Japonya'da trafik ışıkları neden mavidir?

(Dan Tri) - Japonya'daki trafik ışıklarının da 3 rengi vardır: kırmızı, sarı ve yeşil. Ancak ilginçtir ki, buradaki yeşil, yeşil yerine daha çok mavidir.

Japonya'daki trafik ışıkları üç renkle ayırt edilir: Kırmızı, sarı ve mavi (Fotoğraf: Shutterstock).

Dünyadaki çoğu ülkede trafik ışığı renkleri "yazılı olmayan bir kural" olarak kabul edilir; kırmızı dur, sarı dikkatli ol ve yeşil geç anlamına gelir. Bu sinyaller neredeyse içgüdüsel hale gelmiş, hiçbir açıklama gerektirmemiş ve tüm dil ve kültür engellerini aşmıştır.

Ancak, kendine özgü kültürüyle ünlü Japonya'da bu kural tamamen geçerli değil. Japonya'daki "yeşil" ışıkların çoğu yeşil yerine mavi renkte olduğundan, birçok turistin kafası karışıyor.

Fark ...dilinden kaynaklanıyor

Japonya'daki trafik ışıkları, dünyanın geri kalanındaki trafik ışıklarıyla aynı üç renge sahiptir: kırmızı, sarı ve yeşil. Ancak ilginç bir şekilde, buradaki yeşil, yeşilden çok mavidir.

Bu olgu teknik bir hata değil, kökleri Japon dilinin tarihine dayanmaktadır. Eski Japoncada, aslen mavi anlamına gelen "ao" kelimesi, yeşil, mavi ve bunların arasındaki her şeyi ifade etmek için kullanılırdı.

Modern Japoncada yeşil için "midori" kelimesi kullanılsa da, bu ayrım henüz popüler kültürde tam olarak benimsenmemiştir. Japonlar, yeşil şeylere hâlâ "ao" derler; "aoringo" (yeşil elma) veya "aoyama" (yeşil dağ) ifadelerinde olduğu gibi.

Japonya'daki yaya trafik ışıklarında da yeşil yerine mavi renk kullanılıyor (Fotoğraf: Getty).

Renk algısındaki bu belirsizlik, Japon hükümetinin 1973'te trafik ışığı standartlarını yayınlarken, maviye en yakın yeşil tonunu seçmesine yol açtı. Bunun, dil ve kültürel estetikte tutarlılığı sağlamak için yapıldığı düşünülüyordu.

Bu durum, Japonya'daki bazı trafik ışıklarının, özellikle de eski sistemin hala kullanıldığı bölgelerde, neden mavi göründüğünü açıklıyor.

Renk Algısı: Bilimsel mi , Öznel mi?

Japonya'daki trafik ışığı renklerindeki farklılıklar daha geniş bir temayı da akla getiriyor: Renklerin kültürel ve kişisel özelliklere göre adlandırılması ve algılanması.

Ünlü bir örnek, kullanıcılardan yeşil ve mavi arasındaki renk aralıklarını sınıflandırmalarının istendiği IsMy.Blue adlı çevrimiçi testtir. Sonuçlar, aynı dili konuşanlar arasında bile kesin bir fikir birliği olmadığını göstermektedir.

Benzer durumlar, renk adlarının ışık dalga boylarına değil, daha çok doku, parlaklık ve yansıtma özelliklerine dayandığı antik Yunan'da da gözlemlendi. Bu, rengi tanımlamanın bugünkünden çok farklı bir yoluydu.

Japonya'ya dönecek olursak, trafik ışıklarındaki mavi rengin yalnızca teknik bir tercih olmadığını, yüzyıllar boyunca oluşmuş dilsel ve kültürel katmanların derin bir yansıması olduğunu görebiliriz.

Yani bir gün Tokyo'da bir kavşakta dururken "mavi" bir ışık görürseniz, yürümeye devam etmekten çekinmeyin. Japonlar için bu hâlâ yeşil bir ışıktır; sadece yollarına çıkan yeşil ışıktır.

Kaynak: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/vi-sao-den-giao-thong-o-nhat-co-mau-xanh-lam-20250616110452585.htm