Tận tụy truyền lửa, gieo mầm xanh

Cuộc thi "Người thầy kính yêu" lần thứ 4, năm 2024-2025 do Báo Người Lao Động tổ chức thu hút nhiều tác phẩm từ khắp mọi miền đất nước gửi về, tạo nên một bức tranh chân thực, trong trẻo nhưng vô cùng sâu sắc về nghề giáo và truyền thống "tôn sư trọng đạo" của Việt Nam.

Chọn dạy học là lẽ sống

Lắng lòng trong từng trang viết, ta thêm trân trọng và quý mến các thầy cô - những người đã và đang nỗ lực đóng góp cho ngành giáo dục nước nhà, vì một tương lai tươi sáng cho thế hệ sau.

Nét nổi bật đầu tiên trong cuộc thi năm nay phải kể đến các bài viết về những giáo viên công tác tại vùng sâu, vùng xa. Với những bước chân không mỏi ở nơi gieo chữ cũng chính là việc quan trọng và khó khăn như giữ lửa, họ khiến chúng ta bất ngờ và cảm phục.

Cuộc thi viết "Người thầy kính yêu" lần 4, năm 2024-2025: Tận tụy truyền lửa, gieo mầm xanh - Ảnh 1. — Các tác giả dự thi, giáo viên và sinh viên tham dự lễ trao giải cuộc thi viết “Người thầy kính yêu” lần 3, tổ chức vào tháng 11-2024 .Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Bài "Miệt mài gieo chữ, miệt mài cho đi" của tác giả Nguyễn Trần Thanh Trúc kể lại câu chuyện của cô giáo Thái Thị Xuân Thủy không chỉ mang theo sách vở mà mang cả tình thương vô hạn với học trò. Sau bao năm, người chèo đò ấy vẫn miệt mài với sứ mệnh cao cả, thỉnh thoảng lại hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn cần tiếp bước đến trường. Chẳng bao giờ đòi hỏi sự báo đáp, cô cho đi vô tư với ước mong duy nhất là học trò chạm tới ước mơ, rồi trở thành người có ích cho xã hội.

Rồi còn biết bao thầy cô giáo không ngại đi qua những con đường lầy lội, đến những mái nhà trống hoác và đứng trước bảng dưới ánh mắt háo hức của học sinh - những đứa trẻ xem lớp học là niềm vui duy nhất trong ngày. Nơi cao nguyên núi đá với những con đường dốc dựng đứng hay những vùng biên giới xa xôi, thời tiết khắc nghiệt trở thành thử thách hằng ngày, vẫn luôn có những người chọn dạy học, gắn bó với các bạn trẻ bằng tất cả sự kiên trì.

Tác giả Kiều Xuân Quỳnh với bài "Vững tâm bám lớp, dạy chữ nơi vùng cao" khắc họa chân dung cô giáo Bùi Thị Hồng Vân 20 năm tận tụy cõng chữ lên non. Mái trường vùng cao đối với cô là quê hương, là ngôi nhà mà cô luôn vun đắp. Dẫu có lúc phải dắt xe qua suối, che sách dưới áo để khỏi ướt, nhưng chưa bao giờ cô nghĩ đến chuyện bỏ lớp. Trong từng câu chữ, người đọc cảm nhận được một niềm tin giản dị mà mãnh liệt: chỉ cần một giáo viên còn đứng lớp, bọn trẻ sẽ không bị bỏ lại phía sau.

Một bài viết khác của tác giả này là "Gieo mầm tài năng nơi cao nguyên đá" kể về người cô không chỉ dạy chữ mà còn dạy học sinh biết mơ ước. Những mô hình thủ công, những bức tranh màu, những sản phẩm nhỏ xinh từ đôi tay trẻ thơ trở thành chứng nhân cho sự thay đổi. Cô đã khơi dậy tinh thần sáng tạo cho các em giữa muôn vàn khốn khó.

Rõ ràng là ở những nơi điều kiện không thuận lợi, dạy học càng không chỉ là công việc. Đó là cả một hành trình giữ lửa - thứ ngọn lửa âm ỉ nhưng mãnh liệt để xua tan cái lạnh của mùa đông và thắp lên niềm hy vọng cho người học.

