Bài 2: Vươn tầm trí tuệ Đất mỏ

Nhờ những quyết sách mang tầm nhìn chiến lược, nhân văn và toàn diện, giáo dục - đào tạo của Quảng Ninh trong những năm gần đây đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, cả về chất lượng đại trà và chất lượng mũi nhọn. Tỷ lệ học sinh giỏi quốc gia và quốc tế tăng mạnh, trong khi vùng khó khăn, miền núi, hải đảo được quan tâm đầu tư toàn diện hơn.

Vinh quang từ những huy chương quốc tế

Năm nay, lĩnh vực giáo dục của Quảng Ninh liên tiếp đón nhận nhiều tin vui. Từ các cuộc thi, kỳ thi Olympic quốc tế, khu vực, học sinh của tỉnh đã được vinh danh, xướng tên, trở thành niềm tự hào cho quê hương. Trong đó, phải nhắc đến học sinh Ninh Quang Thắng của Trường THPT Chuyên Hạ Long, với tấm Huy chương Đồng danh giá tại Kỳ thi Olympic Tin học quốc tế (kỳ thi IOI) lần thứ 37 được tổ chức trực tiếp từ ngày 27/7 đến ngày 3/8/2025 ở Bolivia.

Lãnh đạo Sở GD&ĐT và các thầy cô đón Ninh Quang Thắng, Trường THPT Chuyên Hạ Long, trở về sau khi giành tấm Huy chương Đồng danh giá tại Kỳ thi Olympic Tin học quốc tế (kỳ thi IOI) lần thứ 37 (năm 2025). Ảnh: Minh Hà

Ninh Quang Thắng chia sẻ: Trước khi bước vào kỳ thi này, em khá choáng ngợp vì có hơn 300 thí sinh đến từ 84 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây là kỳ thi về Tin học có quy mô, chất lượng chuyên môn và uy tín tốt nhất thế giới. Tuy nhiên, được sự động viên của gia đình, sự đồng hành của thầy cô, em đã thêm sự tự tin và tham gia thi với tinh thần quyết tâm nhất. Trong mỗi ngày thi, chúng em làm bài thi lập trình trên máy tính trong 5 giờ và giải 3 bài toán. Kết quả được hệ thống chấm thi tự động trực tuyến và bảng điểm trực tiếp được công bố trong suốt 2 ngày thi (online).

Thắng kể lại, đề thi năm nay có độ khó cao, đòi hỏi khả năng vận dụng kiến thức linh hoạt và sự sáng tạo lớn của từng thí sinh. Đến với kỳ thi này, các đội tuyển và các thí sinh đều có sự chuẩn bị, đầu tư kỹ lưỡng, vì thế, tính cạnh tranh rất cao. Đoàn Việt Nam với 4 thí sinh tham gia đều đoạt Huy chương (1 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng). Trong đó, học sinh Ninh Quang Thắng của Trường THPT Chuyên Hạ Long, Quảng Ninh lần đầu tiên tham gia dự thi đã có cố gắng vượt bậc và giành được Huy chương Đồng.

Được biết, trước khi giành được kết quả này, Thắng đã đoạt Huy chương Đồng Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương. Cô giáo Đỗ Thị Diệu Thúy, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hạ Long, nói: Thành tích đáng tự hào ngày hôm nay của Thắng là kết quả của cả một hành trình nỗ lực của 2 thầy trò, nhà trường; là minh chứng cho chất lượng giáo dục mũi nhọn ngày càng được nâng cao của Trường THPT Chuyên Hạ Long cũng như của tỉnh Quảng Ninh.

Đây là lần thứ ba trong lịch sử, Quảng Ninh có học sinh ghi danh ở kỳ thi Olympic quốc tế. Trước đó, năm 1998, Vi Anh Tuấn, Trường THPT Cẩm Phả đã giành được tấm Huy chương Bạc Olympic Hóa học quốc tế tổ chức tại Australia; năm 2016, Nguyễn Ngọc Minh Hải, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Đồng Olympic Sinh học quốc tế tổ chức tại Việt Nam.

Ở các sân chơi trí tuệ khu vực, học sinh Quảng Ninh cũng đạt rất nhiều thành tích xuất sắc. Như: Tháng 6/2025, Trịnh Việt Hoàng, Trường THPT Chuyên Hạ Long giành Huy chương Bạc Olympic Hóa học quốc tế Abu Rayhan-Biruni 2025. Năm 2022, Vũ Huy Hoàng, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Bạc Kỳ thi Olympic Tin học châu Á - Thái Bình Dương; Lê Thùy Mai Anh, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu…

Lê Thùy Mai Anh, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu (năm 2022).

