"Xây" khát vọng làm giàu từ trồng rừng gỗ lớn

Nắng đầu đông như mật rải vàng trên những triền đồi, soi xuống rừng keo, rừng quế xanh bạt ngàn đang vươn mình mạnh mẽ như một lời khẳng định về sự cần mẫn và kiên trì của những người trồng rừng. Những đồi tranh, lau lách, hoang vu năm nào đã hình thành cánh rừng gỗ lớn - nguồn sinh kế lâu bền của người dân địa phương.

Những rừng keo bạt ngàn ở thôn Hương Giang, xã Yên Bình.

Để tìm hiểu hành trình làm giàu của người trồng rừng gỗ lớn, chúng tôi đến thôn Hương Giang, xã Yên Bình. Từ nhà văn hóa thôn đi sâu vào rừng, con đường nhựa dần nhường chỗ cho lối dốc ngoằn ngoèo và đất, đá lổn nhổn. Chiếc xe máy gằn từng tiếng, ì ạch đưa chúng tôi vượt qua những khúc cua trơn trượt. Mỗi cú xóc là một lời nhắc nhở về sự gian nan của nghề rừng, nhưng đó cũng là minh chứng cho sự kiên nhẫn của người gắn bó với rừng. Giữa không gian lồng lộng gió, những hàng cây keo vươn thẳng tắp, tán lá ken dày, lặng lẽ kể câu chuyện về một vùng rừng đang chuyển mình.

Trước mặt chúng tôi là cánh rừng của ông Lương Văn Thành, người nông dân có hơn 30 năm “ăn nằm” cùng rừng. Ông nheo mắt nhìn xa xăm, cất giọng chậm rãi, đầy trải nghiệm: “Khi thấy tôi trồng rừng gỗ lớn, ai cũng bảo tôi liều. Họ cho rằng bán rừng “non” kiếm tiền còn hơn chờ đợi chục năm mới được khai thác. Nhưng giờ nhìn lại, cái “liều” ấy hóa ra đúng, hợp quy luật phát triển”.

Ông Lương Văn Thành bên rừng keo gỗ lớn của gia đình.

Trên 7,7 ha rừng của mình, ông Thành đã dành hơn 2 ha để trồng rừng keo gỗ lớn. Niềm tin này được đánh đổi bằng sự chờ đợi của người từng hiểu rõ sức nặng của gỗ xẻ. Ông bước đến một thân keo cao vút, đặt bàn tay lên lớp vỏ xù xì, ngắm nghía từng vòng thân gỗ để ước lượng độ lớn của cây. “Vanh thân thế này là đạt rồi. Cây rừng càng to, giá trị càng lớn” - ông Thành nói.

Theo ông Thành, nếu khai thác cây keo 6 năm tuổi chỉ thu được khoảng 80 - 100 triệu đồng/ha, nhưng kiên trì thêm 2 - 4 năm, giá trị sẽ tăng vượt trội, đạt khoảng 150 - 200 triệu đồng, thậm chí hơn. Đó không chỉ là bài toán kinh tế, mà còn là cách nghĩ mới, chuyển từ “bán lúa non” sang “nuôi vốn dài hạn”.

Với ông Thành, rừng không chỉ là sinh kế mà là tài sản vô giá để lại cho con cháu. Giữa nắng chiều Yên Bình, từng thân keo đứng vững, lặng lẽ kể câu chuyện của một người dám “bước chậm để đi xa”.

Cũng ở thôn Hương Giang, chúng tôi gặp ông Cù Minh Tài, một trong những người tiên phong “nuôi” rừng gỗ lớn và đã chứng kiến cả vùng rừng chuyển mình từ đồi cỏ tranh, lau lách sang trồng rừng kinh tế.

Sau nhiều năm “lãi chẳng là bao” với chu kỳ trồng cây 5 - 6 năm, sau khi được cán bộ kiểm lâm phổ biến về giá trị kinh tế rừng bền vững, ông Tài đã có một quyết định táo bạo, đó là dồn công, dồn vốn, “nuôi” rừng ròng rã 14 năm.

Muốn trồng rừng gỗ lớn, đầu tiên phải liều, nghĩa là dám nhìn đồng tiền sắp được thu về nhưng lại đẩy nó đi xa thêm vài năm nữa. Bán rừng “non” thì khó làm giàu được.

Ông Cù Minh Tài, thôn Hương Giang, xã Yên Bình.

