Mùa Vesak thăm miền Phật giáo Sri Lanka

Trước cửa Bảo tàng Phật giáo.

Tôi đến Sri Lanka vào những ngày cuối cùng của tháng 4. Du khách nước ngoài tranh thủ những ngày cuối cùng trước khi miền Nam đất nước này bắt đầu vào mùa mưa. Nổi tiếng với những bờ biển xanh thẳm trải dài, đảo quốc Sri Lanka thu hút rất đông khách du lịch phương Tây tới đây nghỉ dưỡng hay lướt sóng. So với các quốc gia như Indonesia hay Philippines vốn cũng nổi tiếng với nhiều thiên đường biển, số lượng khách châu Á tới Sri Lanka có phần ít hơn.

Song, vẫn có một lượng khách châu Á tới Sri Lanka, không hẳn vì vẻ đẹp của biển cả và thiên nhiên mà bởi vẻ đẹp tâm linh của những công trình Phật giáo.

Chặng bay của tôi tới Sri Lanka quá cảnh ở Malaysia không gặp nhiều khách du lịch Việt Nam. Ngoài một vài khách lẻ đi “bụi” như tôi thì có thêm một, hai nhóm nhỏ đi hành hương.

Dù không chủ đích chọn Sri Lanka trước mùa Vesak, tôi cũng ghé thăm nhiều công trình Phật giáo nổi tiếng tại đất nước này. Phật giáo đã có mặt tại Sri Lanka từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, là một trong những quốc gia du nhập Phật giáo sớm nhất từ Ấn Độ. Theo sử sách ghi lại, Phật Thích Ca Mâu Ni đã 3 lần ghé thăm Sri Lanka trong suốt cuộc đời. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, Sri Lanka vẫn giữ được những công trình lịch sử Phật giáo quan trọng cho tới ngày nay.

Những bông hoa sen, súng được người dân dâng trước Chính điện chùa Răng Phật.

Từ Thủ đô Colombo, tôi dành nửa đầu chuyến đi khám phá biển cả và những khu vườn quốc gia nổi tiếng của Sri Lanka. Công trình Phật giáo đầu tiên tôi ghé thăm là chùa Răng Phật (Sri Dalada Maligawa) tại thành phố Kandy, miền Trung Sri Lanka. Kandy là điểm đầu cho chuyến tàu hỏa nổi tiếng thế giới Kandy - Ella nhưng cũng là nơi lưu giữ xá lợi răng Phật Thích Ca Mâu Ni. Sau nhiều những biến động của lịch sử, từ vương quốc Kalinga thuộc Ấn Độ cách đây khoảng 1.600 năm, xá lợi răng Phật chính thức được lưu giữ tại Kandy - kinh đô cuối cùng của Vương quốc Kandy (1469 - 1818).

Phần lớn thời gian, xá lợi răng Phật được đặt trong Chính điện và du khách chỉ có thể chiêm bái từ xa. Chỉ khi diễn ra những sự kiện quan trọng, công chúng mới được chiêm ngưỡng xá lợi răng Phật. Những ngày gần lễ Phật Đản, các tín đồ Phật giáo địa phương tới chùa dâng hoa ngày càng đông. Chính điện thoang thoảng hương thơm dịu nhẹ của hoa sen, hoa súng... Khách du lịch cố gắng không làm ảnh hưởng tới không gian tôn nghiêm và dòng người chiêm bái.

Trong khuôn viên chùa Răng Phật còn có một bảo tàng Phật giáo, nơi lưu trữ thông tin về dấu ấn Phật giáo tại nhiều quốc gia trên thế giới. Ngoài tầng một trưng bày thông tin lịch sử Phật giáo nói chung, tầng hai được chia thành nhiều gian phòng cho mỗi quốc gia để giới thiệu các điểm nhấn Phật giáo tại đất nước mình. Gian phòng của Việt Nam cũng giới thiệu qua về những di tích như chùa Một Cột, chùa Dâu... những công trình Phật giáo quan trọng mang đậm dấu ấn địa phương của Việt Nam.

