Chống lãng phí ngay trong quá trình sử dụng nguồn lực

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngày 25/3/2025. (Ảnh: ĐĂNG KHOA)

Việc đánh giá tiết kiệm, chống lãng phí chưa kết hợp với đánh giá tổng thể về kết quả thực hiện nhiệm vụ, chất lượng đầu ra, hiệu quả sử dụng nguồn lực và tác động xã hội, phù hợp xu hướng quản lý công hiện đại, bảo đảm tiết kiệm thực chất, chống lãng phí hiệu quả hơn, tăng tính khách quan trong đánh giá bằng hệ thống tiêu chuẩn cụ thể gắn với kết quả và hiệu quả.

Thực tế cho thấy, hiện nay vẫn chưa đánh giá hết thực trạng lãng phí vì lãng phí còn tiềm ẩn do có nơi, có lúc cơ chế đánh giá còn hình thức, máy móc, chủ yếu nhìn nhận từ góc độ “quản lý đầu vào” mà chưa chú trọng “quản lý theo kết quả”.

Dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí dự kiến trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 10 có nội dung quan trọng là chuyển từ tư duy “tiết kiệm chi phí” sang tư duy “hiệu quả sử dụng ngân sách và tài nguyên”.

Thảo luận tại phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số ý kiến cho rằng việc đổi mới tư duy nêu trên là đặc biệt quan trọng trong giai đoạn phát triển mới hiện nay nhằm nắm bắt mọi cơ hội, mở đường, khơi thông mọi nguồn lực. Thí dụ rõ nhất mới đây, theo báo cáo của Bộ Tài chính, tổng số cơ sở nhà, đất dôi dư trong cả nước lên tới 15.927 cơ sở, cho nên, xử lý sớm và hiệu quả sẽ là nguồn lực, động lực rất lớn dành cho phát triển.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí phát huy hiệu quả, cần phân biệt rõ giữa hành vi gây lãng phí do thiếu trách nhiệm, vi phạm pháp luật với các rủi ro khách quan trong quá trình đổi mới; cần thực hiện cơ chế, chính sách nhằm tạo không gian pháp lý để cán bộ dám nghĩ, dám làm, không bị “đánh đồng” giữa thất bại trong thử nghiệm và sai phạm; vừa kiểm soát được lãng phí, vừa khuyến khích tính chủ động, năng động của cán bộ, công chức.

Theo đó, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm xây dựng cơ chế kiểm soát nội bộ và đánh giá rủi ro trong quá trình thực hiện nhiệm vụ để phòng ngừa lãng phí; đồng thời xác định rõ ranh giới giữa lỗi chủ quan và rủi ro khách quan để làm căn cứ xem xét trách nhiệm nhằm gắn trách nhiệm với năng lực quản trị rủi ro, không cào bằng lỗi; quy định rõ trách nhiệm giải trình, phân định trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm liên đới.

Chính phủ quy định rõ nguyên tắc xử lý kỷ luật, miễn nhiệm hoặc từ chức khi xảy ra lãng phí nghiêm trọng, quy định cụ thể các trường hợp gây lãng phí phải bồi thường, mức bồi thường. Các quy định về áp dụng biện pháp khắc phục cần được bổ sung theo hướng phục hồi, tái cơ cấu, chuyển đổi mục đích sử dụng, nhằm tận dụng tối đa giá trị còn lại của tài sản công, dự án, hạ tầng…

Những biện pháp này có thể bảo đảm phù hợp nguyên tắc quản trị bền vững, góp phần hạn chế tổn thất kép về ngân sách và xã hội, đồng thời gia tăng trách nhiệm tái sử dụng hiệu quả tài chính, tài sản công. Đây cũng là biện pháp khắc phục tích cực để tránh lãng phí chồng lãng phí, bên cạnh các biện pháp xử lý kỷ luật, bồi thường.

VĨNH KHANG

Nguồn: https://nhandan.vn/chong-lang-phi-ngay-trong-qua-trinh-su-dung-nguon-luc-post913401.html