'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội

"Con đường tơ lụa" phố Hàng Đào chỉ dài 260 m (từ phố Hàng Ngang đến quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục) là một trong những con phố lâu đời và nhộn nhịp nhất Hà Nội.

Vào thế kỷ 15, dân làng Đan Loan (nay thuộc tỉnh Hải Dương) đến nơi này sinh sống và lập chợ Hoa Lộc chuyên nhuộm và buôn bán vải lụa. (Hiện tại, số 90A Hàng Đào là đình Hoa Lộc Thị thờ tổ nghề nhuộm, được lập bởi 7 dòng họ của làng Đan Loan ngày xưa lên đây làm nghề nhuộm).

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 1. — Phố tơ lụa năm 1926 - ký họa theo ảnh tư liệu của KTS Bùi Hoàng Bảo

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 2. — Đình Đồng Lạc - ký họa của KTS Nguyễn Khánh Vũ

Một số tài liệu cho rằng, do họ chuyên nhuộm màu đỏ, màu hồng (màu hoa đào) nên tên Hàng Đào ra đời từ đó. Dư địa chí của Nguyễn Trãi hồi thế kỷ 15 cũng có ghi "phường Hàng Đào nhuộm điều" (trái điều có hoa màu hồng, hạt màu đỏ dùng để nhuộm). Phố Hàng Đào bấy giờ trở thành trung tâm tơ lụa của Thăng Long.

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 3. — Chiều một mình qua phố - tranh của KTS Phùng Thế Huy

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 4. — Góc phố - ký hoạ của họa sĩ Ngọc Nguyễn

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 5. — Góc phố - ký họa của họa sĩ Ngọc Nguyễn

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 6. — Đông về trên phố Hàng Đào - ký họa của KTS Trần Xuân Hồng

Đầu thế kỷ 20, con đường này được đổi tên là Rue de la Soie (phố tơ lụa). Đường ray tàu điện tuyến Bờ Hồ - Hàng Đậu cũng đi qua đường này. Năm 1945, đường được đổi lại tên cũ là phố Hàng Đào.

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 7. — Tàu điện trên phố Hàng Đào đầu thế kỷ 20 - ký họa theo ảnh tư liệu của KTS Linh Hoàng

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 8. — Số 19 Hàng Đào - ký họa của KTS Bùi Quân

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 9. — Phố nhỏ - ký họa của KTS Hoàng Dũng

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 10. — Phố Hàng Đào - ký họa của KTS Phan Đình Trung

'Con đường tơ lụa' hơn 400 năm ở Hà Nội- Ảnh 11. — Những căn nhà cổ trên phố Hàng Đào - ký họa của họa sĩ Trần Bình Minh

Con phố này còn lưu giữ rất nhiều câu chuyện lịch sử và văn hóa. Số 10 Hàng Đào từng là Trường Đông Kinh Nghĩa Thục do ông Lương Văn Can và các chí sĩ yêu nước dạy miễn phí chữ Quốc ngữ, lịch sử, tư tưởng tiến bộ nhằm khai dân trí. Số 38 Hàng Đào là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia - đình Đồng Lạc có từ thế kỷ 17 (năm 1941 xây lại hai tầng, đình chuyển lên tầng 2). Trong đình còn bia đá từ năm 1856 (thời vua Tự Đức) ghi: "Đình chợ có bán yếm lụa... xây dựng từ thời Lê".