Trang chủNewsThời sựViện trưởng Viện Khoa học Địa chất: Nguy cơ trượt lở đất...

Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất: Nguy cơ trượt lở đất đá sau mưa vẫn rất cao

Bên cạnh yếu tố địa chất, địa hình thì yếu tố lượng mưa và những cơn mưa sau bão là tác nhân kích hoạt tai biến thiên nhiên như trượt lở, lũ quét trong thời gian qua.

Vụ sạt lở đất tại xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên, Yên Bái khiến 2 người tử vong và 4 người bị thương. (Ảnh: TTXVN phát)
Vụ sạt lở đất tại xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên, Yên Bái khiến 2 người tử vong và 4 người bị thương. (Ảnh: TTXVN phát)

Mặc dù yếu tố kích hoạt trượt lở chính là mưa, nhưng sau khi dừng mưa, độ ổn định của các sườn dốc vẫn còn rất thấp nên vẫn có thể xảy ra trượt lở bất cứ lúc nào. Thậm chí có nhiều trường hợp khi mưa tạnh, thời tiết nắng sau vài ngày nhưng vẫn xảy ra trượt lở đất đá do nền đất chưa được ổn định.

Do vậy chính quyền các cấp địa phương, đặc biệt là người dân cần đặc biệt chú ý, tránh chủ quan về nguy cơ xảy ra trượt lở đất đá khi kết thúc đợt mưa.

Đó là cảnh báo của Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Trịnh Hải Sơn – sau khi các tỉnh miền Bắc vừa chịu tổn thất nặng nề sau hoàn lưu bão số 3 gây ra nhiều trận lũ lớn và sạt lở đất nghiêm trọng tại các tỉnh các tỉnh như Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng

Yếu tố kích hoạt trượt lở, lũ quét

– Đầu tiên xin ông cho biết nguyên nhân dẫn đến những vụ sạt lở gần đây tại các địa phương, trong đó có các tỉnh Lào Cai, Cao Bằng, Yên Bái?

Viện trưởng Trịnh Hải Sơn: Nguyên nhân khiến các địa phương trên, đặc biệt là các tỉnh Yên Bái, Lào Cai trở thành “điểm nóng” sạt lở, lũ quét là do hội tụ các yếu tố địa hình, địa chất, cộng với sự kích hoạt mạnh do mưa từ hoàn lưu bão Yagi.

Yên Bái, Lào Cai nằm trên các đứt gãy lớn (hiện tượng địa chất liên quan đến quá trình kiến tạo vỏ trái đất) như các đứt gãy sông Hồng, Sông Đà, sông Mã… Trong đó hệ thống đứt gãy sông Hồng dọc theo Lào Cai, Yên Bái là đứt gãy lớn, kéo dài hàng nghìn km, chiều ngang có thể rộng 5-10 km, được hình thành hàng chục triệu năm, tái hoạt động nhiều lần. Các đứt gãy khiến nền đất bị nứt nẻ, dập vỡ, tạo điều kiện cho nước thấm, mềm, bở ra nhanh.

Địa hình của các tỉnh trên đa phần là núi đá có lớp phong hóa dày, ít rắn chắc và độ dốc lớn, gây nguy cơ trượt lở cao. Ngoài Lào Cai, Yên Bái, các tỉnh lân cận vùng như Sơn La, Lai Châu cũng có tính chất địa hình tương tự.

Nhiều quả đồi tại các xã, phường như Minh Bảo, Minh Tân, Yên Ninh, Nguyễn Phúc… đã “no” nước, nguy cơ đất, đá tiếp tục sạt xuống, ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân là rất lớn.

Bên cạnh yếu tố địa chất, địa hình thì yếu tố lượng mưa và những cơn mưa sau bão đã kích hoạt tai biến thiên nhiên như trượt lở, lũ quét.

Mặt khác thời tiết chuyển từ hiện tượng El Nino sang La Nina, khiến bão trực tiếp theo hướng từ ngoài Biển vào miền Bắc Việt Nam, gây mưa lớn và kéo dài nhiều ngày. Thực tế thời gian qua cho thấy khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc đã xảy ra mưa với cường độ lớn, kéo dài nhiều ngày, nhiều khu vực đã xảy ra lũ, lụt, làm cho phần đất đá trên các sườn dốc đã đạt đến trạng thái bão hòa gây ra trượt lở đất đá tại nhiều nơi.

