Khu kinh tế ven biển phía Nam sẽ trở thành động lực phát triển mới của Hải Phòng

KKT Đình Vũ – Cát Hải – bước đệm tạo đà cho sự phát triển

Được thành lập năm 2008 tại Quyết định số 06/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Khu kinh tế (KKT) Đình Vũ – Cát Hải đã trở thành một động lực tăng trưởng to lớn, góp phần quan trọng thúc đẩy Hải Phòng phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C Hải Phòng (Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải). Ảnh: Huy Dung

Từ những chủ trương đúng đắn, KKT Đình Vũ – Cát Hải sau 16 năm thành lập phát triển sôi động, hiệu quả đứng đầu cả nước. Lũy kế đến nay, KKT Đình Vũ – Cát Hải thu hút đầu tư đạt hơn 19,7 tỷ USD với hơn 300 dự án trong nước và nước ngoài.

Theo ông Lê Trung Kiên, Trưởng ban Ban quản lý KKT Hải Phòng, tính đến hết năm 2023, hiệu quả thu hút vốn đầu tư của KKT Đình Vũ – Cát Hải đạt 1,81 triệu USD/ha, cao nhất cả nước. KKT này đạt hiệu suất thu ngân sách đứng đầu, có tỷ lệ đóng góp ngân sách nhà nước từ khi thành lập đạt 11,82%. Đồng thời, KKT cũng thu hút lực lượng lao động lớn nhất (hơn 185.000 người), với mức thu nhập cao nhất (trung bình 11,5 triệu đồng/người/tháng).

Có thể khẳng định, KKT Đình Vũ – Cát Hải đã thực sự là động lực tăng trưởng lớn, đóng góp quan trọng vào quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế và sự phát triển bứt phá của Hải Phòng. Tại đây, có sự hiện diện của rất nhiều nhà đầu tư lớn, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu như các dự án của Tập đoàn LG (hơn 8,2 tỷ USD); Tổ hợp sản xuất ô tô VinFast (khoảng 7,6 tỷ USD), các nhà máy Bridgestone (1,2 tỷ USD), Regina Miracle International (1 tỷ USD), Pegatron (gần 900 triệu USD), SK (500 triệu USD)…

Xe ô tô điện được sản xuất trên dây chuyền tự động hoá cao với công nghệ hàng đầu thế giới tại Nhà máy ô tô VinFast Hải Phòng (Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải). Ảnh: Thanh Sơn

Từ thành công của KKT Đình Vũ – Cát Hải, TP. Hải Phòng đã nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động đề xuất Trung ương thành lập KKT thứ 2 – KKT ven biển phía Nam. Khi hình thành KKT thứ hai này, mở rộng dư địa phát triển bứt phá, góp phần hiện thực hóa những mục tiêu, chỉ tiêu về xây dựng và phát triển Hải Phòng và cả Vùng đồng bằng sông Hồng theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị.

Hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 15 năm thực hiện Nghị quyết số 32/NQ-TW của Bộ Chính trị đã tạo ra thế và lực mới cho thành phố. Nhưng để phát triển Hải Phòng đúng với tiềm năng, vị thế cần phải có sự quan tâm của Trung ương và cơ chế chính sách đủ mạnh, phù  hợp. Vì vậy, ngày 24/1/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW về xây dựng và phát triển TP. Hải Phòng tới năm 2030, tầm nhìn tới năm 2045, là sự tiếp nối sau Nghị quyết số 32 về xây dựng, phát triển TP. Hải Phòng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Theo đó, Nghị quyết số 45 đã nêu rõ: “Tập trung nghiên cứu, đánh giá, phân tích các cơ chế, chính sách, kinh nghiệm, cách làm hay ở trong nước và quốc tế, đặc biệt là các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới để có thể vận dụng phù hợp với điều kiện của Hải Phòng”.

Cụ thể hóa Nghị quyết 45, một trong những nội dung nêu tại Nghị quyết 30/NQ-TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đó là “Phát triển các KKT ven biển”.

Do đó, thành lập và phát triển KKT ven biển phía Nam bao gồm mô hình khu thương mại tự do là bước cụ thể hóa các nhiệm vụ trong Nghị quyết 30, Nghị quyết 45 đặt ra đối với Hải Phòng. Thành lập KKT ven biển phía Nam là không gian phù hợp, khả thi để vận dụng các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới tại Hải Phòng.

Bên cạnh đó, việc phát triển KKT ven biển phía Nam còn hoàn toàn phù hợp với quy hoạch Vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 368/QĐ-TTg và nằm trong danh mục dự kiến các dự án quan trọng của vùng được ưu tiên đầu tư. Quy hoạch thành phố Hải Phòng thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1516/QĐ-TTg cũng đã xác định rõ khâu đột phá về phát triển cảng biển và dịch vụ logistics là “thành lập KKT ven biển phía Nam Hải Phòng, trong đó nghiên cứu khu thương mại tự do với những cơ chế, chính sách đột phá, nổi trội đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới”.

