Thời gian qua, một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nước sạch trên địa bàn thành phố Hà Nội thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ nộp tiền dịch vụ môi trường rừng không chỉ góp phần bảo vệ “lá phổi xanh” của Thủ đô mà còn tạo sinh kế bền vững cho người dân làm nghề rừng. Những con số thu nộp vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố ngày càng tăng đang cho thấy hiệu quả rõ nét của chính sách mang tính nhân văn này.
Trách nhiệm với rừng
Sau khi được kiện toàn theo Quyết định số 1607/QĐ-UBND ngày 25-3-2024, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố Hà Nội đã nhanh chóng rà soát, hướng dẫn các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định. Theo đó, 4 cơ sở sản xuất nước sạch trên địa bàn thành phố gồm: Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội, Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Đông, Công ty cổ phần Cấp nước Sơn Tây và Công ty cổ phần Nước sạch số 2 Hà Nội là những đơn vị tiên phong, chủ động hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng ủy thác và thực hiện thu – nộp đầy đủ.
Theo quy định của Nghị định số 99/2010/NĐ-CP của Chính phủ, Luật Lâm nghiệp 2017 và Nghị định số 156/2018/NĐ-CP của Chính phủ, các đơn vị sản xuất nước sạch thuộc nhóm bắt buộc phải chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng dựa trên sản lượng tiêu thụ. Từ năm 2014 đến nay, các doanh nghiệp này duy trì việc trích nộp đều đặn, thể hiện rõ trách nhiệm với môi trường sinh thái Thủ đô.
Cụ thể, đến hết quý III-2025, tổng số tiền thu được là hơn 112,5 tỷ đồng, đạt 96,33% kế hoạch được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt. Số tiền này, hiện đang được Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố đang xây dựng định mức, kế hoạch triển khai chi trả dịch vụ môi trường rừng cho các chủ rừng.
Đây là con số không chỉ mang ý nghĩa tài chính, mà còn phản ánh sự chuyển biến tích cực về nhận thức của doanh nghiệp trong việc “hưởng lợi từ rừng thì phải có trách nhiệm với rừng”.
Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết, chi trả dịch vụ môi trường rừng là một cơ chế kinh tế tiến bộ, phù hợp với xu thế phát triển bền vững.
Thành phố Hà Nội là đô thị đặc biệt, nhu cầu sử dụng nước ngày càng lớn, trong khi nguồn nước phụ thuộc rất nhiều vào hệ sinh thái rừng đầu nguồn. Vì vậy, gắn trách nhiệm của doanh nghiệp sử dụng nước với nghĩa vụ bảo vệ rừng chính là cách làm căn cơ, lâu dài. Các doanh nghiệp nước sạch thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ nộp tiền cho thấy trách nhiệm xã hội đã được đặt đúng vị trí.
“Thời gian tới, thành phố tiếp tục mở rộng đối tượng phải thực hiện chi trả, bảo đảm không bỏ sót, không để thất thu, đồng thời quản lý chặt chẽ việc sử dụng nguồn tiền để phục vụ trực tiếp cho mục tiêu bảo vệ và phát triển rừng”, ông Nguyễn Mạnh Phương nhấn mạnh.
Còn theo ông Nguyễn Văn Chuẩn, thành viên Ban điều hành Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố Hà Nội cho biết, không dừng ở 4 đơn vị nêu trên, trong năm 2025, thêm 4 cơ sở sản xuất nước sạch khác đã chủ động đề nghị được thực hiện nghĩa vụ nộp tiền dịch vụ môi trường rừng.
Ý nghĩa cốt lõi của chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng không nằm ở những con số thu - nộp, mà ở việc tạo ra nguồn sinh kế ổn định cho người trực tiếp giữ rừng. Trên địa bàn Hà Nội, rừng tập trung chủ yếu ở 25 xã, phường (Sóc Sơn, Nội Bài, Trung Giã, Kim Anh, Phú Cát, Quốc Oai, Xuân Mai, Trần Phú, Mỹ Đức, Hồng Sơn, Phúc Sơn, Hương Sơn, Quảng Oai, Vật Lại, Bất Bạt, Suối Hai, Ba Vì, Yên Bài, Sơn Tây, Tùng Thiện, Đoài Phương, Hạ Bằng, Thạch Thất, Hòa Lạc, Yên Xuân) nơi hàng nghìn hộ dân gắn bó với rừng nhiều năm nay.
