Tận dụng CPTPP, xuất khẩu thủy sản sang Nhật có thể lập kỷ lục mới

Xuất khẩu thủy sản sang Nhật có thể lập kỷ lục mới

Số liệu tổng hợp từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho thấy, lũy kế 11 tháng năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt hơn 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ. Trong đó, tôm đạt 4,31 tỷ USD, tăng 21,2%, tiếp tục là ngành hàng dẫn dắt tăng trưởng; cá tra đạt hơn 2 tỷ USD tăng 9%; cá ngừ đạt 855,7 triệu USD; các nhóm nhuyễn thể, cá biển và sản phẩm giá trị gia tăng duy trì mức tăng hai chữ số.

Về thị trường, trong 11 tháng năm 2025, CPTPP chiếm tỷ trọng lớn nhất lên đến 27,2% và tăng mạnh 24,3%; Hồng Kông (Trung Quốc) tăng 30,6%; EU tăng 11,9%; trong khi Mỹ đạt 1,78 tỷ USD, tăng 8,1% nhưng có dấu hiệu chậm lại trong quý IV.

Đặc biệt, trong số thị trường các nước thành viên CPTPP, xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản là điểm sáng nổi bật.

Trong tháng 11/2025, xuất khẩu thủy sản sang Nhật đạt 161 triệu USD, tăng 9%; 11 tháng đạt gần 1,6 tỷ USD và có thể lập kỷ lục mới năm nay.

Số liệu mới nhất từ Hải quan cho thấy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Nhật Bản đang phục hồi. Trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch tăng 11% so với cùng kỳ; riêng tháng 11/2025 đạt 161 triệu USD, tăng 9%; 11 tháng đạt gần 1,6 tỷ USD và có thể lập kỷ lục mới năm nay.

Diễn biến này phản ánh nhu cầu tại Nhật tăng trở lại và cho thấy vị thế ổn định hơn của thủy sản Việt Nam ở thị trường vốn đòi hỏi kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt.

Cũng theo VASEP, động lực tăng trưởng đến từ sự thay đổi trong cơ cấu hàng xuất khẩu. Tôm - mặt hàng chủ lực, tiếp tục tăng cả về lượng và trị giá, cho thấy nhu cầu ổn định của người tiêu dùng Nhật với các sản phẩm có chuẩn kỹ thuật cao. Mực và bạch tuộc duy trì mức tăng tốt, trong khi cá tra và basa, vốn ít hiện diện tại Nhật, cũng tăng mạnh, giá trị xuất khẩu tăng gần 70%.

Ngoài tăng về lượng, Việt Nam còn hưởng lợi từ mức giá xuất khẩu sang Nhật. Giá nhập khẩu tại Nhật ít biến động hơn so với các thị trường như Mỹ hay Trung Quốc, nơi giá chịu tác động lớn từ lạm phát, logistics và thay đổi chính sách. Nhờ giá ổn định, doanh nghiệp dễ duy trì kế hoạch sản xuất và giảm rủi ro, từ đó đầu tư dài hạn hơn vào chất lượng và chế biến.

Theo cơ quan Hải quan Nhật Bản, Việt Nam là nhà cung cấp thủy sản lớn thứ ba của nước này, chiếm 7,4% tổng lượng nhập khẩu. Ở chiều ngược lại, Nhật Bản cũng nằm trong nhóm 3 thị trường lớn nhất của thủy sản Việt Nam, đóng góp khoảng 15% kim ngạch toàn ngành. Việc duy trì thị phần đáng kể trong bối cảnh cạnh tranh mạnh từ Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc.

Đà tăng trưởng được dự báo kéo dài sang năm 2026. Cuối năm vốn là giai đoạn nhu cầu thủy sản tại Nhật tăng theo mùa vụ, và nhiều chuyên gia dự đoán kim ngạch xuất khẩu năm 2025 có thể vượt mức kỷ lục 1,7 tỷ USD của năm 2022. Các Hiệp định CPTPP và VJEPA tiếp tục tạo thuận lợi về thuế và thủ tục, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận sâu hơn vào chuỗi cung ứng tại Nhật.

Chú trọng yếu tố chất lượng

Chia sẻ rõ hơn, ông Tạ Đức Minh - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản cũng cho biết, Hiệp định CPTPP cùng nhiều hiệp định mà Việt Nam và Nhật Bản là thành viên đang tạo thêm những động lực để thúc đẩy tăng trưởng thương mại hai nước Việt - Nhật.