Tại Hội nghị Thành ủy Hải Phòng lần thứ 15, ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã nhấn mạnh: “Trong nhiều năm qua, động lực tăng trưởng chính của thành phố là KKT Đình Vũ – Cát Hải, nhưng hiện nay tỷ lệ lấp đầy gần 80%. Do đó, ngay tại thời điểm này, nhiệm vụ rất cấp thiết và cần thiết là phải khai thông động lực tăng trưởng mới, bảo đảm cho tương lai phát triển của Thành phố trong 10, 15, 20 năm tới. Với tinh thần quyết liệt, nỗ lực cao nhất, tăng tốc, Thành phố đã gấp rút hoàn thành Đề án thành lập KKT ven biển phía Nam để trình Trung ương xem xét, phê duyệt trong năm 2024”.

Động lực mới chủ đạo, quan trọng

KKT ven biển phía Nam Hải Phòng có diện tích khoảng 20.000 ha – là KKT sinh thái thế hệ 3.0 đa ngành, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, cảng biển, logistics hiện đại và đô thị thông minh. Đến năm 2030, KKT ven biển phía Nam Hải Phòng sẽ trở thành động lực chủ đạo của nền kinh tế TP. Hải Phòng, tương đương với 80% năng lực của KKT Đình Vũ – Cát Hải. KKT thứ 2 sẽ có vai trò đặc biệt quan trọng trong kết nối với các KKT lân cận, tạo thành chuỗi KKT ven biển, làm động lực phát triển của cả vùng. Ngoài ra, KKT ven biển phía Nam còn được kỳ vọng đóng góp ngân sách 550.000 tỷ đồng và tạo 301.000 việc làm lao động.

Phối cảnh quy hoạch Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng

Với vị trí chiến lược, cửa ngõ ra biển của miền Bắc, Hải Phòng nằm trong vùng động lực tăng trưởng phía Bắc (Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh), thuộc hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh; hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) – Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh; hành lang kinh tế ven biển (Quảng Ninh – Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình), giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Xây dựng KKT ven biển phía Nam không chỉ riêng cho Hải Phòng mà còn tạo sự liên kết phát triển vùng, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, tận dụng tối đa lợi thế vị trí chiến lược và hạ tầng giao thông kết nối vùng đang dần hoàn thiện.

Bên cạnh đó, tuyến đường ven biển đi xuyên tâm KKT ven biển phía Nam Hải Phòng đang dần hình thành. Đồng thời, tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng được quy hoạch hoàn thành trước năm 2030 sẽ giúp hàng hóa của các tỉnh duyên hải Bắc bộ rút ngắn quãng đường kết nối và thuận lợi với cảng Nam Đồ Sơn.

Các bến tại Cảng cửa ngõ quốc tế ở Lạch Huyện, Cát Hải. Ảnh: Việt Dũng

Trong xu thế phát triển nền kinh tế “mở”, không gian của Hải Phòng còn có thể mở ra vùng Tây Nam Trung Quốc, trực tiếp là hai tỉnh Quảng Tây và Vân Nam khi Bộ Giao thông Vận tải đang xây dựng Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi xây dựng tuyến đường sắt mới Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh kết nối với Côn Minh, tỉnh Vân Nam của Trung Quốc. Cùng với cảng biển, đường bộ cao tốc, đường sắt, đường thủy nội địa, tại KKT ven biển phía Nam quy hoạch xây dựng cảng hàng không quốc tế tại huyện Tiên Lãng, công suất đạt 12 triệu hành khách/năm.

Việc sớm xây dựng KKT thứ 2 là rất cần thiết để “chạy đua” đón “làn sóng” đầu tư của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đang hướng về Hải Phòng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp chip, bán dẫn, điện tử. Khi đó, KKT ven biển phía Nam sẽ là nơi duy nhất tại Việt Nam tới nay triển khai những chính sách hội nhập cao, tạo lợi thế vượt trội thu hút đầu tư nước ngoài, đủ sức cạnh tranh trong khu vực.

Tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 45-NQ/TW của Bộ Chính trị, PGS. TS Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: “Có 4 mục tiêu chủ yếu để đẩy nhanh việc thành lập Khu thương mại tự do tại Hải Phòng. Đó là, thí điểm mô hình, cơ chế, chính sách quản lý mới có hiệu quả hơn; tạo sức hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư và thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp hóa; thu hút lao động chất lượng cao; đẩy nhanh nhịp độ xây dựng kết cấu hạ tầng và quá trình đô thị hóa. Bên cạnh đó, các chính sách miễn giảm thuế, giảm thiểu các quy định và thủ tục hành chính sẽ tạo môi trường đầu tư thuận lợi làm cho khu thương mại tự do Hải Phòng trở thành một dự án hấp dẫn, thu hút và kích thích các nhà đầu tư lớn của nước ngoài đầu tư vào các dự án mới, công nghệ cao mang tầm cỡ toàn cầu, góp phần vào sự đa dạng hóa nền kinh tế của Hải Phòng và thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa của Thành phố”.