Nhà báo với Giải thưởng văn học – nghệ thuật Cao Văn Lầu

Là những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, nhiều nhà báo ở Bạc Liêu không chỉ cả đời tận hiến cho sự nghiệp báo chí, mà trong số ấy còn có những cây viết tiêu biểu trên lĩnh vực văn học – nghệ thuật (VH-NT).

Chất văn trong báo chí ở những cây bút ấy đã tạo nên chất xúc tác để những tác phẩm báo chí sắc bén đậm tính chiến đấu vẫn tình cảm, lắng đọng sâu trong độc giả. Và từ đó, “lãnh địa” báo chí lần lượt có những nhà báo đón nhận danh hiệu cao quý – Giải thưởng VH-NT Cao Văn Lầu.

Nhà báo Nguyễn Duy Hoàng (thứ hai từ phải sang) cùng với các đồng chí lãnh đạo tỉnh và đồng nghiệp dự triển lãm sách, báo Xuân năm 2024. Ảnh: H.T

Làm báo – viết văn…

VH-NT Việt Nam đã có rất nhiều giải thưởng, danh hiệu cao quý để biểu dương và ghi nhận những đóng góp, cống hiến to lớn đối với đất nước của đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà, như: Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh, các danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú… Ở phạm vi địa phương, Liên hiệp các Hội VH-NT Bạc Liêu đã xây dựng Giải thưởng VH-NT mang tên cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu để ghi nhận những đóng góp, thành tựu của đội ngũ văn nghệ sĩ tỉnh nhà. Bắt đầu từ năm 2009 đến nay, tỉnh Bạc Liêu đã trao giải thưởng vinh dự, cao quý này cho 45 văn nghệ sĩ.

Hoạt động trên lĩnh vực báo chí, có 4 nhà báo ở Bạc Liêu đã vinh dự nhận được giải thưởng này!

Đó là nhà báo – nhà văn Phan Trung Nghĩa, nhà văn duy nhất ở Bạc Liêu cho đến hiện tại. Ông cũng là cây bút giúp độc giả cả nước hiểu nhiều hơn về “thương hiệu” Công tử Bạc Liêu, về những người nông dân “rặt” Nam Bộ, những “khách thương hồ”, những con người với cái tên bình dị, rất đỗi chân quê, dân dã nhưng toát lên nét đẹp cốt cách con người Bạc Liêu. Những tác phẩm báo chí được ký tên Phan Trung Nghĩa càng sắc bén bao nhiêu khi phân tích những vấn đề nóng, thời sự thì ở lãnh địa văn học, bằng giọng văn Nam Bộ và những hoài niệm về tình đất, tình người, quê hương, gia đình, bản quán… ông đã làm nên một phong cách văn chương khó lẫn vào ai của mình. Nhiều tác phẩm văn học mang dấu ấn Bạc Liêu như “Công tử Bạc Liêu – Sự thật và giai thoại”, “Khách thương hồ”, “Khóc hương cau”, “Một trang đời mở ra”… ra đời và sống trong lòng độc giả từ đó.

Một nhà báo từng là Phó Tổng Biên tập Báo Bạc Liêu rồi sang làm Chủ tịch Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh trước khi về hưu, là nhà báo Trần Chí Thành – nhà thơ Thanh Chí (bút danh của ông). Bốn mươi năm miệt mài công tác cũng là thời gian ông dành tâm huyết để góp phần vun bồi cho nền VH-NT từ thời Minh Hải đến khi tỉnh Bạc Liêu tái lập, từ lúc còn là một giáo viên trường làng cho đến khi làm báo và sau đó được giao cương vị Chủ tịch Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh Bạc Liêu. Đặc biệt, ông có tổng số trên 400 bài nghiên cứu về lịch sử, văn hóa địa phương trên báo Bạc Liêu, giúp cho độc giả có cái nhìn chuẩn xác hơn về vốn ngôn ngữ học, kiến thức căn bản về văn hóa địa phương nói chung.

