Chuyện sinh con và hơn thế nữa...

Trước đó, Cục Dân số (Bộ Y tế) đã lắng nghe các góp ý cho đề án sửa đổi, bổ sung chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng. Tới đây, dự thảo Luật Dân số sẽ được trình Quốc hội trong kỳ họp thứ 10, nếu được thông qua, sẽ thay thế cho Pháp lệnh Dân số năm 2003. Sau nhiều thập niên, câu chuyện về dân số một lần nữa nóng nơi nghị trường với nhiều trăn trở vì sự phát triển của đất nước.

Năm 2024, mức sinh của Việt Nam đạt 1,91 con/phụ nữ, thuộc nhóm 5 nước thấp nhất khu vực Đông Nam Á. Dự báo trong năm 2025, con số này giảm xuống 1,87. Tại TPHCM, số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 1,43 - thấp nhất cả nước. Dù đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng nhưng TPHCM cũng đối mặt với thách thức về tốc độ già hóa dân số nhanh chóng khi có hơn 1,4 triệu người cao tuổi. Thành phố trẻ có thể sẽ không trẻ nữa nếu “bức tranh” dân số không được cải thiện kịp thời: trẻ em ngày càng ít, người già ngày càng đông.

Theo ThS-BS Hồ Mạnh Tường, Tổng Thư ký Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TPHCM, giảm sinh là xu hướng tất yếu của một xã hội phát triển. Nhiều quốc gia có nguồn lực tài chính dồi dào, nhưng vẫn thất bại trong nỗ lực đảo ngược xu hướng này. Dĩ nhiên, Việt Nam không thể nằm ngoài quy luật, nhưng có một điểm thuận lợi là chúng ta đang ở giai đoạn đầu giảm sinh.

Vì thế, ThS-BS Hồ Mạnh Tường cho rằng, mục tiêu quan trọng nhất là làm chậm tốc độ giảm sinh ngay lúc này. Phương án là đầu tư giải quyết càng sớm càng tốt tại các “điểm nóng giảm sinh” như TPHCM, rồi áp dụng ở địa phương khác - vốn không thoát được xu hướng chung.

Tại TPHCM, mới đây, 17.000 phụ nữ vừa được hỗ trợ từ 3-5 triệu đồng/người theo Nghị quyết số 40/2024/NQ-HĐND và Nghị quyết số 32/2025/NQ-HĐND (Quy định chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn) vì sinh đủ 2 con trước 35 tuổi.

Không chỉ đơn thuần là khoản tiền bỉm sữa, mà đó còn là sự động viên với người vợ, người mẹ sau những áp lực bộn bề trong gia đình, ngoài xã hội. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị cần tiếp tục bổ sung chế độ ưu tiên thiết thực đối với nhóm đối tượng này, như cộng điểm khi xét thi đua, nâng lương hoặc ưu tiên mua nhà ở.

Những quyền lợi cụ thể sẽ tạo động lực rõ ràng, khuyến khích phụ nữ đón nhận thiên chức làm mẹ, thay vì áp đặt lên vai họ một trách nhiệm xã hội, như một định kiến kiểu: “Phụ nữ hiện đại lười kết hôn, lười sinh con!”. Bởi họ không thể toàn quyền quyết định được tổng thể bức tranh dân số. Phía sau chữ “lười” lạnh lùng đó, là những nhu cầu cuộc sống hiển nhiên: việc làm, thu nhập, nhà cửa, điều kiện nuôi dạy con cái…

Trong chiến lược chung về chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân, TPHCM đang tiên phong thực hiện nhiều giải pháp về dân số. Tại 168 xã, phường, đặc khu, các hoạt động như khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng, khám sàng lọc trước sinh, khám sức khỏe tiền hôn nhân, khám định kỳ cho người cao tuổi đang bao phủ rộng khắp, mang đến sự an tâm và tin tưởng cho người dân. Bên cạnh đó, các chủ trương lớn, như: miễn học phí, tiến đến miễn viện phí mức cơ bản đang từng bước giảm gánh nặng tài chính cho người dân, vì mục tiêu công bằng và nhân văn.

Hiện nay, khẩu hiệu ăn sâu vào tiềm thức nhiều thế hệ: “Mỗi gia đình chỉ sinh từ 1 đến 2 con” chính thức lùi vào quá khứ, thay thế bằng chính sách đảo chiều khi trao quyền tự quyết số con cho các cặp vợ chồng.

Tuy nhiên, không còn là chuyện “Trời sinh voi sinh cỏ”, thế hệ công dân trẻ cần sự cam kết về chính sách an sinh xã hội, y tế - giáo dục hiện đại, để dám kết hôn, dám mua nhà, dám sinh con. Đó cũng là cơ sở để bảo đảm phát triển dân số bền vững, góp phần vào sự phát triển lâu dài của đất nước.

MINH KHUÊ

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/chuyen-sinh-con-va-hon-the-nua-post819418.html