Tuyên Quang: Làng Lũng Cẩm Trên xóa đói giảm nghèo nhờ làm du lịch

Nhờ làm tốt công tác bảo tồn, gìn giữ cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng và những giá trị văn hóa, kiến trúc truyền thống, độc đáo, người dân thôn Lũng Cẩm Trên xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang đã cùng nhau đoàn kết, học tập, xây dựng thương hiệu điểm đến du lịch hấp dẫn không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo bền vững.

Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm Trên thuộc xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang, trên trục Quốc lộ 4C (con đường huyết mạch nối liền các điểm du lịch nổi tiếng như Dinh thự Họ Vương, Cột cờ Lũng Cú, Phố Cổ Đồng Văn...). Với vị trí thuận lợi, giúp Lũng Cẩm trở thành điểm dừng chân lý tưởng không thể thiếu trong hành trình khám phá Cao nguyên đá Đồng Văn.

Từ trên cao nhìn xuống thung lũng Sủng Là, Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm Trên hiện ra như một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp được bao bọc bởi những dãy núi đá tai mèo hùng vĩ và nổi bật giữa những cánh đồng hoa Cải vàng, hoa Tam giác mạch, hoa Lê, hoa Mận nở rực hai bên đường mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

Ngôi làng có diện tích đất tự nhiên 184ha, trong đó đất nông nghiệp 44ha. Toàn thôn hiện có 73 hộ với trên 400 nhân khẩu, trong đó người Mông chiếm tới 95%. Với vẻ đẹp kiến trúc còn nguyên sơ, ngôi nhà mang đậm bản sắc đồng bào dân tộc Mông được gìn giữ, gắn bó qua nhiều thế hệ như: Những ngôi nhà trình tường đất màu vàng nâu, mái ngói âm dương phủ rêu có tuổi đời hàng chục, hàng trăm năm nằm nép mình bên những hàng rào đá xếp khéo léo, tạo nên khung cảnh vừa mộc mạc vừa kiêu hãnh của người vùng cao. Mỗi nếp nhà, mỗi bậc hiên đá đều chứa đựng, phản ánh sự trường tồn, bền bỉ, sức sống vươn lên của người dân nơi đây.

Khi mùa hoa Đào, hoa Lê, hoa Mận, hoa Cải, hoa Tam giác mạch nở rộ làm ngôi làng trở nên nổi bật, hấp dẫn hơn bao giờ hết. Trong không khí se lạnh của mùa đông, tiếng trẻ con nô đùa, tiếng khèn Mông ngân lên vang vọng, cộng với mùi hương thơm của Ngô nếp nướng, Bánh Tam giác mạch, Lạp sườn và hương nồng của rượu Ngô men lá làm sao xuyến lòng mỗi du khách. Nhìn khói bếp lan tỏa trên nóc những ngôi nhà trình tường cho chúng ta cảm giác bình yên, khoan khoái.

Điểm nhấn khi vào Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm là ngôi nhà của ông Mua Súa Páo ở đầu làng, cạnh thung lũng hoa, địa điểm được mượn để quay bộ phim "Chuyện của Pao". Ngôi nhà thiết kế với lối kiến trúc mang đặc trưng vùng Cao nguyên đá, bằng vật liệu truyền thống được lấy tại địa phương, mái nhà lợp bằng ngói âm dương, tường trình bằng đất, móng nhà và hàng rào lát bằng những phiến đá to được đục, đẽo khéo léo.

Ngôi nhà hoàn thành năm 1935, đến nay 90 năm vẫn giữ nguyên vẹn nét cổ kính. Từ sau thành công của bộ phim, ngôi nhà trở thành điểm "check-in" không thể thiếu với du khách khi đến Cao nguyên đá.

Lũng Cẩm không chỉ có cảnh đẹp mà còn là nơi gìn giữ phong tục, tập quán đặc trưng của người Mông nơi đây. Thôn thường tổ chức các lễ hội truyền thống hàng năm như Lễ hội Gầu tào, Lễ hội hoa tam giác mạch và tổ chức truyền dậy nghệ thuật múa khèn, làm khèn và thổi khèn, sáo, dệt lanh, nấu rượu ngô men lá… cho thế hệ trẻ; việc mặc trang phục truyền thống hằng ngày đã tạo nên nét độc đáo riêng và sức sống bền bỉ cho văn hóa địa phương.