Một số người dân ở xã Kim Anh, Hương Sơn… cho biết, thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, mỗi hộ nhận khoán bảo vệ rừng sẽ có thêm nguồn thu ổn định hằng năm, từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Có thêm khoản này, người dân sẽ yên tâm chăm sóc, quản lý, bảo vệ rừng. Ngoài ra, nguồn tiền từ dịch vụ môi trường rừng cũng giúp cơ quan quản lý giảm gánh nặng cho ngân sách, tạo điều kiện đầu tư cho tuần tra, bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy, trồng rừng thay thế và tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng.
Lãnh đạo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố Hà Nội cho biết, nguồn tiền dịch vụ môi trường rừng phải thực sự trở thành "đòn bẩy" cho người giữ rừng. Khi người dân sống được bằng rừng thì họ sẽ bảo vệ rừng bằng chính trách nhiệm và quyền lợi của mình. Do đó, việc các doanh nghiệp chủ động nộp tiền, người dân đồng thuận giữ rừng đang tạo ra một “vòng tròn khép kín” trong bảo vệ tài nguyên rừng: Doanh nghiệp – Nhà nước – người dân cùng chung trách nhiệm.
Mở rộng đối tượng đóng quỹ để giữ “lá phổi xanh”
Thành phố Hà Nội hiện có gần 27.100ha rừng và đất lâm nghiệp. Diện tích nhỏ nhưng rừng giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong điều hòa không khí, bảo vệ nguồn nước, phòng chống thiên tai và cải thiện môi trường sống. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, rừng không chỉ là tài nguyên mà còn là “tuyến phòng thủ” sinh thái của Thủ đô. Do đó, việc thu tiền dịch vụ môi trường rừng từ các cơ sở sản xuất nước sạch đang từng bước đưa công tác bảo vệ rừng từ “đầu tư bao cấp” sang cơ chế thị trường có điều tiết của Nhà nước. Đây là hướng đi tất yếu, phù hợp yêu cầu phát triển bền vững.
Thực tiễn tại Hà Nội cho thấy, khi chính sách minh bạch, lộ trình rõ ràng, doanh nghiệp sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ. Ông Hoàng Văn Thắng, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Đông cho biết, chi trả dịch vụ môi trường rừng là trách nhiệm và cũng là một phần trong chiến lược phát triển bền vững, nâng cao uy tín với xã hội của Công ty. Do vậy, hằng quý, Công ty đều nộp đầy đủ số tiền vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng của thành phố.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm kiêm Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thành phố Bùi Huy Khôi cho biết, từ năm 2026, căn cứ Nghị định 91/2024/NĐ-CP của Chính phủ, thành phố mở rộng đối tượng chi trả sang các lĩnh vực có sử dụng tài nguyên rừng như du lịch sinh thái, sản xuất công nghiệp, dịch vụ. Khi đó, nguồn lực cho bảo vệ rừng sẽ ngày càng bền vững, ổn định hơn.
Song song với mở rộng nguồn thu là yêu cầu siết chặt quản lý, giám sát việc chi trả, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng đối tượng. Đây chính là yếu tố then chốt để chính sách đi đúng hướng, tránh hình thức, tạo niềm tin cho người dân.
Chi trả dịch vụ môi trường rừng không chỉ là câu chuyện tài chính mà là bước chuyển quan trọng trong tư duy quản lý tài nguyên: Biến nghĩa vụ pháp lý thành động lực kinh tế, người dân từ đối tượng thụ động thành chủ thể bảo vệ rừng, doanh nghiệp từ người hưởng lợi thành người chia sẻ trách nhiệm. Khi mỗi mét khối nước sạch đều gắn với trách nhiệm giữ rừng, khi mỗi cánh rừng đều gắn với sinh kế của người dân, thì mục tiêu phát triển xanh của Thủ đô không còn là khẩu hiệu. Đó chính là nền tảng để Hà Nội bảo vệ tốt “lá phổi xanh”, phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế, môi trường và an sinh xã hội.
Nguồn: https://hanoimoi.vn/doanh-nghiep-dong-hanh-bao-ve-rung-o-ha-noi-725947.html
Bình luận (0)