Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng

(Dân trí) - Công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng như công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án kinh doanh quy mô lớn... dự kiến không phải cấp giấy phép xây dựng.

Dự án Luật Xây dựng sửa đổi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp chiều 16/10.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, dự thảo luật lần này sửa đổi quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng.

Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, không phải cấp giấy phép xây dựng. Ví dụ, công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng (Ảnh: Hồng Phong).

Đối với các công trình còn lại, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.

Dự thảo luật sửa đổi cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính về trình tự, điều kiện cấp phép xây dựng; giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 ngày).

Từ phía cơ quan thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho biết có ý kiến nhận định giấy phép xây dựng không phải “rào cản” mà là công cụ bảo vệ quyền lợi và trật tự xã hội. Vấn đề nằm ở chất lượng và quy trình cấp phép. Do đó, cần đơn giản hóa quy trình, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn xử lý và công khai thông tin để người dân, doanh nghiệp giám sát.

Việc miễn giấy phép xây dựng, theo ông Khải, giúp giảm thủ tục nhưng cần hoàn thiện quy định pháp lý trong Luật Xây dựng hoặc Luật Đất đai, nhằm bảo đảm quyền sở hữu tài sản trên đất.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải (Ảnh: Hồng Phong).

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cho rằng cần bổ sung cơ chế xử lý vi phạm đối với công trình đã được cấp phép nhưng thi công sai thiết kế, thay đổi công năng hoặc vi phạm quy định, bảo đảm thống nhất và rõ trách nhiệm giữa các bên liên quan.

Thể hiện quan điểm về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải chia sẻ băn khoăn khi chuyển đổi cơ chế từ tiền kiểm sang hậu kiểm.

Dù ghi nhận đây là bước tiến rất tích cực trong quản lý hiện đại, song theo bà Hải, cũng có lo ngại về nguy cơ làm giảm hiệu quả khi triển khai trong thực tiễn. Theo bà, nếu không có sự đồng bộ với các luật khác sẽ dẫn tới tình trạng chủ đầu tư phải đối mặt với nhiều cơ quan kiểm tra.

Chung góc nhìn, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng lo ngại tiềm ẩn rủi ro về chất lượng công trình khi cắt giảm nhiều thủ tục về cấp giấy phép xây dựng.

Ông lưu ý cùng với cắt giảm cần có giải pháp nâng cao năng lực và trách nhiệm của chủ đầu tư, có biện pháp hạn chế tối thiểu rủi ro thay đổi thiết kế xây dựng sau thẩm định, đồng thời cần quy định các chế tài mạnh và cơ chế kiểm tra hậu kiểm chặt chẽ đối với những công trình ảnh hưởng lớn tới an toàn, lợi ích cộng đồng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ý kiến tại phiên họp (Ảnh: Hồng Phong).

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị nghiên cứu quy định về hậu kiểm rõ ràng để tránh lạm dụng hoặc buông lỏng kiểm tra.

Chủ tịch Quốc hội nêu thực tế nhiều sai sót, vi phạm trong xây dựng phát sinh không phải do cơ chế cấp phép xây dựng mà do thiếu minh bạch, thiếu nhất quán trong quy định về loại công trình cấp phép, điều kiện và thẩm quyền cấp phép.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quan tâm đến chất lượng, cách thức, quy trình cấp phép, để giấy phép xây dựng không phải là rào cản hay thủ tục gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/chinh-phu-de-xuat-mo-rong-doi-tuong-duoc-mien-giay-phep-xay-dung-20251016161334605.htm