80 năm Quốc khánh: Những quyết sách lớn giúp Việt Nam đổi mới và hội nhập

Từ một nền kinh tế nông nghiệp còn nhiều khó khăn, Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng, không ngừng đổi mới sáng tạo và đạt nhiều thành tựu quan trọng. Trên hành trình ấy, nền kinh tế quốc gia luôn thể hiện sức sống bền bỉ, thích ứng với từng giai đoạn lịch sử, để hôm nay bước vào kỷ nguyên số với khát vọng rút ngắn khoảng cách phát triển và vươn lên mạnh mẽ trong khu vực, thế giới.

Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025) là dịp nhìn lại chặng đường phát triển đầy tự hào của dân tộc.

Các doanh nghiệp tìm hiểu các giải pháp ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu quả quản trị. Ảnh: Nguyễn Thành/TTXVN

Nghị quyết tạo hành lang pháp lý thuận lợi

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, lịch sử phát triển kinh tế Việt Nam cho thấy khu vực tư nhân luôn đóng vai trò quan trọng. Từ những ngày đầu giành độc lập, khu vực này đã góp phần nuôi dưỡng sức sống của nền kinh tế trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, tạo nguồn lực cho kháng chiến và kiến thiết đất nước.

Trong những giai đoạn biến động, kinh tế tư nhân từng bị thu hẹp do cơ chế quản lý, song vẫn duy trì sự tồn tại trong các ngành nghề sản xuất nhỏ, tiểu thủ công nghiệp, thương mại truyền thống. Khi công cuộc Đổi mới được khởi xướng năm 1986, một bước ngoặt lớn về tư duy và thể chế đã mở đường cho khu vực tư nhân phục hồi và phát triển mạnh mẽ.

Đến nay, kinh tế tư nhân trở thành bộ phận năng động, sáng tạo, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng, tạo việc làm và thúc đẩy hội nhập quốc tế. Hàng loạt doanh nghiệp tư nhân lớn đã khẳng định vị thế, không chỉ trong nước mà còn từng bước vươn ra khu vực và thế giới. Đáng chú ý, nhiều doanh nhân Việt Nam đã chuyển hướng đầu tư vào công nghệ, dịch vụ mới, thương mại điện tử, tài chính số, logistics thông minh, thể hiện rõ vai trò tiên phong trong dòng chảy chuyển đổi số.

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, thành công ấy có được nhờ đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là việc ban hành Nghị quyết số 68- NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi, khẳng định vai trò động lực quan trọng của khu vực này. Cùng với đó, các doanh nghiệp không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và mạnh dạn hội nhập sâu rộng.

Kinh tế tư nhân không chỉ tạo ra giá trị gia tăng mà còn góp phần duy trì ổn định xã hội. Hàng triệu doanh nghiệp và hộ kinh doanh nhỏ lẻ đang tạo việc làm cho phần lớn lao động cả nước, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân. Bên cạnh đó, khu vực này cũng ngày càng tham gia nhiều hơn vào hoạt động xuất khẩu, góp phần mở rộng thị trường quốc tế cho hàng hóa Việt Nam. Một số tập đoàn tư nhân đã trở thành đối tác lớn trong lĩnh vực công nghệ, bất động sản, tài chính và bán lẻ, giúp nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, khu vực này vẫn còn đối mặt với không ít hạn chế như: Quy mô nhỏ, năng suất lao động chưa cao, khó khăn trong tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ, cùng những rào cản hành chính. Đặc biệt, khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu còn hạn chế, trong khi đây lại là yếu tố then chốt để nâng cao sức cạnh tranh.

Để phát huy vai trò động lực, theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, cần tập trung vào ba định hướng lớn. Đó là, tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh, giảm chi phí cho doanh nghiệp, khuyến khích đổi mới quản trị và minh bạch hóa hoạt động; hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực, từ vốn, đất đai đến công nghệ và thị trường, đồng thời thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường đào tạo kỹ năng số, kỹ năng quản lý, cũng như đẩy mạnh liên kết trong nước và quốc tế. Khi những giải pháp này được triển khai đồng bộ, kinh tế tư nhân sẽ tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột và trở thành lực lượng tiên phong trong tiến trình hội nhập và chuyển đổi số.