Yếu tố kích hoạt sạt lở đất quan trọng nhất là do đất bị bão hòa nước khi lượng mưa quá lớn hoặc có lượng mưa tích lũy dài ngày, bởi đất là lớp trên cùng của vỏ trái đất và được tạo ra từ vật chất đá gốc tại chỗ hoặc từ nơi khác chuyển đến. Dưới lớp đất là đá gốc, chiều dày của đất phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, địa hình…

Độ bão hòa nước của đất phụ thuộc vào tính chất của đất như lỗ rỗng đất, độ gắn kết đất. Khi mất độ gắn kết, đất sẽ sạt lở theo một độ dốc, sườn dốc. Thông thường khi đất bão hòa thì độ gắn kết của đất rất kém, nước sẽ bị nhão ra thành bùn lỏng và thường xảy ra trượt lở đất, lũ quét.

Nhìn chung, các trận lũ quét, lũ bùn đá xảy ra tại các vùng núi, trung du Việt Nam hầu như đều có liên quan đến trượt lở đất đá.

Vụ lũ quét ở thôn Làng Nủ (tỉnh Lào Cai) vừa qua giống với dạng lũ bùn đá, mặc dù nơi này nằm ở thung lũng (tương đối bằng phẳng), có nguy cơ trượt lở thấp, tuy nhiên khu vực thượng nguồn suối ở núi Voi (phía thượng nguồn khe suối) được đánh giá có nguy cơ cao. Do đó khi xảy ra trượt lở, lũ bùn đá trên thượng nguồn đổ xuống, hạ nguồn lưu vực sẽ chịu hậu quả.

Sau mưa, sạt lở vẫn có thể xảy ra

– Với sự phát triển của khoa học công nghệ và thông tin, dự báo thời tiết ngày càng chi tiết hơn, thậm chí nhiều hiện tượng thiên nhiên được dự báo từ rất sớm. Vậy với trượt lở đất đá, lũ quét, các nhà chuyên môn có dự báo được sớm và ông có đề xuất gì để công tác dự báo sớm ngày càng đạt hiệu quả?

Viện trưởng Trịnh Hải Sơn: Với sự phát triển của khoa học công nghệ và thông tin như hiện nay, việc cảnh báo sớm về nguy cơ trượt lở đất đá, lũ quét là có thể được. Việc dự báo của cơ quan khí tượng trong đợt mưa bão yagi vừa rồi tương đối tốt, từ lượng mưa đến cấp độ bão, tuy nhiên để dự báo được trượt lở cần có những mô hình tương đối chi tiết cho từng điểm cụ thể.

ttxvn_lao_cai_khan_truong_tim_kiem_nan_nhan_mat_tich_do_lu_quet_tai_thon_lang_nu_6.jpg
Thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh sau khi lũ dữ. (Ảnh: Hồng Ninh/TTXVN)

Ở Việt Nam hiện nay, các công nghệ cảnh báo sớm đã và đang đạt được những thành tựu tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương. Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn lượng lớn công việc cần phải làm để lấp đầy những khoảng trống về công nghệ, trong đó có vấn đề truyền thông.

Bên cạnh đó, hiện nay, ở Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, mới có bản đồ cảnh báo nguy cơ trượt lở tỷ lệ 1:50.000 cho các huyện miền núi ở 15 tỉnh, do vậy mong rằng trong thời gian tới có thể có những bản đồ cảnh báo nguy cơ trượt lở ở tỷ lệ lớn hơn cho những điểm cụ thể.

– Xin ông chia sẻ các giải pháp để phòng tránh và ứng phó với lũ quét, sạt lở đất tại các địa phương ở miền Bắc nói chung và các tỉnh như Cao Bằng, Yên Bái, Lào Cai… nói riêng?

Viện trưởng Trịnh Hải Sơn: Để cảnh báo chính xác sạt lở, lũ bùn đá, cần nhiều yếu tố. Trong đó, đầu vào quan trọng là lượng mưa trực tiếp tại khu vực đo đạc. Thông thường, một trạm đo mưa sẽ sử dụng chính xác và hiệu quả cho một vùng nhất định, nên khu vực càng xa trạm đo, độ chính xác càng giảm.

Thời gian tới cần đặt trọng tâm vào xây dựng bản đồ nguy cơ sạt lở, lũ quét chi tiết nhất có thể. Nếu không chi tiết được đến từng điểm nhỏ thì không thể gọi là cảnh báo, mà chỉ dừng ở việc dự báo. Hơn nữa, cần phải hướng tới cảnh báo sạt lở, lũ bùn đá theo thời gian thực cho các điểm có nguy sạt lở đất cao.

