Du lịch sáng tạo: Xu hướng giúp nâng tầm trải nghiệm, tạo bản sắc điểm đến

Du lịch sáng tạo đã trở thành động lực đổi mới, là hướng đi giúp điểm đến tạo bản sắc riêng, giúp người dân địa phương trở thành chủ thể sáng tạo để phát triển bền vững kinh tế, văn hóa, môi trường.

“Du lịch sáng tạo là tương lai của du lịch Việt Nam, và đây là cơ hội để chúng ta khẳng định bản sắc, nâng tầm trải nghiệm, đồng thời tạo ra giá trị kinh tế, xã hội bền vững. Tôi tin tưởng rằng với tinh thần đổi mới, sáng tạo và hợp tác, Việt Nam sẽ trở thành điểm đến hàng đầu cho du lịch sáng tạo, nơi mỗi trải nghiệm là một câu chuyện độc đáo và đáng nhớ.”

Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Nguyễn Trùng Khánh khẳng định như vậy tại Hội thảo khoa học quốc tế “Du lịch sáng tạo – Phát triển điểm đến bền vững” vừa diễn ra sáng nay, ngày 12/11, tại Hà Nội.

Tại diễn đàn, các nhà quản lý, chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cộng đồng đã có dịp chia sẻ kinh nghiệm, quan điểm, mô hình thực tiễn về phát triển du lịch sáng tạo gắn với mục tiêu phát triển bền vững…

Xu hướng giúp điểm đến tạo bản sắc riêng

Lãnh đạo ngành nhận định du lịch toàn cầu hiện đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, hành vi và kỳ vọng của du khách cũng thay đổi đáng kể. Ngày nay du khách không chỉ muốn đi để ngắm, nhìn mà còn mong muốn đi để trải nghiệm, để sáng tạo và để kết nối.

Họ tìm kiếm những hành trình mới, nơi có thể học hỏi, tự tay tạo ra giá trị, tạo nên những sản phẩm văn hóa thủ công, ẩm thực từ việc tham gia nấu ăn cùng người dân bản địa hoặc làm gốm, dệt lụa đến việc tham gia các hoạt động bảo tồn thiên nhiên, di sản… để mỗi hành trình trở thành một trải nghiệm cá nhân hóa ý nghĩa và đáng nhớ.

Du khách trải nghiệm làm tác phẩm sơn mài tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. (Ảnh: Mai Mai/Vietnam+)

Đó cũng chính là tinh thần của “Du lịch sáng tạo” (Creative Tourism) - một loại hình du lịch coi trải nghiệm và tương tác của con người là trung tâm, đồng thời khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương.

Đặc biệt, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 cũng nhấn mạnh mục tiêu phát triển bền vững, gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế, bảo tồn di sản, văn hóa và môi trường, góp phần nâng cao đời sống cộng đồng.

“Điều này đòi hỏi cần có những diễn đàn khoa học, nơi các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng trao đổi, đề xuất các giải pháp khả thi để thúc đẩy phát triển du lịch sáng tạo, góp phần xây dựng thương hiệu điểm đến Việt Nam giàu bản sắc, hấp dẫn và bền vững,” Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (VICAST) khẳng định.

Tại hội thảo, các chuyên gia chung nhận định, việc phát triển du lịch sáng tạo không chỉ giúp nâng cao chất lượng trải nghiệm của du khách mà còn thúc đẩy phát triển bền vững của cộng đồng địa phương, tạo cơ hội việc làm, bảo tồn văn hóa truyền thống, đồng thời gia tăng sức hấp dẫn của điểm đến trên bản đồ du lịch thế giới.

Để xu hướng này góp phần phát triển bền vững kinh tế du lịch địa phương, Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh đề xuất khuyến khích sáng tạo trong thiết kế sản phẩm du lịch, dịch vụ du lịch trên nền tảng công nghệ số; kết hợp văn hóa bản địa, nghệ thuật, công nghệ số và trải nghiệm tương tác để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, ghi dấu ấn sâu sắc trong cảm nhận của du khách.

