Ông Nguyễn Kiên Cường - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Nông nghiệp Vàng, đơn vị đang liên kết sản xuất hành với nông dân xã Nam An Phụ cho biết như vậy.
Đất khỏe, cây sẽ khỏe, chất lượng tốt
Hải Phòng hiện có diện tích cây vụ đông lên tới hơn 29.000ha, trong đó hành tỏi chiếm khoảng 7.000ha, dẫn đầu cả nước về quy mô. Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng là nỗi lo hiện hữu về sự suy thoái tài nguyên đất và rào cản kỹ thuật khi bước ra sân chơi quốc tế.
Người dân trồng hành tại xã Nam An Phụ đã nhận thấy cần thay đổi phương thức canh tác theo hướng bền vững hơn. Ảnh: Đinh Mười.
Tư duy mới tại 'thủ phủ' hành miền Bắc
Thực tế từ các hộ dân như chị Lê Thị Nguyệt, chị Bùi Thị Vui hay lão nông tri điền như anh Nguyễn Văn Sinh tại xã Nam An Phụ cho thấy dù chi phí đầu tư một sào hành lên tới 3 - 5 triệu đồng nhưng lợi nhuận ngày càng bị bào mòn do đất đai "xuống sức". Bà Vui chia sẻ: "Chúng tôi canh tác quanh năm, hết lúa lại đến màu. Đất không được nghỉ nên rất chai cứng, lì mặt, cần các loại phân bón giúp đất tơi xốp, giải độc".
Hệ lụy nhãn tiền là khi bước ra sân chơi quốc tế, hành tỏi Hải Phòng thường xuyên vấp phải các hàng rào kỹ thuật. Các thị trường khó tính như Nhật Bản, EU hay Mỹ không chỉ quan tâm củ hành to hay bé mà họ soi chiếu vào dư lượng nitrat, kim loại nặng và lịch sử canh tác. Một lô hàng có thể bị trả về nếu phát hiện dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng dù chỉ một chỉ số rất nhỏ.
Trước bối cảnh đó, ngành nông nghiệp Hải Phòng xác định quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) không đơn thuần là một giải pháp kỹ thuật mùa vụ mà là chiến lược sống còn. Khác với quy trình IPM truyền thống (chủ yếu tập trung quản lý dịch hại), IPHM tiếp cận vấn đề từ gốc rễ là sức khỏe của đất.
Chị Lê Thị Nguyệt, thôn Phương Quất, xã Nam An Phụ đã gắn bó với cây hành gần 30 năm qua. Ảnh: Đinh Mười.
Ông Nguyễn Kiên Cường - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Nông nghiệp Vàng, đơn vị đang liên kết sản xuất hành với nông dân xã Nam An Phụ giải thích rõ hơn về quy trình này: "Trước khi xuống giống, chúng tôi phải làm một việc mà nông dân ít khi làm là 'khám bệnh' cho đất. Các mẫu đất được đưa đi phân tích độ pH, mùn và vi sinh vật. Từ đó, các kỹ sư mới đưa ra công thức phân bón hữu cơ phù hợp để giải độc và cân bằng dinh dưỡng".
Quy trình IPHM tại các mô hình điểm trồng hành ở Nam An Phụ đang được triển khai nghiêm ngặt qua 3 trụ cột là cải tạo sinh học , quản lý dịch hại từ xa và nhật ký điện tử. Theo đó, người dân sẽ thay thế 30 - 50% phân bón vô cơ bằng phân hữu cơ vi sinh. Việc này giúp trả lại độ mùn cho đất, tạo môi trường cho vi sinh vật có lợi phát triển, giúp bộ rễ cây hành "thở" được và hấp thụ dinh dưỡng tối đa.
Về quản lý dịch hại, thay vì đợi sâu bệnh xuất hiện mới phun thuốc, IPHM chú trọng các biện pháp phòng ngừa như luân canh, xử lý giống sạch bệnh, sử dụng bẫy dính và thuốc BVTV sinh học. Mọi tác động lên đồng ruộng đều phải được ghi chép. Đây là cơ sở dữ liệu để truy xuất nguồn gốc - yêu cầu bắt buộc của các đối tác.
“Khi làm việc với các đối tác nước ngoài, câu đầu tiên họ hỏi không phải là giá bao nhiêu, mà là mã số vùng trồng của bạn ở đâu. Mã số không phải là con số vô tri, nó là hồ sơ sức khỏe của một vùng đất. IPHM chính là công cụ để chúng ta xây dựng hồ sơ sạch, lấy được mã số vùng trồng - 'tấm hộ chiếu' để hành tỏi Hải Phòng xuất ngoại”, ông Cường nhấn mạnh.