Kinh tế số thúc đẩy tăng trưởng bền vững

Hiện nay, kinh tế số đang trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế quốc gia. Theo Tiến sĩ Nguyễn Đình Chúc, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), sự phát triển của kinh tế số trong những năm gần đây đã tạo ra những thay đổi sâu rộng, mở ra cơ hội vàng để Việt Nam vừa tăng trưởng nhanh, vừa hướng tới phát triển bền vững, rút ngắn khoảng cách với các quốc gia tiên tiến.

Kinh tế số hiện diện ngày càng rõ nét trong nhiều lĩnh vực. Trong nông nghiệp, ứng dụng công nghệ số giúp giám sát mùa vụ, vật nuôi, tiết kiệm chi phí và gia tăng năng suất, qua đó thúc đẩy mô hình nông nghiệp thông minh và bền vững hơn. Trong công nghiệp, các dây chuyền sản xuất hiện đại, nhà máy thông minh và hệ thống quản trị số đang được triển khai, nâng cao hiệu quả và giảm thiểu lãng phí tài nguyên. Trong dịch vụ, thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, ngân hàng và tài chính số trở thành xu hướng phổ biến, thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong các giao dịch, góp phần xây dựng một nền kinh tế minh bạch và hiện đại.

Không chỉ ở khối doanh nghiệp, kinh tế số còn tạo động lực cho cải cách hành chính và phát triển Chính phủ số. Các dịch vụ công trực tuyến đạt mức độ cao giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời hạn chế tiêu cực trong quản lý. Nhiều địa phương đi đầu trong phát triển chính quyền điện tử, thành phố thông minh, thể hiện quyết tâm hướng tới một nền quản trị hiệu quả, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn, qua đó củng cố nền tảng phát triển bền vững.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Đình Chúc, kinh tế số không phải là một khu vực tách biệt, mà là phương thức phát triển mới, tạo động lực đổi mới cho toàn bộ nền kinh tế. Nó hình thành các mô hình kinh doanh sáng tạo, mở rộng cơ hội khởi nghiệp, hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển năng động hơn và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Quan trọng hơn, kinh tế số còn góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện và bền vững, khi song song tạo ra giá trị kinh tế, giá trị xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức: năng lực nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong nước còn hạn chế; nguồn nhân lực công nghệ cao thiếu hụt, đặc biệt trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, an ninh mạng; cơ sở hạ tầng số chưa đồng bộ; và hành lang pháp lý cần tiếp tục hoàn thiện.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, để đảm bảo tăng trưởng bền vững nhờ kinh tế số, các quốc gia đều có cách tiếp cận đồng bộ. Hàn Quốc thành công nhờ kết hợp đầu tư mạnh vào hạ tầng viễn thông với chính sách phát triển nhân lực công nghệ cao. Singapore coi dữ liệu và kết nối số là tài sản chiến lược, xây dựng mô hình thành phố thông minh gắn với quản trị minh bạch. Trung Quốc tận dụng lợi thế thị trường rộng lớn để thúc đẩy thương mại điện tử và thanh toán số, đưa kinh tế số trở thành nền tảng của tiêu dùng bền vững. Đây là những kinh nghiệm mà Việt Nam có thể tham khảo, điều chỉnh phù hợp với điều kiện trong nước.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Đình Chúc, để kinh tế số thực sự thúc đẩy tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện thể chế, luật pháp liên quan đến giao dịch điện tử, bảo vệ dữ liệu và khung thử nghiệm cho các mô hình kinh doanh mới. Đồng thời, phải tập trung đầu tư hạ tầng số hiện đại, mở rộng viễn thông thế hệ mới, xây dựng trung tâm dữ liệu quy mô lớn và phát triển điện toán đám mây. Một yêu cầu cấp bách khác là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số, gắn chặt chương trình giáo dục với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp, đồng thời thu hút chuyên gia quốc tế và đẩy mạnh hợp tác công, tư trong phát triển kỹ năng công nghệ cao.

Bên cạnh đó, việc khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt. Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp số, phát triển doanh nghiệp công nghệ “Make in Vietnam” và mở rộng hợp tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam tận dụng hiệu quả cơ hội của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đồng thời giữ vững định hướng phát triển bền vững.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Đình Chúc, kinh tế số chính là cơ hội vàng để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển với các quốc gia tiên tiến, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào giữa thế kỷ XXI trên nền tảng tăng trưởng nhanh và bền vững.

Nguồn: https://baohungyen.vn/80-nam-quoc-khanh-nhung-quyet-sach-lon-giup-viet-nam-doi-moi-va-hoi-nhap-3184571.html