Du khách quốc tế thích thú trải nghiệm với ẩm thực và làng nghề truyền thống ở Việt Nam. (Nguồn ảnh: Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam)

Theo ông, cần hỗ trợ các doanh nghiệp và du lịch sáng tạo bằng việc cung cấp cơ chế chính sách thuận lợi, tạo môi trường thử nghiệm và phát triển các sản phẩm mới; đẩy mạnh hợp tác công-tư, trong đó tăng cường sự gắn kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương, đảm bảo phát triển bền vững và hài hòa các lợi ích.

Đặc biệt, cần tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển du lịch sáng tạo, chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ phát triển sản phẩm sáng tạo, quản lý điểm đến, đào tạo nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ số trong trải nghiệm du lịch.

“Tạo sản phẩm du lịch kết hợp với các giá trị văn hóa, phát triển các sản phẩm tour du lịch sáng tạo kết hợp nét đẹp văn hóa Việt và các nước, từ nghệ thuật, ẩm thực, làng nghề truyền thống đến trải nghiệm tương tác, giáo dục và giải trí; xúc tiến thị trường du lịch quốc tế. Xây dựng nền tảng số để ứng dụng trải nghiệm thực tế ảo, tiếp thị số nhằm quảng bá các sản phẩm sáng tạo ra thị trường quốc tế” Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh nhấn mạnh.

Những mô hình thử nghiệm sáng tạo

Thạc sỹ Hoàng Đạo Bảo Cầm, đại diện Ban Nghiên cứu Du lịch (Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam) cho rằng du lịch sáng tạo là một bước tiến hóa của du lịch văn hóa và du lịch cộng đồng.

“Nếu du lịch cộng đồng truyền thống nhấn mạnh tính bền vững và tính bản địa, du lịch sáng tạo chuyển hướng quan tâm tới sự tham gia tích cực, chia sẻ các kỹ năng và học tập lẫn nhau giữa khách du lịch và cộng đồng địa phương. Điều này phù hợp với mong muốn của du khách du hiện nay đối với nhu cầu cải thiện bản thân cũng như tính nguyên bản, độc đáo của trải nghiệm du lịch,” ông Bảo Cầm chia sẻ.

Không gian nghệ thuật của nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát ở Đường Lâm. (Ảnh: Mai Mai/Vietnam+)

Với du lịch sáng tạo, du khách không chỉ quan sát, thưởng ngoạn thắng cảnh, văn hóa… một cách thụ động, mà họ chủ động tham gia vào hoạt động sáng tạo những sản phẩm mới cùng người dân bản địa như: hội họa, điêu khắc, làm gốm sứ, múa dân gian, nấu ăn...

Theo ông Hoàng Đạo Bảo Cầm, du lịch sáng tạo thực sự đã có những bước đi đầu tiên ở Việt Nam, với những thử nghiệm ở Đường Lâm, Bát Tràng, Hội An... cũng như ở nhiều điểm đến khác.

Trước đây, đến làng Mông Phụ thuộc quần thể làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội), khách du lịch thường tham quan cảnh quan làng cổ, các công trình kiến trúc trong làng như cổng làng, chùa, đình làng, nhà thờ, một số ngôi nhà cổ, ăn trưa rồi trở về thì giờ đây họ có nhiều yếu tố “níu chân” khách.

“Hoạt động du lịch của Đường Lâm đã mở rộng với sản phẩm du lịch sáng tạo, như tại Phát studio của nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát giúp du khách có những trải nghiệm với nghệ thuật sơn mài qua hoạt động sáng tác các đồ vật, con vật từ nguyên liệu rơm, rạ là những nguyên liệu gắn liền với văn minh lúa nước của Việt Nam. Tới đây các sản phẩm sẽ còn tiếp tục được ‘sáng tạo’ hơn nữa với những chất liệu mới từ đá ong, nguyên liệu xây dựng truyền thống, đặc thù của Đường Lâm, Sơn Tây,” ông Bảo Cầm cho hay.