Nâng tầm chất lượng, khẳng định vị thế

Cùng với những thành tích đáng ghi nhận tại các kỳ thi, cuộc thi quốc tế, khu vực, chất lượng giáo dục của tỉnh nói chung đã ghi nhận sự chuyển biến mạnh mẽ. Quảng Ninh là tỉnh nằm trong tốp đầu của cả nước được Bộ GD&ĐT đánh giá cao trong công tác bồi dưỡng các mô-đun thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đảm bảo 100% giáo viên, cán bộ quản lí được tham gia tập huấn thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đến nay, 100% các trường phổ thông trong toàn tỉnh đã triển khai nội dung giáo dục địa phương theo đúng hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh ngày càng được nâng cao, tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 85,5% (năm 2021) lên 87% (hết năm 2024).

Giáo dục THPT duy trì tỷ lệ học sinh lên lớp đạt trên 97%. Kỳ thi tuyển sinh THPT năm học 2025 - 2026 được tổ chức an toàn, nghiêm túc, khách quan, công bằng, chất lượng và đúng kế hoạch. Kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2025 - 2026 có sự tiến bộ vượt trội: Tỷ lệ điểm bài thi tuyển sinh từ trung bình trở lên của toàn tỉnh là 68,46% (cao hơn năm học 2024 - 2025 là 8,04%), cao hơn nhiều so với giai đoạn 2018 - 2023. 

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tại tỉnh Quảng Ninh diễn ra an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế. Kết quả điểm trung bình của tỉnh là 6,19 điểm; xếp thứ 12/34 tỉnh thành mới; xếp thứ 13/63 tỉnh, thành (cũ), tăng 12 bậc so với năm 2024.

Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm học 2024-2025 tiếp tục ghi dấu ấn với 110 học sinh tham dự, giành được 88 giải, trong đó có 2 giải nhất, 27 giải nhì, 30 giải ba và 29 giải khuyến khích. Các đội tuyển Sinh học, Địa lý, Tiếng Trung đạt 100% học sinh đoạt giải, còn các đội Vật lý, Lịch sử, Tiếng Anh có tỷ lệ đạt giải lên đến 90%. Tỉnh tiếp tục duy trì vị trí thứ 8 trong tốp 10 tỉnh, thành (theo thống kê trước khi sáp nhập chính quyền địa phương 2 cấp) có số lượng học sinh giỏi cao nhất cả nước. Hay như tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia năm học 2024-2025, tỉnh cũng có 1 giải Nhì, 2 giải Triển vọng.

Quảng Ninh cũng củng cố vững chắc và nâng cao chất lượng đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 (mức cao nhất). Toàn tỉnh đạt 235 sinh viên/vạn dân (cả nước là 215 sinh viên/vạn dân), cao hơn 20 sinh viên/vạn dân so với cả nước. Quy mô và mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp đa dạng về loại hình, ngành/nghề, trình độ đào tạo và được phân bố đồng đều trên địa bàn tỉnh; tập trung đào tạo ngành nghề chất lượng cao, đào tạo gắn với nhu cầu của doanh nghiệp, nhu cầu của người dân và cung ứng nguồn nhân lực cho tỉnh. 8 tháng năm 2025, toàn tỉnh đã tuyển sinh được 17.388 người, trong đó trình độ cao đẳng là 235 sinh viên, trung cấp là 1.275 học sinh, sơ cấp và đào tạo thường xuyên dưới 3 tháng là 15.876 học viên.

Học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh đọc sách tại thư viện.

Quảng Ninh cũng đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu học tập cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của tỉnh. Chất lượng giáo dục, nuôi dưỡng, chăm sóc học sinh dân tộc thiểu số vùng miền núi, biển đảo, đặc biệt là trong các trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú được nâng lên rõ rệt. Đến nay 100% các cơ sở giáo dục tiểu học có trẻ em dân tộc thiểu số xây dựng được môi trường tăng cường tiếng Việt cho trẻ hoạt động; thực hiện lồng ghép, tích hợp tương đối hiệu quả việc làm quen với tiếng Việt.

Tổng số vốn ngân sách tỉnh bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 để đầu tư, hỗ trợ trực tiếp đối với lĩnh vực Giáo dục hơn 3.291 tỷ đồng; gấp 2,3 lần so với giai đoạn 2016-2020, trong đó có 24 dự án đầu tư xây dựng cơ sở vật chất các trường, lớp học với tổng số vốn hơn 2.626 tỷ đồng.

Có thể khẳng định, những kết quả ấn tượng mà ngành Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh đạt được hôm nay là minh chứng rõ nét cho tầm nhìn chiến lược, sự quan tâm sâu sát của tỉnh và những quyết sách nhân văn, đột phá của HĐND tỉnh trong suốt những năm qua. Từ giáo dục mầm non, phổ thông đến đại học, mọi cấp học đều được đầu tư đồng bộ, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng toàn diện và phát triển nguồn nhân lực bền vững. Những con số biết nói về tỷ lệ học sinh giỏi, điểm thi tốt nghiệp, hay tỷ lệ lao động qua đào tạo không chỉ thể hiện nỗ lực của ngành, mà còn khẳng định vị thế mới của Quảng Ninh, một địa phương luôn coi giáo dục là nền tảng của phát triển.

Lan Anh

Nguồn: https://baoquangninh.vn/bai-2-khang-dinh-vi-the-chat-luong-giao-duc-3383047.html