Nhân ngày quốc tế xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân (26/09), Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày ngày 26/09, đã tổ chức Phiên họp Cấp cao kỷ niệm Ngày quốc tế xoá bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, tại New York, Hoa Kỳ.
“Thế giới đã ở quá lâu dưới bóng vũ khí hạt nhân. Hãy lùi khỏi bờ vực thảm họa. Hãy mở ra kỷ nguyên hòa bình mới cho tất cả mọi người. Hãy làm nên lịch sử bằng cách để vũ khí hạt nhân trở thành quá khứ.” Đó là lời kêu gọi của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhân Ngày Quốc tế Xóa bỏ hoàn toàn Vũ khí hạt nhân (26/9).
Phát biểu tại phiên họp toàn thể cấp cao của Đại Hội đồng Liên hợp quốc ngày 26/9, ông Guterres khẳng định cách duy nhất để ngăn chặn việc sử dụng vũ khí hạt nhân là loại bỏ những vũ khí này.
Ông cảnh báo bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào – vào bất cứ thời gian, địa điểm và bối cảnh nào – cũng sẽ gây ra thảm họa nhân đạo ở quy mô lớn.
Theo Tổng Thư ký Liên hợp quốc, một cuộc chạy đua vũ trang mới đáng lo ngại đang diễn ra. Số lượng vũ khí hạt nhân có thể tăng lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Các quy tắc ngăn chặn việc sử dụng, phổ biến và thử nghiệm vũ khí hạt nhân đang bị suy yếu. Cấu trúc giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu đang suy giảm.
Tổng thư ký Guterres lưu ý rằng kho vũ khí hạt nhân đang được hiện đại hóa để loại vũ khí này nhanh hơn, chính xác hơn và có khả năng tàng hình hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh đó, Tổng Thư ký Liên hợp quốc kêu gọi các quốc gia có vũ khí hạt nhân đáp ứng nghĩa vụ giải trừ vũ khí và cam kết không sử dụng vũ khí hạt nhân trong bất kỳ trường hợp nào.
Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải củng cố và tái cam kết thực hiện cơ chế giải trừ và không phổ biến vũ khí hạt nhân được xây dựng trong nhiều thập kỷ, bao gồm Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân và Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện.
Bên cạnh đó, ông Guterres kêu gọi các giải pháp đối thoại, ngoại giao và đàm phán để giảm căng thẳng và chấm dứt mối đe dọa hạt nhân.
Phát biểu tại phiên họp, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn Đại diện thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc tham dự phiên họp, có bài phát biểu và khẳng định loại bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân vẫn là sự bảo đảm tuyệt đối để ngăn ngừa sử dụng và đe doạ sử dụng vũ khí hạt nhân; Cần tăng cường các cơ chế giải trừ quân bị, kiểm soát vũ khí và chống phổ biến trên toàn cầu. Các nước cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ liên quan, trong đó có Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân (TPNW).
Đại sứ nhấn mạnh cần tăng cường các cơ chế giải trừ quân bị, kiểm soát vũ khí và chống phổ biến trên toàn cầu. Các nước cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ liên quan, trong đó có Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân (TPNW). Đại sứ cho rằng để xây dựng lòng tin và quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia, các nước cần tăng cường đối thoại và thảo luận, thay cho học thuyết răn đe hạt nhân.
Nhân dịp này, Đại sứ Đặng Hoàng Giang tái khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam về chống phổ biến, giải trừ quân bị hạt nhân, hướng tới xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, cam kết duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí huỷ diệt hàng loạt khác; đồng thời hoan nghênh các nước sở hữu vũ khí hạt nhân ký và phê chuẩn không kèm bảo lưu đối với Nghị định thư Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ).
Ngày 26/9 hàng năm được Đại hội đồng quyết định là ngày quốc tế xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân tại Nghị quyết số 68/32 năm 2013. Kể từ năm 2014, Ngày quốc tế xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân đã trở thành một sự kiện được tổ chức thường niên nhằm khuyến khích các quốc gia thành viên Liên hợp quốc và các tổ chức phi chính phủ, các học giả, các phương tiện truyền thông đại chúng và các cá nhân tham gia vào các sự kiện kỷ niệm và tuyên truyền, quảng bá về Ngày quốc tế xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, để từ đó nâng cao nhận thức và giáo dục cộng đồng về mối đe dọa của vũ khí hạt nhân đối với nhân loại, cũng như sự cần thiết phải loại bỏ hoàn toàn loại vũ khí này./.
Thu Hằng