Từng là phóng viên, rồi là Tổng Biên tập Báo Bạc Liêu và hiện tại là Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh, nhà báo Nguyễn Duy Hoàng cũng là người viết văn, làm thơ mượt mà. Có thể kể đến 2 tuyển tập “Hiu hiu gió bấc”, “Đối thoại” là những tiêu biểu cho chất báo – chất văn đan xen ở cây bút kỳ cựu này. Chân thật, đời thường và giàu giá trị nhân văn, những tác phẩm báo chí thấm đẫm văn học của ông đã khắc họa rất đậm nét về vùng đất và con người Bạc Liêu – Cà Mau; suy ngẫm về những vấn đề nóng hổi trong cuộc sống, để nhìn lại bản thân của mỗi người đã làm gì góp phần cho xã hội tốt đẹp hơn. Ngoài ra, nhà báo Duy Hoàng còn là một tác giả thơ với nhiều tác phẩm đã được đăng trên các báo, tạp chí, một số bài thơ đã được nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn và nhiều nhạc sĩ phổ nhạc.

Và không thể không nhắc về một nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) trong những năm tháng chiến đấu ác liệt, ông cũng là một nhà báo chiến trường đã góp cho VH-NT và báo chí Bạc Liêu những bức ảnh vô cùng sinh động về chiến tranh, đó là cố NSNA – nhà báo Võ An Khánh. Xin được trích lời của nhà nghiên cứu Bùi Minh Sơn, một nhận định ngắn gọn mà bao quát khá đầy đủ về cống hiến của một tài năng đặc biệt trên lĩnh vực báo chí – nhiếp ảnh: “Quê hương nhìn qua ống kính của nghệ sĩ Võ An Khánh có nhiều cung bậc: cung bậc cao vút mạnh mẽ của một thời hào hùng đấu tranh, cung bậc sâu thẳm của lòng nhân ái, của tình đồng đội, cung bậc chững chạc, tự tin của giai đoạn xây dựng Tổ quốc. Thật hiếm ai, bằng nhiếp ảnh đã viết lên một bản giao hưởng thật phong phú và tuyệt vời đến như thế!”.

Nhà báo Trần Chí Thành (thứ hai từ phải sang, ảnh trên) và nhà báo Phan Trung Nghĩa (thứ ba từ trái sang) nhận bằng khen của UBND tỉnh vì đã có tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc cống hiến cho sự nghiệp văn học – nghệ thuật Bạc Liêu. Ảnh: N.Q

Và những cống hiến cho quê hương

Là những nhà báo, nhà văn, cầm bút, cầm máy bằng lòng dũng cảm, chân thành và giàu tình người, họ đã cống hiến cho VH-NT và sự nghiệp báo chí Bạc Liêu những giá trị tinh thần đáng quý. Những trang viết của các anh, các chú đã góp phần phát huy giá trị nền văn học tỉnh nhà, làm nên phong cách đặc trưng cho báo chí Bạc Liêu sắc bén mà mượt mà, dễ đi vào lòng người. Những người làm báo – viết văn ấy đã góp phần phác họa một bức tranh độc đáo, nhiều họa tiết đẹp về một Bạc Liêu kiên cường trong chiến đấu, cần cù trong lao động và năng động trong tìm tòi hướng đi cho sự phát triển của quê hương. Các anh, các chú đã lao động sáng tạo bằng tấm lòng yêu nghề, sáng tác nhiều tác phẩm có chất lượng cao, xứng đáng với danh hiệu “người nghệ sĩ – chiến sĩ”, là lực lượng nòng cốt trực tiếp góp phần xây dựng nền văn hóa cách mạng của dân tộc trong thời kỳ mới…

Làm báo, viết văn và sự hòa quyện đan xen chất văn trong báo, hay chất báo trong văn đều là minh chứng cho quá trình không ngừng lao động sáng tạo, gắn bó với đời sống nhân dân của những nhà báo tiêu biểu này. Những tác phẩm báo chí, VH-NT được ra đời từ quá trình lao động với tâm huyết và trí tuệ ấy sẽ góp phần giáo dục, động viên quần chúng nhân dân bồi đắp lòng yêu nước, nêu cao các giá trị chân – thiện – mỹ; đấu tranh chống các quan điểm, luận điệu sai trái và tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường cách mạng mà Đảng ta và Bác Hồ đã chọn.

Giải thưởng vinh dự trên lĩnh vực VH-NT mang tên người cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu vừa là ghi nhận công lao của những nhà báo đã và đang tiếp tục cống hiến cho quê hương bằng tài năng, trí tuệ và tấm lòng; đồng thời cũng là động lực để ngày càng có nhiều tác phẩm báo chí có giá trị cấu thành bộ phận “đặc biệt tinh tế của văn hóa”, chắt lọc thành những tinh túy đóng góp thiết thực cho sự phát triển của Bạc Liêu.

Cẩm Thúy