Khi quán cà phê thành phòng học thứ hai
Bùi Trang (20 tuổi, sinh viên Học viện Ngoại giao) có thói quen ra quán cà phê học bài hoặc làm bài tập nhóm. Mỗi lần ngồi quán, cô chi khoảng 50.000-60.000 đồng. Đôi khi nữ sinh mất nhiều tiền hơn do quán “sang” hơn.
Trang thừa nhận học ở quán cà phê tốn kém, nhưng đây là lựa chọn phù hợp hơn thư viện.
“Nếu học ở thư viện trường, mọi người phải giữ im lặng. Do đó, việc trao đổi làm bài tập nhóm khá bất tiện. Hiện tại ở Hà Nội có rất nhiều quán dành cho sinh viên đến để học tập. Không gian các quán cũng khá rộng rãi, thoáng mát và có cả điều hoà. Có nơi chỉ cần chi 30.000-50.000 đồng là có thể ngồi cả ngày”, Trang chia sẻ.
Ngày càng nhiều sinh viên chọn quán cà phê làm nơi học tập, làm bài tập nhóm (Ảnh: Lê Quỳnh Chi).
Trần Mỹ Đức (20 tuổi, sinh viên Đại học Hòa Bình) nằm trong số những sinh viên “đóng phí” đều đặn cho các quán cà phê. Thông thường, nam sinh không chỉ gọi đồ uống mà còn gọi thêm đồ ăn vì ngồi lâu. Trung bình, Đức chi khoảng 150.000-200.000 đồng cho mỗi buổi học tại quán. Một tháng số tiền đi cà phê có thể lên cả triệu đồng.
Theo Đức, Hà Nội có rất nhiều quán cà phê mở theo mô hình “workspace” (không gian làm việc), rất phù hợp với việc ngồi học nhiều giờ.
“Vừa có đồ ăn, nước uống, vừa có mạng Internet, có điều hoà và chỗ cắm sạc điện thoại, lại có bạn bè nên đỡ chán hơn ở nhà tự học nhiều”, Đức nói.
Với việc làm bài tập nhóm, Đức khẳng định “đi cà phê hiệu quả hơn”. Nam sinh cho hay, nếu chỉ thảo luận online, hiệu quả làm bài tập nhóm rất thấp. Có những thành viên không nói câu gì trên nhóm, thậm chí không đọc tin nhắn, hoặc bảo gì làm nấy, không tham gia thảo luận.
Trong khi đó, nếu cùng gặp nhau tại quán cà phê, tất cả đều phải có ý kiến.
“Nhóm chúng tôi luôn yêu cầu phải ra cà phê gặp nhau đầy đủ thành viên ít nhất 1 buổi đầu để thảo luận kỹ về các nhiệm vụ phải làm”, Đức chia sẻ.
Tuy nhiên, cả Trang và Đức đều thừa nhận, không phải lúc nào học ở quán cà phê cũng thuận lợi. Vào các thời điểm quán quá đông, không gian chật chội, ồn ào có thể gây mất tập trung. Đôi khi, thay vì tập trung học bài, sinh viên dành thời gian buôn chuyện, quay TikTok.
So sánh 3 không gian học nhóm gồm thư viện, quán cà phê và nhóm chat, Bùi Trang chấm điểm cao nhất cho hình thức online và chấm điểm thấp nhất cho thư viện.
Theo cô, thư viện không có chỗ cho việc trao đổi, thời gian mở cửa hạn chế. Quán cà phê thoải mái về không gian lẫn thời gian nhưng tốn kém tiền bạc. Họp online đảm bảo mọi tiêu chí gồm: không gian riêng tư, thời gian chủ động, không tốn tiền, không phải di chuyển.
Tuy nhiên, khả năng làm việc nhóm của mỗi người khác nhau, hình thức online khiến một số thành viên thiếu tính hợp tác sẽ không làm gì và công việc đổ dồn vào những thành viên năng động.
Hình thức online kém hiệu quả với làm việc nhóm là một trong những lý do sinh viên chọn quán cà phê (Ảnh: Lê Quỳnh Chi).
“Đó là lý do, học nhóm ở quán cà phê vẫn được ưa chuộng hơn”, Trang phân tích.
Ở góc nhìn khác, Trần Mạnh (19 tuổi, sinh viên Đại học Bách Khoa) khẳng định, xu hướng ngồi học ở quán cà phê chỉ tập trung ở nhóm sinh viên có điều kiện hoặc gia đình ở Hà Nội.
Không ủng hộ việc ra cà phê học bài hay học nhóm, Trần Mạnh thẳng thắn chỉ ra 3 nhược điểm: tốn tiền, khó chọn được lịch phù hợp cho cả nhóm và tốn thời gian.
"Danh nghĩa là ra quán cà phê để làm bài tập nhóm, nhưng thảo luận thì ít, tám chuyện ngoài lề thì nhiều. Nếu gặp nhóm quen nữa thì trôi luôn cả bài”, Mạnh nhận định. Nam sinh cho rằng làm việc nhóm online vẫn là hình thức phù hợp với sinh viên hơn cả, “tiện nhất, nhanh nhất, chia việc xong là làm”.
Lý do thực sự đằng sau trào lưu ngồi cà phê của sinh viên
TS Phạm Ngọc Phương Thuỷ, giảng viên ngành Văn hoá học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng việc sinh viên chọn quán cà phê làm không gian học tập không đơn thuần là mốt hay xu hướng. Sâu xa hơn, đó là nhu cầu được tiếp cận một không gian học tập phù hợp.