Không chỉ dạy chữ, nhiều thầy cô dạy bằng hành động và bài học mà họ để lại vượt qua biên giới của lớp học. Các giáo viên trở thành bài học sống - những tấm gương của nhân ái và trách nhiệm.

"Thầy giáo 33 lần hiến máu" (tác giả: Nguyễn Văn Nhật Thành) là điển hình cho tinh thần sống đẹp. Từ thời sinh viên đến khi đứng lớp, thầy luôn xem hiến máu là cách giúp đời. Và điều kỳ diệu là nhiều học sinh của thầy sau này cũng nối tiếp hành động ấy. Không cần bài giảng dài, chính tấm gương của thầy đã dạy các em bài học nhân văn sâu sắc nhất.

Trong bài "Miệt mài dạy nghề cho phụ nữ khuyết tật" của tác giả Trịnh Thị Thu Vân, người dạy nghề không chỉ truyền kỹ năng mà còn là người chị, người bạn, người đồng hành. Mỗi sản phẩm hoàn thành là một lần người học cảm nhận rõ giá trị của bản thân.

Rồi còn có người thầy chọn dạy đạo đức bằng hành động cụ thể: vận động các nhà hảo tâm sửa lại mái nhà, trao áo ấm vào mùa đông cho học trò nghèo. Học trò nhìn thấy và học theo một cách tự nhiên, bền vững.

Giáo dục không chỉ nằm trong sách giáo khoa; đó còn là hành trình trao quyền cho những con người tưởng như bị bỏ lại.

"Cô giáo khiếm thị gieo mầm hy vọng" của tác giả Nguyễn Thị Nga lại kể về một hành trình vượt lên nghịch cảnh. Dù không nhìn thấy, cô lại trở thành người thắp ánh sáng tri thức cho hàng trăm học sinh. Những trang giáo án bằng chữ nổi và những bước đi dò dẫm đến lớp đã tạo nên một biểu tượng đẹp của nghị lực.

Người thầy của thời đại mới

"Những cô giáo TP HCM bền bỉ chở sách lên non" của tác giả Vân Nhi là một trong những câu chuyện khiến người đọc ấm lòng. Từng chuyến xe chở sách lên vùng cao là lời nhắc rằng tri thức không nên dừng lại ở chốn đô thị. Có em lần đầu tiên được cầm quyển truyện màu, có em mê mẩn cuốn sách khoa học cũ. Những cuốn sách ấy trở thành nhịp cầu nối thành phố và miền núi.

Từ núi rừng đến thành phố, từ những lớp học nhỏ đến những chuyến xe vượt đèo, từ những người thầy khiếm thị đến những người thầy hiến máu, tất cả hòa quyện tạo thành một bức tranh toàn vẹn về vẻ đẹp của nghề giáo Việt Nam. Điều chạm đến trái tim người đọc là sự bền bỉ, sự lặng lẽ và sự tận tâm không cần ai ghi nhận. Những người thầy không tìm kiếm phần thưởng. Họ chỉ chọn gieo mầm. Và chính những hạt mầm ấy sẽ lớn lên, trở thành mùa xanh tri thức cho xã hội mai sau.

Trong thời đại mà tri thức thay đổi từng ngày, hình ảnh người thầy không còn chỉ gắn với bục giảng và giáo trình. Không thể không nhắc đến một thế hệ nhà giáo mới đang âm thầm tạo nên những bước chuyển mạnh mẽ: đem thế giới thật vào lớp học và mở cánh cửa để sinh viên tự bước vào tương lai của chính mình. Bài viết "Dốc tâm huyết nâng bước chân trò" của Hoàng Thị Trúc Thủy khắc họa câu chuyện sinh động về thầy Ngô Trần Thịnh, Trưởng Phòng Đa Truyền thông - Trung tâm Tin tức HTV, được sinh viên nhắc đến như một người "đưa nghề vào lớp học". Từ nền tảng Computer Science tại Đại học Greenwich (Anh) và thạc sĩ truyền thông tại Đại học Stirling (Scotland), thầy mang tư duy quốc tế vào phương pháp giảng dạy. Ở đó, sinh viên không chỉ nghe lý thuyết mà trực tiếp làm dự án thật, xử lý tình huống thật, trải nghiệm áp lực và yêu cầu thật của môi trường truyền thông chuyên nghiệp.