Phát huy tiềm năng lợi thế đó, các cấp, các ngành cùng chính quyền địa phương đã quan tâm, đầu tư, xây dựng, tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ người dân địa phương từ cách trang trí nhà cửa; bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống; trồng cây, hoa tạo cảnh quan thiên nhiên; giữ gìn vệ sinh môi trường xanh, sạch, đẹp; cách ứng xử trong giao tiếp; mở các lớp dậy nấu ăn và trang trí món ăn… để thúc đẩy du lịch phát triển, nâng cao đời sống nhân dân.

Nhờ đó, nhiều hộ dân trong thôn đã thay đổi lối sống, tư duy, cách nghĩ, cách làm để trồng nhiều cây ăn quả như Lê, Mận, Đào hay trang trí nhà cửa sạch đẹp cùng với kiến trúc độc đáo của dân tộc đã thu hút du khách đến thăm quan, chụp ảnh.

Ông Ly Ngọc Long, Phó Chủ tịch UBND xã Sà Phìn cho biết: Năm 2017, thôn Lũng Cẩm Trên được UBND tỉnh Hà Giang công nhận là Làng văn hóa du lịch cộng đồng tiêu biểu và được công nhận lại lần 2 năm 2020; 10/2024 UBND tỉnh Hà Giang công nhận Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm Trên là Điểm du lịch cộng đồng. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho nỗ lực của người dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.

Sau khi sáp nhập, cấp ủy chính quyền xã đã chủ động kiểm tra, rà soát, đánh giá thực trạng, hiệu quả hoạt động của Làng văn hóa và đưa ra các phương án để phát triển trong thời gian tới, nhất là xây dựng các hoạt động trải nghiệm như tham gia lao động sản xuất, sinh hoạt cùng người dân địa phương; tham gia sản xuất nông nghiệp, chế biến ẩm thực, học nghề thủ công… để thu hút và giữ chân khách lưu trú tại làng.

Theo ông Mua Sáy Páo, Giám đốc HTX Nông Lâm Nghiệp Tổng Hợp và Dịch vụ Du lịch Nhà Pao, trong những năm qua, nhờ các cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền địa phương đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ người dân thôn Lũng Cẩm Trên sửa chữa nhà cửa; bài trí đồ đạc, phòng ở ngăn nắp, gọn gàng; láng sân, làm công trình vệ sinh; di dời chuồng trại ra xa nhà ở; tạo cảnh quan thiên nhiên sạch đẹp để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình và phục vụ khách du lịch lưu trú; học làm các món ăn ngon, hấp dẫn hơn; học cách tiếp đón các du khách… Nhờ đó mà hàng năm Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm Trên đã thu hút trên 150.000 lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm.

Thôn Lũng Cẩm Trên hiện có gần 50 hộ gia đình tham gia các hoạt động du lịch, dịch vụ; có 01 hướng dẫn viên được cấp thẻ, các hộ dân đang duy trì và phát triển nghề may mặc, dệt lanh, làm bánh tam giác mạch, nấu rượu ngô men lá.... Có 32 gian hàng được bầy bán và trưng bày sản phẩm địa phương; 02 hộ kinh doanh dịch vụ lưu trú, 04 hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống, 03 đơn vị vận tải. Thu nhập bình quân mỗi hộ trung bình từ 10 – 20 triệu đồng/tháng.

Bên cạnh đó, cấp ủy chính quyền xã và Ban Quản lý thôn đã làm tốt công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ môi trường. Thôn cũng niêm yết công khai số điện thoại của tổ chức, cá nhân quản lý qua số điện thoại, hòm thư góp ý… đặc biệt là công tác phòng chống cháy nổ cũng được các hộ dân quan tâm, thực hiện.

Từ những kết quả trên cho thấy: Nhờ làm tốt công tác bảo tồn, gìn giữ cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng và những giá trị văn hóa, kiến trúc truyền thống, độc đáo, người dân thôn Lũng Cẩm Trên xã Sà Phìn đã cùng nhau đoàn kết, học tập, xây dựng thương hiệu điểm đến du lịch hấp dẫn không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo bền vững.

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/tuyen-quang-lang-lung-cam-tren-xoa-doi-giam-ngheo-nho-lam-du-lich-20251208220151733.htm