Dẫn chứng ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc hay ở Đài Loan (Trung Quốc), sau khi có bản đồ cảnh báo nguy cơ, họ sẽ xây dựng những trạm quan trắc cố định tại những nơi được xác định có nguy cơ trượt lở, lũ bùn đá cao. Ngoài ra, còn các trạm di động đặt trên ô tô và di chuyển đến nơi có dự báo mưa lớn, bão lớn (theo từng trường hợp cụ thể) để thu thập dữ liệu, đưa ra cảnh báo và phương án xử lý phù hợp.

Bên cạnh đó, chính quyền cũng tổ chức diễn tập hàng năm để người dân làm quen và chủ động ứng phó khi có sự cố, để giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản đến mức tối đa nhất có thể.

– Trân trọng cảm ơn ông!

Vietnamplus.vn

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/vien-truong-vien-khoa-hoc-dia-chat-nguy-co-truot-lo-dat-da-sau-mua-van-rat-cao-post977091.vnp

Cùng chủ đề

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Hậu bão Yagi, Hải Phòng quy định không vận động tài trợ từ phụ huynh học sinh

Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng yêu cầu các cơ sở giáo dục không tổ chức vận động tài trợ từ phụ huynh học sinh để tránh áp lực cho phụ huynh sau ảnh hưởng nặng nề của bão Yagi. “Trong điều kiện nhân dân gặp khó khăn sau bão số 3, không tổ chức vận động tài trợ từ phụ huynh học sinh.” Đây là một trong những thông...

Bộ Nội vụ có nhiều sáng tạo, đổi mới, không đùn đẩy và né tránh

Vụ trưởng Vụ Tổ chức-Biên chế (Bộ Nội vụ) Vũ Hải Nam cho biết trong sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, khó khăn nhất là thực hiện giảm 10% đầu mối đơn vị sự nghiệp. Hiện số lượng đơn vị sự nghiệp tập...

Nhiều điểm nhấn đặc biệt trong chương trình xúc tiến du lịch-điện ảnh VN tại Mỹ

Theo Đại sứ, các bộ phim cũng chính là công cụ ngoại giao quyền lực mềm và giao lưu văn hóa mạnh mẽ, là cầu nối cho những khác biệt về văn hóa và tăng cường hơn nữa sự kết nối giữa người với người, giữa quốc gia với quốc gia. Ngành công nghiệp điện ảnh không chỉ là giải trí mà nó còn là một công cụ mạnh mẽ để kể những...

Ông Hồ Đức Anh được bổ nhiệm Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao

Ngày 16/9, tại Phủ Chủ tịch, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao tổ chức Lễ công bố và trao quyết định của Chủ tịch nước bổ nhiệm Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao. Dự Lễ trao quyết định có các đồng chí Lê Khánh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước; Bùi Văn...

Phú Thọ triển khai các biện pháp phòng dịch bệnh sau cơn bão số 3

Trong và sau cơn bão số 3, rất nhiều rác thải, chất thải, vi sinh vật… theo dòng nước tràn về nhiều nơi gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh tại tỉnh Phú Thọ.   Sau khi cơn bão số 3 suy yếu thành vùng áp thấp nhiệt đới đã gây mưa lớn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và các tỉnh lân cận. Nước sông dâng cao trên các mức báo động 2, báo động 3....

Bài đọc nhiều

Khai mạc LPBank V.League 1- 2024/25: Khởi tranh một mùa giải chất lượng

Sân bóng Hàng Đẫy những ngày cuối tuần lại rực sáng khi Giải bóng đá vô địch quốc gia LPBank V.League 1- 2024/25 chính thức khởi tranh, đánh dấu một mùa giải đầy hứa hẹn với nhiều màn so tài kịch tính. Không chỉ là sân chơi quốc nội chuyên nghiệp, LPBank V.League 1 còn thể hiện khát vọng vươn tầm của bóng đá Việt Nam tới các tiêu chuẩn của quốc tế. Đây cũng là dịp để nhà...

Thiếu tá công an đột tử khi chống lũ trở về

(VTC News) - Sau khi thực hiện nhiệm vụ phòng chống lũ lụt tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, Thiếu tá Trần Đông, Trưởng công an xã Vận Hội trở về cơ quan thì không may đột tử. Đại tá Lê Thị Thanh Hằng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái cho biết, Thiếu tá Trần Đông đột tử tại phòng làm việc lúc 10h ngày 15/9, khi vừa hoàn thành nhiệm vụ chống lũ và khắc phục hậu...

Đã khôi phục cấp điện cho 98% khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 3

Theo thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), với sự khẩn trương và nỗ lực rất lớn của các đơn vị thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, đến sáng ngày 16/9 đã khôi phục vận hành được 1.626/1.678 đường dây trung áp bị sự cố do ảnh hưởng bão. Tính đến sáng nay 16/9 đã khôi phục cung cấp điện được cho hơn 5,98 triệu khách hàng trên tổng số khoảng 6,1 triệu khách hàng...