Thành quả cho sự kiên trì ấy là gần 1 ha keo khi được khai thác, cây nào cây nấy có vanh thân tới 90 cm, gỗ xẻ chất lượng cao, giá trị cao hơn nhiều so với rừng khai thác sớm. Sản lượng gỗ lớn gấp đôi, giá bán cũng cao gấp đôi, có thể đạt đến 2 triệu đồng/m³. Hiệu quả kinh tế thu được từ gần 1 ha rừng gỗ lớn là minh chứng sống động cho tầm nhìn và khả năng “đánh cược” với thời gian của người làm rừng.

Đem câu chuyện trồng rừng gỗ lớn trao đổi với chính quyền địa phương, ông Nguyễn Duy Khiêm - Chủ tịch UBND xã Yên Bình, không né tránh những khó khăn hiện hữu.

Hiện tại, phong trào trồng rừng gỗ lớn tại xã Yên Bình còn mang tính tự phát. Người dân chủ yếu trồng rừng gỗ nhỏ để khai thác sau 5 - 6 năm do điều kiện kinh tế còn hạn chế

Ông Nguyễn Duy Khiêm - Chủ tịch UBND xã Yên Bình.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh sự chuyển dịch đang diễn ra khi một số hộ có điều kiện kinh tế khá hơn đã và đang chuyển dần sang trồng rừng gỗ lớn nhằm tăng hiệu quả kinh tế. Ông Khiêm chỉ ra ba động lực cốt lõi thúc đẩy sự thay đổi: Giá trị kinh tế cao hơn, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, đặc biệt là việc gắn trồng rừng gỗ lớn với Chứng chỉ rừng bền vững (FSC), giúp nâng cao giá trị và mở cánh cửa xuất khẩu.

Thực tế đã chứng minh hiệu quả kép, đó là vừa tăng thu nhập, vừa góp phần bảo vệ môi trường, chống xói mòn và duy trì độ che phủ rừng. Hiện, xã Yên Bình có 758 hộ tham gia quản lý rừng bền vững, cùng nhau bảo vệ tấm “Hộ chiếu xanh” cho tương lai.

Không chỉ ở Yên Bình, xã Bảo Ái cũng có triền đồi phủ xanh keo, bồ đề, quế nối nhau trập trùng như sóng. 2.672 mã số cho 2.278 ha rừng đã được cấp, giúp người dân chủ động hơn trong việc trồng rừng.

Nếu trước đây đầu ra phụ thuộc vào thương lái thì nay người dân có thể chủ động bán gỗ cho doanh nghiệp chế biến, giá cũng cao hơn và ổn định hơn. Đây là hướng đi tất yếu để nâng giá trị rừng và giúp người dân nâng cao đời sống từ rừng.

Ông Hà Tiến Công - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Yên Bình - Lục Yên.

Dẫu vậy, nghịch lý về sinh kế vẫn tồn tại sau những cánh rừng xanh bạt ngàn. Lợi ích đã rõ, nhưng nhiều người dân vẫn còn e ngại, họ quen với chu kỳ ngắn hạn, chưa thấy rõ giá trị từ chứng chỉ rừng, còn lo đầu ra cho gỗ đạt chuẩn FSC. Việc liên kết chuỗi chưa phổ biến, doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật và vốn còn hạn chế. Trồng rừng gỗ lớn đòi hỏi thời gian dài, trong khi người dân còn khó khăn về vốn, lại thêm rủi ro thiên tai, sâu bệnh.

Người dân xã Yên Bình làm cỏ, chăm sóc quế.

Nhưng không thể phủ nhận, giữa những khó khăn ấy, hành trình làm giàu từ rừng gỗ lớn vẫn đang được bồi đắp từng ngày. Từ những người tiên phong như ông Lương Văn Thành, ông Cù Minh Tài, cùng với sự đồng hành của chính quyền địa phương, rừng đã không còn là “đất chờ người”, mà đã trở thành tài sản, vốn sống và là niềm tin bền vững.

Câu chuyện về những hộ gia đình vững tin vào hiệu quả kinh tế thu được từ rừng gỗ lớn vẫn đang tiếp diễn, mang theo niềm hy vọng bền bỉ của người dân làm nghề rừng, những người chọn bước chậm để đi xa, chọn “nuôi” rừng để làm giàu từ rừng.

Nguồn: https://baolaocai.vn/xay-khat-vong-lam-giau-tu-trong-rung-go-lon-post886249.html