6 người ngộ độc khí CO do dùng máy phát điện sau bão

Ngày 9/9, Bệnh viện Bãi Cháy cấp cứu 6 bệnh nhân bị ngộ độc khí CO từ máy phát điện, trong đó 2 người rơi vào tình trạng hôn mê, suy hô hấp nguy kịch.

Triệu trứng của ngộ độc khí CO.

Theo lời kể từ người thân, ba trong số các bệnh nhân thuộc một gia đình ở phường Giếng Đáy, TP.Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, với độ tuổi từ 12 đến 27. Tất cả đều ngủ trong phòng kín suốt đêm, sử dụng máy phát điện.

Trong đó, một bệnh nhân nữ 24 tuổi và một bệnh nhi nam 12 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp nặng, kèm theo toan chuyển hóa nghiêm trọng, tiên lượng nguy kịch. Các bác sĩ tại Bệnh viện Bãi Cháy sử dụng các biện pháp hồi sức tích cực như đặt ống nội khí quản, thở máy…

May mắn, bệnh nhân thứ ba, nam 27 tuổi, chỉ bị ngộ độc nhẹ vẫn tỉnh táo, không có dấu hiệu suy hô hấp. Sau sơ cứu ban đầu, cả ba được chuyển đến Bệnh viện Y học biển Việt Nam (Hải Phòng) để tiếp tục điều trị.

Cùng thời điểm, Bệnh viện Bãi Cháy tiếp nhận 3 trẻ nhỏ trong một gia đình khác, trú tại phường Hà Khẩu, thành phố Hạ Long. Các em nhập viện với các triệu chứng choáng váng, đau đầu, khó thở, chóng mặt, do ngộ độc khí CO từ máy phát điện. Hiện sức khỏe của các bé đã ổn định và được theo dõi tại Khoa Nhi của bệnh viện.

Trước đó, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận liên tiếp các bệnh nhân có hiện tượng nôn trớ, hôn mê, suy hô hấp do ngộ độc khí CO (Carbon monoxide). Cụ thể, 3 ca ngộ độc từ một căn bếp ở Hà Nội và một gia đình 2 mẹ con do dùng máy phát điện.

Bệnh nhân bị ngộ độc từ căn bếp của một nhà hàng tại Hà Nội nhớ lại, trong căn bếp khoảng 25 – 30m2, sáng hôm đó, có 6 người cùng làm việc. Căn bếp không có mùi gì bất thường.

Tuy nhiên, đến tầm 9h thì chị bị ngất. Lúc tỉnh dậy được biết có 1 bạn cũng ngất như mình và 1 bạn khác với những biểu hiện khó chịu được đưa vào đây điều trị do ngộ độc khí CO.

Bác sỹ cho biết, nồng độ CO trong máu của tôi rất cao, HbCO lên tới hơn 30% trong khi bình thường chỉ khoảng dưới 1%, di chứng sau này có thể sẽ bị suy giảm trí nhớ.

Cũng bị ngộ độc khí CO, nhưng gia đình ba người tại Nghệ An lại do dùng máy phát điện. Anh trai bệnh nhân cho biết, tối ngày 8/8, khoảng 20h, nhà bị mất điện nên gia đình người em có sử dụng máy phát điện khoảng bốn tiếng đồng hồ, để bật điều hoà trong phòng kín 15 – 20m2.

Máy phát điện này gia đình vẫn sử dụng lâu nay nhưng lần này được để ở một phòng có thông với phòng ngủ. Sáng ngày 9/8, lúc 9h người nhà phát hiện cả 3 người trong gia đình em trai đều hôn mê, bên cạnh có chất nôn.

Người bố bị ngộ độc nhẹ, điều trị ở địa phương và đã ra viện, còn hai mẹ con được đặt nội khí quản, đưa thẳng đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây, hai mẹ con được điều trị, bao gồm hồi sức, dùng các thuốc dự phòng di chứng với não.

CO là chất khí không màu, không mùi, không gây kích ứng đường hô hấp. Do đó, rất khó nhận biết được sự có mặt của CO trong không khí.