Thủ tướng chia sẻ về ‘6 điểm tựa Việt Nam’

Tối 15/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự chương trình truyền hình trực tiếp "Điểm tựa Việt Nam" do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện. Cùng tham dự chương trình có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; các đồng...

Tác phẩm xuất sắc tháng 8 cuộc thi “Việt Nam hạnh phúc – Happy Vietnam 2024”

Cuộc thi ảnh và video mang tên “Việt Nam Hạnh phúc – Happy Vietnam 2024” do Bộ Thông tin và Truyền thông cùng với Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và các cơ quan liên quan chính thức phát động tháng 3/2024 và đã đi được hơn 2/3 chặng đường. Đây không chỉ là một cuộc thi thường niên, mà còn là một phần của chuỗi sự kiện truyền thông – triển lãm về quyền con người tại...

Cùng chuyên mục

Chuyên gia tổng kết những điểm bất thường của bão số 3 (Yagi)

(Chinhphu.vn) - Bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua trên khu vực Biển Đông, là cơn bão có cường độ tăng nhanh nhất, mức độ giảm cấp trên đường đi của bão không theo quy luật thông thường.   Đường đi của bão số 3 (Yagi) Bão số 3 (Yagi) có nhiều điểm bất thường Theo Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia Mai Văn Khiêm, bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trong...

Sẵn sàng chi viện cho các bệnh viện bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3

Bộ Y tế cho biết, cơn bão số 3 với cường độ rất mạnh và mưa lụt, sạt lở sau bão đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về người, tài sản, công trình công cộng và dân sinh. Nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bị ảnh hưởng và hư hại, đặc biệt tại các tỉnh, thành phố như Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nội, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Tuyên...

‘Từ khi làm Phó Thủ tướng tôi ký văn bản của Bộ Nội vụ nhiều nhất’

Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết: "Từ khi làm Phó Thủ tướng, tôi ký văn bản cho ý kiến liên quan đến lĩnh vực của Bộ Nội vụ đầu tiên và nhiều nhất, không có văn bản gì để trên bàn tôi quá 2 ngày". Đó là chia sẻ của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình khi làm việc với Bộ Nội vụ vào ngày 16/9. Báo cáo với Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình, Bộ trưởng Bộ Nội...

Tiểu sử đồng chí Lê Ngọc Châu, tân Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương

(Chinhphu.vn) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 989/QĐ-TTg phê chuẩn kết quả bầu chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Lê Ngọc Châu, Phó Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương nhiệm kỳ 2020-2025. Ngày 16/9/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 989/QĐ-TTg phê chuẩn kết quả bầu chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với...

Xuất cấp lương thực, vật tư khử khuẩn hỗ trợ cho các địa phương

Cấp lương thực, vật tư, trang thiết bị, hóa chất khử khuẩn từ nguồn dự trữ quốc gia...

Mới nhất

Petrovietnam khơi thông động lực, đạt kết quả SXKD tích cực

8 tháng đầu năm 2024: Petrovietnam khơi thông động lực, đạt kết quả SXKD tích cực 09:54 | ...

Tour du lịch đến Trung Quốc thay đổi hành trình do ảnh hưởng của bão Bebinca

Trước ảnh hưởng bão Bebinca đổ bộ vào bờ biển phía đông Trung Quốc, nhiều công ty du lịch ở Việt Nam đang có tour đi Trung Quốc buộc dừng tour sớm hoặc hoãn thời điểm khởi hành. Ông Từ Quý Thành, giám...

Độc đáo lễ cưới người Ba Na

Là người phụ trách đoàn nghệ nhân người Ba Na, anh Đinh Mỡi, hiện đang công tác tại Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao huyện K’Bang cho biết, lễ cưới là sự kiện quan trọng của người Ba Na, có sự chứng kiến, công nhận của cả cộng đồng, và những người quan trọng...

Hà Nội Và Những Ngôi Chùa Cổ: Hành Trình Giữ Gìn Và Phục Hồi Di Sản Kiến Trúc

Mỗi lần nhắc đến Hà Nội, người ta không thể quên hình ảnh những ngôi chùa cổ kính, ẩn mình giữa nhịp sống đô thị nhộn nhịp nhưng vẫn mang một nét tĩnh lặng, trầm mặc. Những ngôi chùa ấy, qua hàng thế kỷ dù xã hội hiện đại đã có nhiều đổi thay, nhịp sống thời đại đã...

Mới nhất