Liên minh bán dẫn: Kết nối nguồn lực - Kiến tạo sức mạnh bền vững

Liên minh Bán dẫn là cơ chế chiến lược giúp kết nối nguồn lực trong và ngoài nước, hình thành chuỗi giá trị hoàn chỉnh và chuẩn bị nền tảng để Việt Nam trở thành trung tâm mới của ngành công nghiệp bán dẫn khu vực.

Ngày 27/11/2025, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) đã chính thức công bố thành lập Liên minh hỗ trợ thúc đẩy đào tạo, nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn - gọi tắt là Liên minh Bán dẫn. Cùng với đó là Hội thảo "Tăng cường hợp tác để thúc đẩy đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn". Sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong hành trình tham gia sâu hơn vào ngành công nghiệp có tính chiến lược hàng đầu thế giới.

Liên minh Bán dẫn được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng liên kết mạnh mẽ giữa đào tạo - nghiên cứu - sản xuất - thương mại hóa, tạo hệ sinh thái hoàn chỉnh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và xây dựng một ngành công nghiệp bán dẫn bền vững, tự chủ.

Tính đến thời điểm Lễ công bố, đã có gần 30 trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức và doanh nghiệp trong và ngoài nước xác nhận tham gia Liên minh Bán dẫn, bao gồm: Các đại học Việt Nam: ĐHQGHN (đơn vị khởi xướng), ĐHQG TP. Hồ Chí Minh, ĐH Đà Nẵng, ĐH Cần Thơ, ĐH Thái Nguyên, ĐH Huế, Học viện Kỹ thuật mật mã… Các đại học quốc tế: ĐH Sungkyunkwan (Hàn Quốc), ĐH Kumamoto (Nhật Bản), ĐH Quảng Tây (Trung Quốc), ĐH Kỹ thuật Năng lượng Moscow, ĐH Kinh tế cao cấp (Nga)…

Các tổ chức và doanh nghiệp: FPT, Viettel, CMC, CT Group, MK Group, Nisso (Nhật Bản), MRIV International…

Sự hội tụ của nhiều lực lượng trong chuỗi giá trị bán dẫn - từ đào tạo, nghiên cứu, thiết kế, sản xuất đến ứng dụng - thể hiện tiềm năng rất lớn của Liên minh Bán dẫn trong việc kiến tạo nền tảng vững chắc cho ngành bán dẫn Việt Nam.

Liên minh bán dẫn: Mô hình kết nối tổng thể giữa đào tạo - nghiên cứu - sản xuất

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, bán dẫn được xem là "nền móng của mọi nền móng", hiện diện trong tất cả lĩnh vực: Trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, IoT, xe tự lái, quốc phòng, năng lượng và an ninh mạng.

Năng lực thiết kế và làm chủ công nghệ vi mạch là một trong những tiêu chí quan trọng quyết định vị thế và năng lực cạnh tranh của một quốc gia.

Các đại biểu thực hiện nghi thức công bố thành lập Liên minh Bán dẫn.

Trên nền tảng Liên minh 5 trường đại học về đào tạo nhân lực bán dẫn được Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập năm 2023 tại Đà Nẵng, ĐHQGHN mở rộng mô hình và chính thức hình thành Liên minh Bán dẫn quy mô lớn hơn, hướng tới: Liên kết sâu giữa đại học - doanh nghiệp - viện nghiên cứu; Xây dựng hệ sinh thái mở cho các hoạt động nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip; Thúc đẩy phát triển sản phẩm và nhân lực "Make in Viet Nam"; Đồng hành cùng Chính phủ thực hiện chiến lược phát triển nhân lực và công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Không chỉ là một sáng kiến mang tính học thuật, Liên minh Bán dẫn còn là cơ chế chiến lược giúp kết nối nguồn lực trong và ngoài nước, hình thành chuỗi giá trị hoàn chỉnh và chuẩn bị nền tảng để Việt Nam trở thành trung tâm mới của ngành công nghiệp bán dẫn khu vực.

Sứ mệnh của Liên minh Bán dẫn nhằm xây dựng một hệ sinh thái kết nối chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu, phát triển ứng dụng, chế tạo và thương mại hóa sản phẩm công nghệ bán dẫn.

Đây là nền tảng chiến lược để gắn kết các bên trong chuỗi giá trị, từ ý tưởng đến sản xuất và ứng dụng chip bán dẫn, nâng cao vị thế Việt Nam trong ngành công nghệ toàn cầu.

Liên minh Bán dẫn sẽ kết nối hệ thống phòng thí nghiệm, chia sẻ cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại, tạo điều kiện triển khai các dự án nghiên cứu lớn, liên ngành về thiết kế và chế tạo chip nội địa. Đồng thời, đẩy mạnh đào tạo giảng viên nguồn, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cho các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp.

Song song với đào tạo, Liên minh Bán dẫn cũng sẽ thúc đẩy nghiên cứu, thiết kế và chế tạo chip "Make in Viet Nam", nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng. Đồng thời, tham gia tư vấn chính sách cho Chính phủ và các cơ quan quản lý nhằm xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho ngành công nghiệp bán dẫn quốc gia.

Liên minh hoạt động trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng và hợp tác cùng có lợi. Mỗi thành viên đều được tôn trọng và khuyến khích phát huy thế mạnh riêng, tạo ra sức mạnh tổng hợp cho sự phát triển của ngành bán dẫn. Liên minh không chỉ chia sẻ nguồn lực mà còn là không gian sáng tạo, nơi thử nghiệm các ý tưởng mới về công nghệ và mô hình đào tạo.