Theo TS Phương Thuỷ, sinh viên không chỉ cần một nơi để ngồi học mà cần một môi trường đủ thoải mái, linh hoạt và thuận tiện cho việc trao đổi, tương tác nhóm.
TS Phạm Ngọc Phương Thuỷ, giảng viên ngành Văn hoá học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội (Ảnh: NVCC).
Thực tế cơ sở vật chất tại nhiều trường đại học hiện nay còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu này. Các phòng tự học ít về số lượng, thư viện thường xuyên quá tải, không gian học tập nhóm chưa được thiết kế tối ưu cho các hoạt động thảo luận hoặc làm việc theo nhóm nhỏ.
Trong khi đó, quán cà phê đạt nhiều tiêu chí thực tế hơn. Không chỉ bán đồ uống, các quán cà phê hiện nay còn chú trọng mạnh đến yếu tố dịch vụ, đặc biệt là không gian. Từ thiết kế, ánh sáng, cấu trúc bàn ghế đến wifi, ổ cắm điện…, tất cả đều nhằm phục vụ nhu cầu ngồi lâu và làm việc của khách hàng, mà sinh viên là một nhóm đối tượng quan trọng.
"Do đó, có thể nói rằng việc sinh viên lựa chọn quán cà phê để học tập và làm việc nhóm là hệ quả của sự thiếu hụt không gian học tập phù hợp trong nhà trường hơn là một hành vi mang tính xu hướng nhất thời hay đơn thuần vì sở thích cá nhân”, TS Phương Thuỷ nhận định.
TS Phương Thuỷ phân tích thêm, so với thư viện – nơi yêu cầu sự yên tĩnh và kỷ luật cao, quán cà phê cho phép sinh viên giao tiếp một cách tự nhiên, chủ động trình bày ý tưởng và thảo luận mà không phải chịu áp lực về việc giữ im lặng hay lo ngại ảnh hưởng đến người xung quanh.
Chính sự thoải mái về cả mặt vật lý lẫn tâm lý này đã giúp nâng cao tinh thần làm việc nhóm, khơi gợi sự sáng tạo và thúc đẩy tính tương tác giữa các thành viên.
Cùng quan điểm, ThS Trương Thị Như Hằng - Giảng viên Đại học Duy Tân - cho rằng, không gian làm việc, học tập tại quán cà phê phù hợp với nhịp sống hiện đại, đồng thời phù hợp với đặc thù một số ngành nghề mà các sinh viên được đào tạo, điển hình là truyền thông. Không gian mở giúp các bạn trẻ sáng tạo hơn, trao đổi tự nhiên hơn, tinh thần làm việc tích cực và bớt căng thẳng so với không gian truyền thông mang tính mô phạm.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích nhất định, các giảng viên đại học cũng chỉ ra những hạn chế như môi trường dịch vụ nhiều yếu tố gây nhiễu, dễ làm phân tán, mất tập trung, mất cân bằng thời gian giữa học tập và trò chuyện, giải trí, hiệu suất làm việc nhóm không cao nếu không có kế hoạch rõ ràng.
Chi phí cũng là một câu chuyện đáng lưu tâm khi phần lớn sinh viên chưa làm ra tiền, phụ thuộc vào nguồn tài chính từ cha mẹ, dẫn tới áp lực tiền bạc khi phải đua theo bạn bè.
Mặt khác, theo TS Phạm Ngọc Phương Thuỷ, không gian quán cà phê - dù thoải mái và cởi mở - không phải lúc nào cũng phù hợp với những công việc đòi hỏi sự tập trung cao, chiều sâu tư duy hoặc nghiên cứu nghiêm túc, kéo dài.
Từ thực tế trên, TS Phương Thuỷ cho rằng, sinh viên của những trường đại học có cơ sở vật chất tốt (đầy đủ thư viện, phòng tự học, phòng LAB) nên tận dụng không gian học thuật để học tập, từ đó hình thành thói quen học tập nghiêm túc và chuyên nghiệp.
Trong trường hợp phải lựa chọn quán cà phê, các giảng viên nhấn mạnh sự cần thiết phải có kế hoạch, mục tiêu rõ ràng cho mỗi buổi học nhóm như sẽ thảo luận vấn đề gì, giải quyết nội dung nào và thành quả mong muốn sau buổi làm việc là gì. Việc có kế hoạch rõ ràng sẽ giúp tránh tình trạng biến buổi học thành buổi trò chuyện, tán gẫu thiếu định hướng và gây lãng phí thời gian.
TS Phương Thuỷ cũng bày tỏ mong muốn các trường đại học sẽ quan tâm mạnh mẽ hơn đến việc phát triển không gian học tập, đồng thời có thêm những chính sách ưu đãi, hỗ trợ và định hướng phù hợp cho lĩnh vực này.
“Việc đầu tư vào môi trường học tập không chỉ giúp sinh viên được tiếp cận với không gian học tập chuyên nghiệp, hiện đại mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, tạo động lực và truyền cảm hứng trong quá trình tiếp thu tri thức của các em”, TS Phương Thuỷ nhấn mạnh.
Lê Quỳnh Chi
Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/sinh-vien-dot-bac-trieu-o-quan-ca-phe-hoc-that-hay-ap-luc-hinh-thuc-20251127122400532.htm
Bình luận (0)