Liên kết 4 nhà và "bà đỡ" chính quyền
Việc thay đổi tập quán canh tác đã ăn sâu vào tiềm thức hàng chục năm của nông dân là điều không dễ dàng. Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn - Phó Chủ tịch UBND xã Nam An Phụ chia sẻ: "Nông dân rất thực tế, họ sợ rủi ro. Bỏ phân hóa học đang dùng quen để chuyển sang loại phân hữu cơ mới, nhỡ mất mùa thì ai đền? Lúc này, vai trò của chính quyền và doanh nghiệp là phải tạo ra một 'lưới an toàn' cho họ".
Hộ ông Nguyễn Văn Riêng, thôn Phương Quất đang tham gia mô hình trồng hành áp dụng IPHM của Công ty cổ phần Đầu tư Nông nghiệp Vàng. Ảnh: Đinh Mười.
Tại xã Nam An Phụ, "lưới an toàn" đó chính là cam kết bảo hiểm năng suất. Doanh nghiệp không chỉ cung cấp vật tư trả chậm, cử kỹ sư cùng ăn cùng ở với dân mà còn cam kết nếu bà con làm đúng quy trình IPHM mà năng suất thấp hơn đối chứng, doanh nghiệp sẽ bù lỗ. Nếu năng suất đạt, doanh nghiệp thu mua với giá cao hơn thị trường 15%. Chính sách này đã cởi bỏ tâm lý e ngại của nông dân.
Nhìn rộng ra, việc Hải Phòng dồn lực cho IPHM và nông nghiệp hữu cơ là bước đi cụ thể hóa chủ trương chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp tối đa hóa sản lượng sang tư duy kinh tế nông nghiệp tối đa hóa giá trị.
Bà Lương Thị Kiểm - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng cho biết, Thành phố đang xây dựng các cơ chế hỗ trợ đặc thù cho giai đoạn 2025 - 2030. Thứ nhất là tích tụ ruộng đất, khuyến khích dồn điền đổi thửa để hình thành các vùng nguyên liệu lớn (từ 10ha trở lên) đủ điều kiện cấp mã số vùng trồng.
Thứ hai là hỗ trợ hạ tầng, đầu tư hệ thống thủy lợi, đường nội đồng và kho lạnh bảo quản sau để giảm tổn thất sau thu hoạch. Ba là chế biến sâu, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến tại chỗ. Hành tỏi không chỉ bán tươi mà sẽ được chế biến thành bột hành, hành sấy, tỏi đen, tinh dầu... nhằm gia tăng giá trị gấp nhiều lần.
Cây hành ở Nam An Phụ sẽ được nâng tầm từ sự quan tâm của ngành nông nghiệp, chính quyền địa phương và nông dân. Ảnh: Đinh Mười.
"Chúng tôi không khuyến khích nông dân mở rộng diện tích bằng mọi giá. Chiến lược là 'tinh' hơn 'đa'. 1 sào hành canh tác theo chuẩn IPHM, bán được vào siêu thị hoặc xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc... sẽ có giá trị gấp đôi, gấp ba so với canh tác truyền thống bán trôi nổi. Khi nông dân hiểu được giá trị của sự minh bạch và sức khỏe của đất, nền nông nghiệp mới thực sự phát triển bền vững", bà Lương Thị Kiểm khẳng định.
Từ mô hình áp dụng IPHM thí điểm tại Nam An Phụ, một tư duy mới đang lan tỏa trên những cánh đồng ở Hải Phòng. Nông dân bắt đầu hiểu rằng bảo vệ đất chính là bảo vệ nồi cơm của mình, và tấm vé để vươn ra biển lớn không nằm ở đâu xa mà nằm ngay trong sự tử tế với từng tấc đất quê hương.
TP Hải Phòng xác định quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) là chiến lược mũi nhọn. Khác với IPM (chỉ tập trung quản lý dịch hại), IPHM mở rộng ra quản lý toàn diện từ đất, nước, dinh dưỡng đến cây trồng. Tại các mô hình điểm, doanh nghiệp và Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng yêu cầu nông dân tuân thủ nghiêm ngặt quy trình từ xử lý đất, dinh dưỡng hữu cơ đến thuốc bảo vệ thực vật.
Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ap-dung-iphm-kham-benh-cho-dat-trong-hanh-d786502.html
![Tuệ Tĩnh làm giàu từ ruộng đồng: [Bài 1] Cà rốt ‘mở đất’ khắp vùng](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/29/1764389769377_1026-z7266742695736_f4e06e7df318c52c0fb916536279510f-nongnghiep-211017.jpeg)
Bình luận (0)