Tại Tọa đàm “Phát triển thị trường sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” do Tạp chí Công Thương (Bộ Công Thương) tổ chức theo hình thức trực tuyến ngày 20/9, các tham luận khẳng định Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 đã và đang là động lực thúc đẩy phát triển thị trường, tạo ra nền tảng căn bản cho sản xuất sản phẩm, hàng hóa khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Chia sẻ tại Toạ đàm, bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, giai đoạn vừa qua có những bước tiến quan trọng trong việc thương mại hóa và đưa sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi vào kênh phân phối tại thị trường trong nước cũng như xuất khẩu.
Theo đó, Bộ Công Thương đã có giải pháp cũng như Chương trình để triển khai các chỉ đạo của Đảng và Chính phủ. Giai đoạn trước năm 2019 là các Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, chương trình xúc tiến thương mại quốc gia,chương trình khuyến công, chương trình đưa hàng hóa, thực phẩm an toàn vào kênh phân phối…
Nhiều đề án, chương trình khác cũng dành một lượng không gian cũng như kinh phí cho các tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số triển khai. Đây chính là những giải pháp quan trọng để hỗ trợ đưa những hàng hóa của đồng bào dân tộc thiểu số đến với người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Đặc biệt, năm 2019, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88 phê duyệt Đề án phát triển tổng thể kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đến năm 2030. Đây là nghị quyết hết sức quan trọng mà Bộ Công Thương cùng với Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành khác trình Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn đến năm 2030.
Theo bà Lê Việt Nga, giai đoạn I từ 2021 – 2025, Bộ Công Thương đã xây dựng và hướng dẫn địa phương đầu tư xây dựng và cải tạo, nâng cấp được mạng lưới chợ của vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đưa hàng hóa của đồng bào dân tộc về khu vực trung tâm và các vùng miền có thị trường sôi động.
Đồng thời, hỗ trợ để tiêu thụ sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để đưa hàng hóa đi xa hơn, tham gia vào thị trường trong nước. Đây là bước tiến mạnh mẽ và là giải pháp đồng bộ khi các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố đều được phân công những nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng. Qua đó, phát triển thương mại vùng đồng bào dân tộc thiểu số là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị.
Về phía các địa phương, ông Nguyễn Trọng Nghĩa – Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn chia sẻ, thụ hưởng những chính sách của Chính phủ, Bộ Công Thương đối với việc phát triển thị trường sản phẩm, tỉnh Lạng Sơn cũng đã quan tâm đến hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá, xúc tiến và tìm đối tác để làm đầu ra cho sản phẩm.
Theo đó, Sở Công Thương Lạng Sơn đã triển khai nhiều biện pháp phát triển thị trường thông qua các chương trình xúc tiến thương mại của Bộ Công Thương, tỉnh và ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư phát triển hợp tác, liên kết sản xuất sản phẩm nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn. Các chương trình phát triển thương mại điện tử, hỗ trợ quảng bá, trưng bày sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm quốc tế cũng được tổ chức thường xuyên.
Hiện tại, tỉnh Lạng Sơn đã có trên 94 sản phẩm được cấp giấy chứng nhận OCOP từ 3-4 sao của 79 chủ thể; trong đó có những sản phẩm hết sức đặc thù như: na Chi Lăng, hồng Vành Khuyên… được tiêu thụ rất tốt ở trong và ngoài tỉnh. Đơn cử các siêu thị như Coop mart, Hapro… đều dành nhiều diện tích để trưng bày, bán các sản phẩm đặc sản miền núi. Nhiều sản phẩm miền núi như nông sản Sơn La, Lai Châu, Lạng Sơn… đã xuất khẩu thành công ra nước ngoài.
Ông Trần Hoàng – Giám đốc Siêu thị Co.opmart Victoria Hà Nội cũng chia sẻ, điểm yếu của nguồn nông sản này là vấn đề nguồn hàng và sản lượng. Vì vậy, nhu cầu của thị trường hiện nay đối với sản phẩm đặc sản vùng miền và sản phẩm nông sản an toàn rất cao. Tuy nhiên, các nhà sản xuất khu vực miền núi, đồng bào dân tộc chủ yếu sản xuất ở quy mô nhỏ lẻ nên lượng hàng cung ứng thường bị đứt gãy hoặc gián đoạn.
Đối với những hợp tác xã hoặc nhà sản xuất ở đồng bào dân tộc miền núi, quá trình vận chuyển hàng hóa về những điểm giao hàng, bán hàng của hệ thống đang gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt những sản phẩm rau lá, hoa quả nhanh hỏng hoặc chất lượng bị suy giảm do giao thông không thuận lợi. Do đó, ông Trần Hoàng đề xuất hỗ trợ về logistics, vận chuyển, hậu cần để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
