnh viện cần tập trung vào 5 giải pháp.

Đó là hoàn thiện chính sách và hành lang pháp lý; nâng cao năng lực chuyên môn; tăng cường nhận thức và phối hợp liên ngành; bảo đảm nguồn lực và cơ chế khuyến khích; tăng cường truyền thông và nghiên cứu.

Đề xuất "chuẩn hóa" bằng 5 nhóm năng lực

Tại hội thảo, các chuyên gia và Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam cũng nêu đề xuất khung chuẩn năng lực dành cho nhân viên công tác xã hội bệnh viện.

Theo đó, khung năng lực được đề xuất dựa trên các chuẩn quốc tế của NASW (Hoa Kỳ), Bộ Y tế Singapore (MOH), chuẩn năng lực của nhân viên xã hội Úc và kinh nghiệm thực tiễn triển khai công tác xã hội y tế tại Việt Nam.

Khung chuẩn gồm 5 nhóm năng lực chính, phản ánh toàn bộ chu trình thực hành công tác xã hội y tế, từ trình độ, kiến thức nền đến phát triển chuyên môn và lãnh đạo.

Nhóm thứ nhất là năng lực về trình độ và kiến thức chuyên môn. Nhóm thứ hai là năng lực thực hành lâm sàng và can thiệp. Nhóm thứ ba gồm năng lực đạo đức, pháp luật và tính văn hóa. Nhóm thứ tư là năng lực hợp tác và biện hộ. Nhóm thứ năm, năng lực phát triển nghề nghiệp và lãnh đạo.

Các đại biểu nhận định, rất cần khung chuẩn năng lực dành cho nhân viên công tác xã hội bệnh viện (Ảnh: BV).

Các chuyên gia nhận định, khung chuẩn năng lực này sẽ là nền tảng định hướng chuyên nghiệp hóa công tác xã hội trong bệnh viện, giúp chuẩn hóa quy trình tuyển dụng, đào tạo và đánh giá nhân viên công tác xã hội y tế. 

Đồng thời, khung năng lực góp phần tăng cường chất lượng dịch vụ chăm sóc toàn diện, thúc đẩy làm việc nhóm đa ngành và hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo, lộ trình phát triển nghề nghiệp cho nhân viên công tác xã hội y tế tại Việt Nam.

ThS Nguyễn Hồng Diễm, Trưởng phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Ung bướu TPHCM, cho biết hội thảo "Dịch vụ Công tác xã hội trong bệnh viện" lần 1 thu hút hàng trăm đại biểu từ các tỉnh thành trên cả nước như Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu Khánh Hòa, Bệnh viện Ung bướu Kiên Giang, Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ, Bệnh viện Châm cứu Trung ương, Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Huyết học – Truyền máu Cần Thơ... tham dự theo hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Riêng tại TPHCM, rất nhiều bệnh viện đa khoa lẫn chuyên khoa tuyến cơ bản lẫn chuyên sâu tham dự.

Đây là hội thảo chuyên môn đầu tiên về công tác xã hội được tổ chức tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM, với nhiều bài báo cáo và thảo luận thiết thực, đánh dấu bước khởi đầu ý nghĩa trong hành trình phát triển dịch vụ công tác xã hội bệnh viện.

Sự kiện không chỉ mang giá trị chuyên môn sâu sắc mà còn thể hiện cam kết và tầm nhìn của bệnh viện trong việc xây dựng đội ngũ nhân viên công tác xã hội vững chuyên môn.

Thông qua hội thảo, Bệnh viện Ung bướu TPHCM mong muốn thúc đẩy sự kết nối, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ sở y tế, góp phần hình thành một mạng lưới công tác xã hội y tế bền vững, hướng tới mục tiêu chăm sóc người bệnh toàn diện - nhân văn - chuyên nghiệp.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/de-xuat-5-nhom-nang-luc-de-chuan-hoa-nhan-vien-cong-tac-xa-hoi-benh-vien-20251101082001047.htm