Khí CO được hình thành do sự đốt cháy không hoàn toàn các chất liệu có chứa carbon như: Xăng, dầu, khí đốt tự nhiên, gỗ hoặc than củi, nhựa, vải, rơm, rạ….hoặc một số trường hợp cá biệt do các hóa chất được hấp thu qua da vào trong cơ thể rồi mới được chuyển hóa thành khí CO và gây ngộ độc.

Khí CO hấp thu nhanh vào cơ thể gây ngộ độc, trường hợp nhẹ thì gây buồn nôn, đau đầu, dễ tưởng nhầm là cảm cúm hay ngộ độc thức ăn, nặng thì có thể khiến người/vật hít phải bất tỉnh và tử vong.

Do khí CO từ không khí nhanh chóng được hấp thu qua đường hô hấp vào máu, ở trong máu thì CO gắn chặt với hồng cầu làm mất khả năng vận chuyển ô xy của máu tới các cơ quan, khi tới các cơ quan thì CO ức chế, bóp nghẹt hoạt động của tế bào, gây chết tế bào và gây một loạt các phản ứng dây truyền phức tạp và tổn thương cấp tính cũng như di chứng về sau.

Các cơ quan hay bị tổn thương và thường bị nặng, bị sớm nhất là não, tim, cơ và các cơ quan khác. Hậu quả của ngộ độc là não, tim và các cơ quan bị tổn thương, suy sụp, tử vong hoặc di chứng lâu dài.

Bác sỹ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, 50% các bệnh nhân bị nhiễm độc khí CO dù là nhẹ, sau khi được điều trị vẫn sẽ bị các di chứng về tâm thần, thần kinh, sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ sau này.

Một phần ba những người bị ngộ độc nặng ban đầu có tổn thương tim mạch sẽ tử vong trong vòng 8 năm sau này do biến chứng loạn nhịp tim.

Người sau 35 tuổi bị ngộ độc CO thường nguy cơ bị di chứng nhiều hơn. Việc điều trị sớm và tích cực sẽ giảm mức độ nặng, giảm nguy cơ tử vong và hạn chế di chứng.

Hiện trong cuộc sống có các nguy cơ mới gây ngộ độc khí CO, bên cạnh rất nhiều máy móc, thiết bị sử dụng nhiên liệu là xăng dầu, đáng chú ý còn các hoàn cảnh hiện đại không cần cháy nổ cũng phát sinh khí CO hoặc thiết bị thế hệ mới có thể sử dụng khí gas mà chúng ta còn chưa quen như xe nâng hàng, máy làm lại bề mặt sân trượt băng, bộ phận hấp phụ khí gây mê, rang hạt cà phê.

Thậm chí có hóa chất dung môi tẩy sơn chứa methylene chloride, methylen bromide có thể ngấm qua da vào trong cơ thể rồi được chuyển hóa thành khí CO ở trong cơ thể và gây ngộ độc từ từ,….

Rõ ràng, các cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý, kiểm định để đảm bảo các thiết bị máy móc và hóa chất này đảm bảo chất lượng và an toàn. Các thiết bị đó và các hóa chất đó cần phải luôn có kèm theo các cảnh báo nguy cơ gây ngộ độc để người tiêu dùng sử dụng biết và phòng tránh.

“Tất cả các nơi có thể phát sinh khí CO như các bếp cần phải có lắp các thiết bị theo dõi và báo động nồng độ khí CO, khí gas, kịp thời phát hiện và tránh các vụ ngộ độc hoặc cháy nổ đáng tiếc xảy ra”, TS.Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo

Trước thực trạng nhiều trường hợp ngộ độc khí CO sau bão, các bác sỹ khuyến cáo người dân khi sử dụng máy phát điện phải để thiết bị ở nơi thông thoáng, có lưu thông không khí, không đặt trong phòng kín.

Trong trường hợp phát hiện người bị ngạt khí CO, cần nhanh chóng mở cửa để thông khí, đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khí độc và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.