Kết nối cung cầu tạo đà cho nông sản Thanh Hóa vươn xa (Bài 1): Phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn

Những năm gần đây, ngành nông nghiệp của tỉnh đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hiện đại, bền vững. Từ các mô hình sản xuất trong nhà màng, nhà lưới đến chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), nhiều HTX và doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư sản xuất quy mô lớn, hình thành những vùng nông nghiệp công nghệ cao, tạo ra sản phẩm chủ lực mang giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và hướng đến xuất khẩu.

Mô hình trồng rau thủy canh ở phường Đông Sơn ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất.

Lan tỏa từ các mô hình tiền tỷ

HTX dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến, phường Đông Tiến được xem là điển hình trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. HTX đã đầu tư hệ thống nhà màng quy mô 20.000m2, nhà lưới trồng 2.000m2 hoa lan Hồ Điệp đến hệ thống tưới nhỏ giọt, điều khiển tự động, camera giám sát sâu bệnh và phần mềm phân tích dữ liệu, toàn bộ quy trình sản xuất được chuẩn hóa theo hướng tuần hoàn, khép kín. Việc ứng dụng công nghệ giúp HTX tối ưu chi phí, giảm nhân công, tăng năng suất và chất lượng nông sản. Hiện HTX trồng dưa vàng Kim Hoàng hậu, dưa chuột baby, cà chua, rau ăn lá theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ và sản phẩm đã đạt OCOP 3 sao của tỉnh. Mỗi năm, HTX cung ứng 120 tấn dưa vàng, 70 tấn dưa chuột baby và rau ăn lá, 60 tấn cà chua cùng hàng vạn cây hoa lan Hồ Điệp phục vụ dịp tết. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt từ 2,5 đến 3 tỷ đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động địa phương.

Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến Nguyễn Xuân Thiên, chia sẻ: “Không dừng lại ở thành công hiện tại, HTX đang mở rộng vùng sản xuất, đăng ký mã số vùng trồng, chuẩn hóa quy trình theo VietGAP, GlobalGAP và hướng tới xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Thanh Hóa. Công nghệ sẽ là nền tảng phát triển lâu dài của HTX”.

Không chỉ riêng Đông Tiến, nhiều địa phương khác trong tỉnh cũng phát triển mạnh mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Các mô hình nhà kính trồng dưa lưới, rau thủy canh, trang trại chăn nuôi tuần hoàn, vùng sản xuất rau, củ, quả liên kết tiêu thụ được hình thành ngày càng nhiều. Nhờ thay đổi phương thức sản xuất, nông nghiệp của tỉnh nhiều năm liền duy trì tốc độ tăng trưởng cao, thuộc nhóm 10 tỉnh có quy mô sản xuất nông nghiệp lớn nhất cả nước. Tính đến nay, tỉnh có hơn 220ha nhà màng, nhà lưới; 2.500ha sản xuất đạt chuẩn

VietGAP; gần 20ha đạt chứng nhận hữu cơ và khoảng 5.100ha sản xuất theo hướng hữu cơ. Nhiều mô hình chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt, tạo sản phẩm an toàn, chất lượng, đáp ứng thị trường trong và ngoài nước.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, việc ứng dụng công nghệ cao giúp tăng lợi nhuận 200 triệu đồng/ha/năm đối với trồng trọt (gấp 2,5 đến 3 lần so với phương pháp truyền thống), 500 đến 700 triệu đồng/ha/năm đối với chăn nuôi và từ 2 đến 5 tỷ đồng/ha/năm đối với nuôi trồng thủy sản công nghệ cao. Đây là nền tảng quan trọng để toàn tỉnh đạt tỷ lệ giá trị sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên 20%.

Nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản

Với chủ trương chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, từ nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp thông minh, hữu cơ, quy mô lớn, gắn với chế biến và chuỗi giá trị, toàn tỉnh đã thu hút hàng nghìn cơ sở chế biến nông sản, trong đó 59 doanh nghiệp sở hữu nhà máy chế biến quy mô lớn, tạo mạng lưới liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm ở các địa phương. Cụ thể, có 7 doanh nghiệp chế biến lúa gạo với công suất 235.000 tấn/năm; 2 doanh nghiệp chế biến mía đường với tổng công suất 1,68 triệu tấn/năm, trong đó Công ty CP Mía đường Lam Sơn đầu tư dây chuyền chế biến sữa gạo lứt giàu protein công suất 120 triệu hộp/năm; 5 doanh nghiệp chế biến tinh bột sắn với công suất 160.200 tấn/năm; 10 doanh nghiệp chế biến rau quả công suất 21.500 tấn/năm. Bên cạnh đó, toàn tỉnh có 6 doanh nghiệp chế biến trái cây với công suất 13.600 tấn/năm (chủ yếu là dứa đóng hộp phục vụ xuất khẩu); 3 doanh nghiệp chế biến thịt gia súc, gia cầm, trong đó 2 doanh nghiệp chuyên chế biến lợn sữa xuất khẩu với công suất 1.000 đến 1.500 con/ngày và nhà máy VietAvis chế biến gia cầm xuất khẩu với công suất 2.500 con/giờ.

Lĩnh vực thủy sản có 22 doanh nghiệp chế biến công suất 170.000 tấn nguyên liệu/năm, gồm sản xuất nước mắm, mắm, bột cá, surimi, ngao đông lạnh... Hệ thống kho bảo quản nông sản trên địa bàn tỉnh cũng được đầu tư mạnh với 218 kho bảo quản tổng công suất gần 50.000 tấn, trong đó có 184 kho lạnh thủy sản, 19 kho bảo quản nông sản và 15 kho đá lạnh. Các kho bảo quản giúp doanh nghiệp giảm tổn thất sau thu hoạch, bảo đảm chất lượng đầu ra và nâng giá trị sản phẩm.

Song song với đầu tư chế biến và bảo quản, nhiều doanh nghiệp, HTX trên địa bàn đã chủ động ứng dụng chuyển đổi số trong một số công đoạn sản xuất, kinh doanh. Hầu hết doanh nghiệp xây dựng website, sử dụng mã QR truy xuất nguồn gốc, tem điện tử, đưa thông tin về chất lượng, chứng nhận, nguồn gốc sản phẩm lên hệ thống quản lý số. Việc số hóa giúp nông sản của tỉnh nâng cao nhận diện thương hiệu, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Đức Cường, “ngành nông nghiệp đang tích cực xây dựng hoàn thiện các vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với mã số vùng trồng và tiêu chuẩn xuất khẩu; thu hút doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao, nhất là trong chế biến sâu rau quả, thủy sản; đẩy mạnh ứng dụng AI, IoT, dữ liệu lớn trong giám sát, dự báo sản xuất; phát triển các sản phẩm OCOP chất lượng cao... Đồng thời, đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp có trình độ, đáp ứng yêu cầu của nông nghiệp hiện đại. Với sự vào cuộc đồng bộ và nỗ lực đổi mới của người dân, HTX, doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đang mở ra không gian phát triển rộng lớn cho tỉnh Thanh Hóa, hướng đến mục tiêu trở thành ngành kinh tế có giá trị gia tăng cao, bền vững và đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và xuất khẩu”.

Bài và ảnh: Lê Hợi

Bài 2: Phát triển hệ thống kinh doanh, phân phối nông sản thực phẩm

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/ket-noi-cung-cau-tao-da-cho-nong-san-thanh-hoa-vuon-xa-bai-1-phat-trien-san-pham-nong-nghiep-chu-luc-nbsp-ung-dung-cong-nghe-cao-quy-mo-lon-271176.htm