Ở Đường Lâm còn có không gian trải nghiệm du lịch sáng tạo “Đoài creative” với các hoạt động thú vị như nặn, vẽ trên chất liệu gỗ, hay làm đèn lồng... Những sản phẩm này cùng nhiều hoạt động tham gia sản xuất nông nghiệp như làm ruộng... thực sự đã trở thành trải nghiệm thú vị đối với khách khi tìm đến Đường Lâm.

Du khách hòa mình vào đời sống của người dân bản địa và thưởng thức ẩm thực của vùng núi Tây Bắc. (Ảnh: Mai Mai/Vietnam+)

Nhờ kết hợp hài hòa giữa làng cổ với cảnh quan nông thôn truyền thống, di sản kiến trúc với trải nghiệm du lịch cộng đồng, Đường Lâm đã mang đến một sản phẩm du lịch sáng tạo khác biệt, góp phần hình thành một điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn của Hà Nội cũng như cả nước.

Trong khi đó, Nhật Bản là một quốc gia điển hình về du lịch sáng tạo và trải nghiệm văn hóa độc đáo, nơi công nghệ, ẩm thực, nghệ thuật và di sản văn hóa kết hợp tạo nên những sản phẩm hấp dẫn, giàu trải nghiệm và mang dấu ấn riêng.

Như thành phố Echizen là vùng hiếm hoi ở Nhật Bản có 5 nghề thủ công truyền thống khác nhau cùng tồn tại và là nguồn sinh kế chính của người dân. “Khoảng 10 năm trước, người dân chỉ tập trung làm nghề thủ công, hoàn toàn tách biệt với du lịch. Nhưng 10 năm trở lại đây, các sáng kiến nhằm hồi sinh ngành nghề thông qua phát triển du lịch đã gia tăng nhanh chóng,” ông Nishino Yoshiuki đến từ Hiệp hội Du lịch tỉnh Echizen cho hay.

Echizen tập trung đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ dựa trên giá trị của “lao động thủ công,” giúp tăng cường sức hút của khu vực như một điểm đến du lịch độc đáo. Ông Nishino Yoshiuki cho biết kinh doanh giấy Washi Echizen - loại hình thủ công mỹ nghệ truyền thống gắn với thúc đẩy du lịch được lựa chọn phát triển theo hướng vừa giảm thiểu gánh nặng cho các chủ thể tiếp nhận, vừa mang lại lợi ích hiệu quả cho nghề truyền thống.

Du khách trải nghiệm nghề thủ công truyền thống ở Hội An. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Theo đó, hai nhóm đối tượng được nhắm đến là khách chuyên nghiệp và du khách cao cấp. Trong đó, để phục vụ khách du lịch cao cấp, các sáng kiến bao gồm việc xây dựng nội dung theo chủ đề thống nhất, đào tạo hướng dẫn viên để đảm bảo hiểu biết chính xác về lịch sử và văn hóa...

“Du khách quan tâm và tìm hiểu về nghề thủ công truyền thống đang dần đến thành phố Echizen không chỉ với số lượng tour tham quan tăng lên mà còn với lượng mua sản phẩm nhiều hơn. Thông qua các sáng kiến nhắm vào phân khúc chuyên gia và khách du lịch cao cấp, phúc lợi cộng đồng đã được nâng cao, bảo tồn văn hóa được giữ vững và tạo nhiều việc làm cho người dân địa phương,” ông Nishino Yoshiuki chia sẻ.

Từ những dẫn chứng ở Việt Nam và Nhật Bản có thể thấy, du lịch sáng tạo không chỉ là xu hướng mà đã trở thành động lực đổi mới của ngành du lịch, là hướng đi giúp điểm đến tạo bản sắc riêng, giúp người dân địa phương trở thành chủ thể sáng tạo và từ đó phát triển bền vững kinh tế, văn hóa và môi trường./.

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/du-lich-sang-tao-xu-huong-giup-nang-tam-trai-nghiem-tao-ban-sac-diem-den-post1076528.vnp