COP30: Hành động mạnh mẽ và đầu tư cho khí hậu

Ngày 10/11, Hội nghị lần thứ 30 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP30) đã khai mạc tại tại thành phố Belém, Brazil.

Tại Lễ khai mạc, Tổng thống nước Cộng hòa Liên bang Brazil - ông Luiz Inácio Lula da Silvad khẳng định: Biến đổi khí hậu không còn là mối đe dọa của tương lai, mà là "thảm kịch của hiện tại". Do đó thế giới cần phải hành động và tăng cường đầu tư cho ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhân loại có thể vượt qua thách thức do khủng hoảng khí hậu với thiện chí và cam kết mạnh mẽ hơn.

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva phát biểu tại lễ khai mạc COP30. Ảnh: COP30.

Ông Simon Stiell, Thư ký điều hành Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu ví von: Giống như câu chuyện cả nghìn con sông hợp lại để tạo nên quần thể Amazon hùng vĩ, nhân loại cần phải đoàn kết, đồng lòng trong công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu. Các mục tiêu có thể đạt được bằng cách đẩy nhanh việc thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính, thông qua thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Hội nghị COP30 diễn ra tại Belém, Brazil từ ngày 6-21/11/2025. Trong đó, Hội nghị các nhà lãnh đạo các quốc gia diễn ra  vào ngày 6-7/11. Các cuộc họp trù bị, bao gồm họp Nhóm G77 và Trung Quốc diễn ra ngày 8-9/11. 

Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị COP30 gồm đại diện của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính, Đài truyền hình Việt Nam, đại diện các tổ chức thanh niên về biến đổi khí hậu.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh xung đột leo thang ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt ở khu vực Trung Đông, Ukraine. Hoa Kỳ lần thứ hai rút khỏi Thỏa thuận Paris (lần đầu vào năm 2016). Các nước phát triển tiếp tục trì hoãn, lảng tránh trách nhiệm đóng góp tài chính hỗ trợ các nước đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong khi đó, các nước đang phát triển đang chịu áp lực phải hoàn thành xây dựng và gửi NDC cho giai đoạn đến năm 2035 (NDC 3.0) với yêu cầu cam kết giảm phát thải nhiều hơn.

Nội dung chính của Hội nghị COP30

Về thích ứng với biến đổi khí hậu, Hội nghị tập trung thảo luận việc xây dựng bộ chỉ số mục tiêu thích ứng toàn cầu theo chương trình làm việc UAE-Belém (GGA).

Về tổn thất thiệt hại, Hội nghị tiếp tục thảo luận các vấn đề liên quan đến giải quyết tổn thất và thiệt hại trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC); phương pháp tính toán định lượng về chi phí tổn thất và thiệt hại, nhu cầu hỗ trợ; mở rộng tài chính; báo cáo tình trạng tổn thất và thiệt hại.

Gần 200 phái đoàn từ các Bên tham gia Công ước khung sẽ cùng thảo luận, đàm phán nhiều vấn đề quan trọng về biến đổi khí hậu toàn cầu. Ảnh: Chu Hương.

Về Chương trình làm việc thực hiện và tham vọng giảm phát thải Sharm el-Sheikh (MWP), Hội nghị thảo luận các nội dung về: Tăng cường MWP thông qua đối thoại toàn cầu và các sự kiện tập trung vào đầu tư; kết quả đối thoại toàn cầu lần thứ 5 và lần thứ 6; khả năng tiếp tục Chương trình làm việc Sharm el-Sheikh.

Về tài chính khí hậu, Hội nghị thảo luận về mục tiêu định lượng tổng thể mới; quy mô và phạm vi, nguồn tài chính, tính minh bạch, khả năng dễ tiếp cận và cơ chế cung cấp nguồn lực tài chính. Bên cạnh đó là các vấn đề trong huy động nguồn lực; tiêu chí, thủ tục tiếp cận Quỹ Ứng phó tổn thất và thiệt hại, cách thức phối hợp với các cơ chế hiện có khác.

Liên quan tới Đối thoại UAE về việc thực hiện kết quả Đánh giá nỗ lực toàn cầu (GST), Hội nghị thảo luận với mục tiêu hoàn tất các phương thức tiến hành Đối thoại UAE; thủ tục, hậu cần cho GST và những thông tin đầu vào cho chu kỳ GST tiếp theo.

Về Chương trình làm việc chuyển đổi công bằng (JTWP), Hội nghị sẽ thảo luận các biện pháp đơn phương, tài chính, việc tham chiếu kết quả GST; chuyển đổi công bằng trong NDC và các lộ trình phù hợp với mục tiêu 1,5°C. Các đại biểu cũng cho ý kiến về tổ chức thể chế của JTWP và đảm bảo tiếp tục chương trình làm việc sau năm 2026.

Đoàn công tác Việt Nam tham gia Lễ khai mạc Hội nghị COP 30 tại Brazil. Ảnh: Chu Hương.

Về Điều 6 Thỏa thuận Paris, Hội nghị tập trung thảo luận việc triển khai thực hiện, tăng cường tính minh bạch, các quy tắc về chuyển giao kết quả giảm phát thải khí nhà kính trong Điều 6.2 (hợp tác tự nguyện); các quy định về phương pháp tạo tín chỉ carbon, quy định về thẩm định, thẩm tra các dự án theo Cơ chế Điều 6.4.

Về NDC3.0, Hội nghị COP30 tập trung thảo luận về nâng cao mục tiêu cam kết, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Cam kết của các nước phát thải lớn

Tại Hội nghị COP29, Brazil đã nộp NDC với cam kết giảm phát thải khí nhà kính còn 67% vào năm 2035 và đạt mức trung hòa các-bon vào năm 2050. Tại tuần lễ khí hậu Newyork, Trung Quốc đã công bố cam kết giảm phát thải 7-10% vào năm 2035 so với phát thải đỉnh dự kiến trước năm 2030 và đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo và phục hồi rừng.

Tới ngày 4/11, Liên minh châu Âu (EU) đã nộp NDC với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính còn 55% vào năm 2030 và 90% vào năm 2040.

Ngày khai mạc Hội nghị COP30, có 106 bên đã nộp NDC, chiếm 74,4% phát thải toàn cầu và 59,2% dân số toàn cầu.

Dự kiến trong phiên họp toàn thể vào ngày 12/11, Brazil sẽ thông báo kết quả tham vấn các nhóm nước về các đề xuất đối với Chương trình nghị sự COP30, như tài chính, NDC, báo cáo minh bạch...

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/cop30-hanh-dong-manh-me-va-dau-tu-cho-khi-hau-d783601.html