Liên minh hoạt động theo cơ chế mở, linh hoạt và minh bạch, với các hoạt động hợp tác song phương và đa phương, tuân thủ quy định pháp luật và nguyên tắc tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, mở rộng cơ hội hợp tác với các đối tác ngoài Liên minh.

Đặc biệt, việc tham gia Liên minh không giới hạn khả năng hợp tác của các thành viên với các đối tác khác ngoài Liên minh. Điều này cho phép mở rộng không gian kết nối, tạo mạng lưới liên minh mở - một nền tảng linh hoạt và năng động, phù hợp với tốc độ phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

Chia sẻ nguồn lực, kết nối tri thức, để phát triển công nghiệp bán dẫn

Theo Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn, phát triển ngành bán dẫn không chỉ là mục tiêu chiến lược mà còn là cơ hội then chốt để Việt Nam vươn lên làm chủ các công nghệ cốt lõi, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

ĐHQGHN đã chuẩn bị sẵn sàng từ việc đầu tư vào hạ tầng nghiên cứu, thiết kế các chương trình đào tạo chuyên sâu cho đến triển khai các đề tài trọng điểm với mục tiêu đưa ra sản phẩm cụ thể phục vụ doanh nghiệp và xã hội.

Trong đó, ĐHQGHN đang triển khai nhiều đề tài nghiên cứu và xây dựng Trung tâm thiết kế, chế tạo, kiểm thử vi mạch quốc gia, phòng thí nghiệm dùng chung tại Hòa Lạc. ĐHQGHN cũng đặt mục tiêu đào tạo 10.000 chuyên gia trong lĩnh vực bán dẫn từ nay đến năm 2030, đồng hành cùng định hướng quốc gia phát triển ngành công nghiệp này.

Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn phát biểu tại Lễ công bố.

Để Liên minh Bán dẫn phát triển mạnh mẽ, Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn nhấn mạnh: Cần phải xây dựng một cơ chế hợp tác không biên giới, nơi các trường đại học, các doanh nghiệp và các cơ quan chính phủ có thể chia sẻ tài nguyên, cơ sở hạ tầng, nghiên cứu và đào tạo. Hợp tác sẽ không chỉ diễn ra trong phạm vi quốc gia, mà còn mở rộng ra quốc tế, nhằm phát huy tối đa sức mạnh của Liên minh.

Với sự cam kết mạnh mẽ từ ĐHQGHN và các đối tác trong Liên minh, Phó Giám đốc Phạm Bảo Sơn tin tưởng rằng, Liên minh Bán dẫn sẽ không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực ngành bán dẫn, mà còn góp phần đưa ngành công nghiệp này trở thành một ngành mũi nhọn, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Võ Xuân Hoài tại Lễ công bố.

Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Tài chính (NIC) Võ Xuân Hoài đánh giá, việc ĐHQGHN khởi xướng Liên minh Bán dẫn và tổ chức Hội thảo "Tăng cường hợp tác để thúc đẩy đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn" là một dấu mốc quan trọng và hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhằm triển khai các chủ trương lớn của Chính phủ về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

NIC khẳng định, cam kết đồng hành chặt chẽ với ĐHQGHN thông qua các hoạt động hợp tác thiết thực, lâu dài trong phát triển nguồn nhân lực bán dẫn.

Phát huy vai trò cầu nối đưa các nguồn lực quốc tế vào Việt Nam, NIC sẽ tăng cường hỗ trợ kết nối ĐHQGHN và Liên minh bán dẫn với các doanh nghiệp và tập đoàn hàng đầu như NVIDIA, Synopsys, Cadence… nhằm thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và triển khai các chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế, gắn với nhu cầu thực tiễn của ngành.

Tại Lễ công bố, đại diện các một số trường đại học, doanh nghiệp trong và ngoài nước bày tỏ Liên minh Bán dẫn do ĐHQGHN khởi xướng là một sáng kiến có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển ngành công nghệ bán dẫn tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc đào tạo sinh viên cần phải gắn liền với thực tế, giúp sinh viên hiểu cách áp dụng kiến thức vào các tình huống cụ thể trong ngành công nghiệp. Cần có các cơ chế hợp tác rõ ràng và hiệu quả để đảm bảo rằng các chương trình đào tạo không chỉ đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp mà còn giúp các cơ quan quản lý và các trường đại học điều chỉnh chiến lược phát triển nhân lực và nghiên cứu phù hợp với xu hướng toàn cầu.

Đây sẽ là mô hình hợp tác kiểu mẫu cho sự phát triển bền vững của ngành công nghệ cao tại Việt Nam, góp phần nâng cao vị thế quốc gia trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

Hội thảo "Tăng cường hợp tác để thúc đẩy đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn"

Lễ công bố thành lập Liên minh Bán dẫn và Hội thảo "Tăng cường hợp tác để thúc đẩy đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn" đã thể hiện tinh thần kết nối - chia sẻ - hợp tác bền vững giữa các đơn vị trong và ngoài nước.

Các chuyên gia đều thống nhất rằng: Muốn phát triển công nghiệp bán dẫn, Việt Nam phải xây dựng hệ sinh thái mở, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu - đào tạo - sản xuất. Sự tham gia của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để đào tạo thực chất và tạo ra sản phẩm "Make in Viet Nam".

Chỉ khi kết nối được sức mạnh của tất cả các đối tác mới có thể đưa ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam vươn lên tầm cao mới và khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới./.

Theo Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Nguồn: https://mst.gov.vn/lien-minh-ban-dan-ket-noi-nguon-luc-kien-tao-suc-manh-ben-vung-197251201222620614.htm