Trình Quốc hội Dự án xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình

Việc đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô; đồng thời phát huy lợi thế về không gian, kết nối và hạ tầng, đồng thời tạo đà phát triển cho các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ.

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 14/11, Quốc hội làm việc ở hội trường nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Bước đi chiến lược, mang tính đột phá

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh nêu rõ: Sân bay Nội Bài với vai trò cửa ngõ hàng không quốc tế chính của Thủ đô Hà Nội và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ đang khai thác vượt quá công suất thiết kế, đồng thời còn một số hạn chế về chất lượng dịch vụ, tiện ích, công nghệ… Dù sân bay Nội Bài đã có nghiên cứu, quy hoạch mở rộng nhưng gặp nhiều khó khăn do hạn chế về quỹ đất, giải phóng mặt bằng và cần thời gian để hoàn thành.

Trong bối cảnh đó, việc đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô theo mô hình “trung tâm kép” đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng thành công.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. (Ảnh: DUY LINH)

Theo Bộ trưởng Xây dựng, sân bay Gia Bình sẽ giữ vai trò bổ trợ chiến lược cho Nội Bài, phát huy lợi thế về không gian, kết nối và hạ tầng, đồng thời tạo đà phát triển cho các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ. Dự án cũng có ý nghĩa đặc biệt trong bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ các sự kiện đối ngoại quan trọng, đặc biệt là Hội nghị cấp cao APEC năm 2027.

Dự án dự kiến được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO); đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.

Dự án dự kiến có 2 cặp đường cất hạ cánh song song, mỗi cặp bao gồm 2 đường cất hạ cánh; khoảng cách giữa hai cặp đường cất hạ cánh là 1.800m để bảo đảm khả năng cất hạ cánh độc lập, tối ưu cho công tác quản lý bay và khai thác. Chiều dài các đường cất hạ cánh có kích thước 3.500-4.000m, đáp ứng khả năng khai thác đối với tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.

Giai đoạn đến năm 2030, nhà ga hành khách được xây dựng với diện tích dự kiến khoảng 350.000m², giai đoạn đến năm 2050 được mở rộng với diện tích dự kiến khoảng 460.00m². Nhà ga hàng hóa được xây dựng với diện tích dự kiến khoảng 1ha; đến năm 20250 mở rộng với diện tích dự kiến khoảng 26ha. Riêng nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu nhà ga hành khách với diện tích dự kiến khoảng 5.900m².

Dự án dự kiến sử dụng khoảng hơn 1.800ha đất, gồm gần 125ha đất an ninh, hơn 327ha đất công cộng, hơn 169ha đất ở…; ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình (trong đó dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ) và 118 tổ chức.

Tổng vốn đầu tư sân bay Gia Bình, theo báo cáo của Chính phủ, khoảng 196.378 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng.

Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.

Quốc hội làm việc ở hội trường nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. (Ảnh: DUY LINH)

Chính phủ tính toán thời hạn hoạt động của dự án là 70 năm (từ năm 2025 đến năm 2095).

Về cơ chế chính sách đặc biệt, trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời.

“Tuy nhiên, đáp ứng pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về việc di dời hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình. Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, Chính phủ kiến nghị với Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt như sau: Việc di dời thực hiện trên cơ sở phương án do Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh quyết định, đảm bảo bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện” – Bộ trưởng Trần Hồng Minh nói.

Đề nghị lượng hóa rõ các mục tiêu của Dự án, xác định lộ trình và tính khả thi

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án.

Cơ quan thẩm tra cũng cơ bản thống nhất với mục tiêu, quy mô, địa điểm, thời gian, tiến độ thực hiện dự án đầu tư, nhu cầu sử dụng đất, phương án giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư, phương án lựa chọn công nghệ chính, giải pháp bảo vệ môi trường như Chính phủ trình.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị lượng hóa rõ các mục tiêu của Dự án (tiêu chuẩn 5 sao Skytrax, top 10 thế giới, Net Zero...), xác định lộ trình và tính khả thi. Bên cạnh đó, bổ sung đánh giá về địa chất, thủy văn, thoát nước, tác động đến sông Ngụ và làm rõ phương án đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa phương thức đồng bộ với tiến độ hoàn thành dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. (Ảnh: DUY LINH)

Ủy ban cũng đề nghị đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành Dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp; phương án đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng và giải pháp bảo đảm an ninh lương thực khi thực hiện thu hồi diện tích lớn đất lúa 2 vụ; làm rõ danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm định, vận hành, đào tạo nhân sự và thiết lập cơ chế thẩm định liên ngành bảo đảm an toàn, bảo mật và vận hành ổn định.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung báo cáo đánh giá tác động cụ thể hơn về thủy văn, ngập úng, biến đổi dòng chảy, xây dựng kế hoạch quản lý môi trường, giám sát khí thải, tiếng ồn, đánh giá tác động sinh thái, tiếng ồn đến dân cư và thiết lập cơ chế giám sát cộng đồng.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị Chính phủ phân tích cơ sở xác định thời gian hoạt động của dự án là 70 năm. Theo cơ quan thẩm tra, cần xác định dựa trên thời gian thu hồi vốn thực tế và quy định giám sát định kỳ 5 năm/lần để cập nhật doanh thu, chi phí, lợi nhuận và điều chỉnh linh hoạt, nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.

Về sơ bộ tổng mức đầu tư và nguồn vốn, cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ hơn căn cứ tính toán suất đầu tư Dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực và điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù họp, tối ưu. Chính phủ cũng cần làm rõ hơn về nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn và trả nợ vốn vay.

Nhất trí với cơ chế, chính sách đặc biệt mà Chính phủ đề xuất, tuy nhiên cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại di tích sau khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử - văn hóa.

Nguồn: https://nhandan.vn/trinh-quoc-hoi-du-an-xay-dung-cang-hang-khong-quoc-te-gia-binh-post922998.html