Rời Kandy, điểm đến tiếp theo của tôi là Dambulla, nằm cách Kandy khoảng hơn 70 cây số về phía Bắc. Dambulla nổi tiếng với chùa Hang (Cave Temple) với hệ thống đền và tượng Phật đồ sộ, tráng lệ, cùng những bức tranh khổng lồ được vẽ trên tường và trần hang. Không phải một người am tường về Phật giáo, tôi nghe những hướng dẫn viên tại chùa Hang giải thích về các giai thoại của Phật Thích Ca Mâu Ni được thể hiện trong các bức tranh tường. Ước tính có khoảng 153 tượng Phật, 3 bức tượng của vua Sri Lanka và 4 bức tượng của các vị thần.

Tượng phật và tranh tường bên trong chùa Hang.

Vượt hàng trăm bậc đá để lên tới chùa Hang, trong tôi dâng một niềm xúc động lớn khi bước vào trong hang đá, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật Phật giáo cũng như dấu ấn của lịch sử. Những ngôi đền được cho đã tồn tại hơn 2.000 năm như đưa khách thập phương ngược dòng lịch sử. Không chỉ là một Di sản thế giới được UNESCO công nhận, chùa Hang là một minh chứng cho sự phát triển thịnh vượng của Phật giáo tại Sri Lanka cùng những dấu ấn đặc biệt khó có thể tìm thấy ở đâu trên thế giới.

Tiếp trên hành trình khám phá những công trình Phật giáo nổi tiếng xứ Sri Lanka, chuyến xe khách liên tỉnh đưa tôi từ Dambulla tới Polonnaruwa - một trong những cố đô nổi tiếng của Tích Lan, hợp thành một tam giác văn hóa với Anuradhapura và Kandy.

Khác với chùa Răng Phật hay chùa Hang, bạn phải dành ít nhất nửa ngày để khám phá trọn vẹn quần thể di tích Polonnaruwa. Tiết trời nắng nóng 35 - 36 độ C của Sri Lanka những ngày đầu tháng 5 không khiến chúng tôi chùn bước. Thuê một chiếc xe đạp ở đầu cổng và trả vé vào cửa 30 USD (khoảng hơn 700 nghìn đồng), tôi bắt đầu hành trình khám phá Polonnaruwa.

Polonnaruwa là trung tâm Phật giáo lớn thứ hai tại Sri Lanka, sau cố đô Anuradhapura. Nơi đây được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1982. So với nhiều công trình Phật giáo khác tại Sri Lanka, Polonnaruwa còn lưu giữ được khá tốt nhiều di tích, thể hiện nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Phật giáo đỉnh cao từ hàng trăm năm về trước.

Không khó để bạn có thể tìm được những bài review những di tích bạn nên ghé thăm tại đây để tránh lạc lối trên hành trình đạp xe. Ấn tượng nhất với tôi là ngôi chùa cổ Gal Vihara - gần như là điểm cuối cho du khách trong quần thể. Với 4 bức tượng được khắc trên một tảng đá lớn, du khách được chiêm ngưỡng những tư thế nổi tiếng gắn liền với Đức Phật trong nhiều giai đoạn lịch sử, từ bức tượng Đức Phật thiền trên tòa sen cao 4,6m, bức tượng Phật đứng trên tòa sen cao 6,9m, hay bức tượng mô tả Đức Phật niết bàn với tư thế nằm nghiêng dài 14m. Dù không gian rất đông khách du lịch, tôi vẫn cảm nhận được một không khí an hòa, yên bình khi ngắm nhìn những pho tượng được đẽo gọt một cách tinh xảo, sống động.

Ghé thăm những công trình Phật giáo tại Sri Lanka trước mùa Vesak - dù không chủ đích, mang lại cho tôi nhiều cảm xúc. Tôi nhận ra một điều rằng, không cần là một tín đồ Phật giáo, bóng mát của trí huệ và lòng từ bi từ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni vẫn khiến mỗi du khách thấy lòng như lắng lại khi soi mình vào lịch sử. Hơn cả một tôn giáo, Phật Giáo là Đạo, là con đường soi sáng để mỗi người tìm cho mình những ý nghĩa lớn lao của cuộc sống này.

Nguồn: https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/mua-vesak-tham-mien-phat-giao-sri-lanka-1504092.ldo