Tham tán thương mại Tạ Đức Minh cho biết, 9 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Nhật Bản đạt gần 37,90 tỷ USD, tăng 11,03% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong đó, xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Nhật Bản đạt 19,64 tỷ USD, tăng 9,56% so với cùng kỳ năm 2025; nhập khẩu của Việt Nam từ Nhật Bản đạt hơn 18,23 tỷ USD, tăng 13,24% so với cùng kỳ năm 2024. Việt Nam xuất siêu sang Nhật Bản trong 9 tháng đầu năm 2025 là 1,41 tỷ USD, giảm 26,21% so với cùng kỳ năm 2024.

Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản đa dạng các mặt hàng; trong đó, có sản phẩm chế biến, chế tạo. Một số sản phẩm của Việt Nam đã thâm nhập thành công vào chuỗi phân phối tại Nhật Bản.

Riêng với nông thủy sản, một số mặt hàng đã chiếm thị phần tại Nhật Bản; trong đó, chuối sấy khô chiếm 78,5%; vải, nhãn, chôm chôm 42,9%; sầu riêng 42,6%...

Thế nhưng, hầu hết là sản phẩm đóng hộp, sấy khô, sản phẩm tươi do hạn chế về năng lực bảo quản, yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng cao, thị phần của hàng Việt Nam còn hạn chế.

Khi xuất khẩu hàng nông sản, thực phẩm của Việt Nam sang Nhật Bản, các doanh nghiệp cần chú ý đến chất lượng sản phẩm và các tiêu chuẩn kỹ thuật

Ông Tạ Đức Minh cho biết thêm, hệ thống phân phối của Nhật Bản khá phức tạp với nhiều tầng bậc. Nhiều siêu thị, nhà bán buôn không nhập khẩu trực tiếp mà mua hàng thông qua các nhà cung ứng. Điều này trả lời cho câu hỏi tại sao không đưa hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng.

Gần đây, một số doanh nghiệp Nhật Bản như Tập đoàn AEON đã nhập khẩu trực tiếp hàng hóa từ Việt Nam. Để trở thành nhà cung ứng cho những đối tác này, ngoài đáp ứng các tiêu chuẩn chung về chất lượng sản phẩm còn phải đáp ứng tiêu chuẩn riêng của đối tác.

Trong khi đó, yêu cầu về chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu của Nhật Bản rất cao, là thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp.

Mặt khác, xu hướng toàn cầu hóa, doanh nghiệp có thể hợp tác, cung cấp thông tin qua internet mà không cần gặp gỡ trực tiếp, do vậy độ rủi ro cao. Qua phương thức này, đối tượng lừa đảo thường cung cấp thiếu thông tin hoặc thông tin không đúng. Do đó, nếu cảm thấy không an toàn, doanh nghiệp nên xác minh đối tác.

Đặc biệt, Việt Nam và Nhật Bản đều đang là thành viên của 4 Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương: Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA), Hiệp định Đối tác Toàn diện Kinh tế Khu vực (RCEP), Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Nhật Bản (AJCEP) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Vì vậy, giữa 2 nước có nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi để mở rộng hợp tác giao thương trong nhiều lĩnh vực, trong đó có nông sản, thực phẩm.

Chính vì vậy, khi xuất khẩu hàng nông sản, thực phẩm của Việt Nam sang Nhật Bản, các doanh nghiệp cần chú ý đến chất lượng sản phẩm và các tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường này. Sản phẩm phải phù hợp với Luật Vệ sinh môi trường và qua các bước kiểm dịch động thực vật trước khi vào được thị trường Nhật Bản.

Ngoài ra, dân số Nhật đang bị già hóa nên xu hướng tiêu dùng của người Nhật Bản đối với hàng nông sản, thực phẩm đặc biệt quan tâm đến yếu tố tác động tới sức khỏe, sau đó là giá thành và sự tiện lợi của sản phẩm… Doanh nghiệp cần ghi rõ trên bao bì của sản phẩm các thông tin về thành phần dinh dưỡng, cách chế biến, bảo quản, hạn sử dụng, thành phần nào có thể gây dị ứng...

Tags: Hiệp định CPTPP , Xuất khẩu thủy sản , Thị trường Nhật Bản

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/tan-dung-cptpp-xuat-khau-thuy-san-sang-nhat-co-the-lap-ky-luc-moi.html