Điều làm nên nét riêng của thầy Thịnh là triết lý: người thầy không phải khoanh vùng kiến thức, mà là người tạo điều kiện để sinh viên "tự vận hành" khi bước ra đời. Trong gia đình có truyền thống giáo dục, thầy thừa hưởng sự tận tâm của cha mẹ nhưng chọn cách thể hiện bằng tinh thần công nghệ, sự đổi mới và cập nhật liên tục với thời đại số. Thầy coi mình là "người bạn lớn" của sinh viên - người sẵn sàng giúp đỡ khi các em gặp khó khăn, từ học tập đến cuộc sống. Không ít sinh viên tìm thấy cơ hội việc làm, vượt qua biến cố, hay lấy lại niềm tin từ chính sự đồng hành thầm lặng ấy.

Tại giảng đường Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQG TP HCM, TS Chu Duy Ly đại diện cho hình mẫu người thầy mở rộng biên độ tri thức và toàn cầu hóa tư duy sinh viên. Là người Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), lớn lên trong môi trường đa văn hóa Kinh - Êđê - Jrai, thầy sớm hình thành tầm nhìn rộng mở. Từ những đam mê trẻ thơ như sưu tập tem, truyện tranh, nhạc quốc tế đến hành trình học thuật với học bổng tiến sĩ liên kết Singapore - Harvard, thầy mang vào lớp một tinh thần học thuật nghiêm túc nhưng gần gũi, trẻ trung.

TS Chu Duy Ly không chỉ truyền đạt thông tin, thầy khơi gợi câu hỏi, khuyến khích sinh viên nghiên cứu, phản biện và dấn thân. Bài viết của Hà Vy mang tên "Mở cánh cửa để sinh viên tự trưởng thành" cho thấy với thầy Duy Ly, lớp học là điểm khởi đầu, còn sự trưởng thành thật sự đến từ việc sinh viên tự khám phá, tự kiếm tìm con đường phù hợp. Nhiều thế hệ học trò của thầy đã bước vào các chương trình quốc tế, nhận học bổng nghiên cứu hoặc phát triển sự nghiệp rộng mở hơn nhờ tinh thần "mở cửa cho sinh viên tự đi tiếp" để bước ra thế giới…

Chiều 17-11, trao giải 2 cuộc thi viết

Vào lúc 14 giờ ngày 17-11, Báo Người Lao Động sẽ tổ chức lễ trao giải cuộc thi viết "Người thầy kính yêu" và "Lòng tốt quanh ta" năm 2024-2025. Ban giám khảo đã chọn từ hàng trăm tác phẩm dự thi các tác phẩm xuất sắc để trao giải.

Tại lễ trao giải, Báo Người Lao Động cũng sẽ vinh danh một số tập thể, cá nhân tiêu biểu bước ra từ trang viết. Chương trình được tường thuật trực tuyến tại địa chỉ nld.com.vn và livestream trên các nền tảng số của Báo Người Lao Động.

Truyền cảm hứng mạnh mẽ

Trong dòng chảy giáo dục hiện nay, những người thầy được tái hiện trong các tác phẩm dự thi trở thành điểm tựa quý giá không chỉ với bao thế hệ học trò mà còn truyền cảm hứng tới cộng đồng. Họ không chỉ truyền tri thức mà còn mở đường, chắp cánh và trao lại chìa khóa để thế hệ trẻ tự bước qua cánh cửa trưởng thành. Chính từ những hành trình thầm lặng ấy, hình ảnh người thầy hiện nay đang từng ngày được định nghĩa lại - gần gũi hơn, thực tế hơn và truyền cảm hứng mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Nguồn: https://nld.com.vn/tan-tuy-truyen-lua-gieo-mam-xanh-196251111204334717.htm