Đẳng cấp của những sản phẩm gốm OCOP 5 sao ở Bát Tràng

Điều đáng tự hào nhất là làng gốm Bát Tràng, TP Hà Nội có tới 2 đơn vị có sản phẩm OCOP được chấm điểm ở mức tối đa, 5 sao.

Được thành lập từ năm 2013, những thành viên của HTX Sản xuất Kinh doanh Gốm sứ Tân Thịnh đều là nghệ nhân giỏi, chung một đam mê với gốm sứ của làng. Nghệ nhân ưu tú Trần Đức Tân - Giám đốc HTX tâm sự, nhiều người Việt hễ nhắc đến gốm sứ Bát Tràng là nhớ ngay đến những dòng men thời Lý, Trần, Lê... Thế nhưng, ngay từ khi gây dựng HTX, anh đã tìm tòi, nghiên cứu cách làm mới gốm cổ phục vụ cho nghệ thuật trang trí đương đại.

Từ sáng tạo đó một dòng men mới được ra đời mang đủ các yếu tố âm dương ngũ hành gọi là Suối Ngọc. Ngoài tượng trưng cho sự tinh túy của  ba yếu tố không thể thiếu trong quá trình làm gốm gồm đất, nước và lửa, dòng men này còn ẩn chứa mong ước "mưa thuận gió hòa", vạn vật tốt tươi, sinh sôi, nảy nở.

Bộ sản phẩm gốm men Suối Ngọc của HTX hoàn toàn được làm từ những nguyên liệu trong nước cùng với kỹ thuật phối trộn độc quyền đã tạo nên 5 màu sắc đặc trưng. Hiệu ứng sinh động trên bề mặt gốm men Suối Ngọc được hình thành bởi quá trình nung đốt trong lò ở nhiệt độ từ 1.250 độ C-1.300 độ C. Dưới tác động của nhiệt độ cao liên tục như vậy các oxit, carbon, silic... tan chảy ra và hòa quyện vào nhau tạo thành màu lung linh, sáng trong như ngọc.

Những sản phẩm gốm đặc trưng của Bát Tràng. Ảnh: Đinh Thanh Huyền.

Điều đặc biệt là mỗi sản phẩm đều là duy nhất, không có sự trùng lặp, tạo thành một dấu ấn riêng của đất, nước và lửa. Khi có ánh sáng chiếu vào một số tác phẩm màu men có thể biến đổi thành đa sắc, tạo ra các hiệu ứng kiểu như thấu quang, cảm tưởng như có thể nhìn xuyên qua được cả gốm.

Hiện HTX có nhiều loại sản phẩm men Suối Ngọc đáp ứng đa dạng nhu cầu của cuộc sống. Đó có thể là các bộ ấm chén được thiết kế tinh tế như các tác phẩm nghệ thuật. Bộ bát đĩa có nhiều kiểu dáng và kích thước vừa sang trọng mà lại ấm cúng cho bữa ăn gia đình. Các loại lọ hoa, bình trang trí tạo điểm nhấn cho không gian nội thất. Các loại đồ thờ cúng mang nặng ý nghĩa tâm linh thể hiện lòng thành kính với các bậc tiền nhân và thần thánh.

Đánh giá cao giá trị thẩm mỹ, ứng dụng cũng như sự độc đáo của chúng, năm 2023 bộ sản phẩm gốm men Suối Ngọc của anh Tân đã được Ban giám khảo OCOP quốc gia công nhận 5 sao. Hiện HTX Sản xuất Kinh doanh Gốm sứ Tân Thịnh không chỉ tạo công ăn việc làm cho các thành viên mà còn tạo sinh kế cho hàng trăm lao động địa phương lẫn ngoại tỉnh. Kể từ khi được đánh giá là OCOP 5 sao uy tín của HTX ngày càng lên cao, góp phần đưa tiếng thơm của gốm sứ Bát Tràng lan tỏa không chỉ ở thị trường nội địa mà còn cả ở thị trường quốc tế.

Không bằng lòng với những thành công đã đạt được, anh Tân đặt mục tiêu tiếp tục đầu tư vào khoa học kỹ thuật, cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng, nghiên cứu xu hướng tiêu dùng hiện đại để cho ra những dòng sản phẩm phù hợp nhất.

Làm gốm ở Bát Tràng. Ảnh: Đinh Thanh Huyền.

Trước khi HTX Sản xuất Kinh doanh Gốm sứ Tân Thịnh có bộ sản phẩm được chấm điểm OCOP 5 sao thì Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh đã có 4 sản phẩm được chấm điểm OCOP 5 sao gồm “Bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ”, “Bộ bát đĩa gốm sứ chim én hoa sen”, “Bộ bát đĩa gốm sứ rồng phượng” và “Bộ ấm chén gốm sứ chim én hoa sen”.

Giám đốc Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh chính là bà Hà Thị Vinh, người con đời thứ 15 của dòng họ Hà Hữu của làng Bát Tràng. Tình yêu gốm đã ngấm vào máu thịt để rồi trải qua bao thăng trầm, bà đã chèo lái “con thuyền” gốm sứ Quang Vinh vươn ra biển lớn, sánh với những nền văn hóa gốm nổi tiếng trên thế giới.

Hiện hơn 90% sản phẩm của gốm Quang Vinh được xuất khẩu đến hơn 30 quốc gia, trong đó có những thị trường khó tính như Hàn, Nhật, Mỹ, Úc, Canada, Bắc Âu… những nơi tiêu chuẩn về chất lượng và thẩm mỹ ở mức khắt khe nhất.

Bà Hà Thị Vinh chia sẻ về nghề gốm. Ảnh: Đinh Thanh Huyền.

Trên cương vị Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, bà Hà Thị Vinh đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc kết nối, định hướng và nâng tầm giá trị di sản làng nghề.

Bà cũng là người khởi xướng và chỉ đạo xây dựng mô hình Trung tâm Tinh hoa Làng nghề Việt - một không gian văn hoá kết hợp giữa trưng bày, sáng tạo, trải nghiệm và du lịch, đón hàng trăm ngàn lượt khách trong nước và quốc tế, giới thiệu và quảng bá văn hóa, lịch sử Bát Tràng. Công trình đã trở thành một biểu tượng văn hóa của làng nghề, sự tự hào của người dân nơi đây khi đạt được rất nhiều giải thưởng kiến trúc lớn như: Giải Vàng - Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia 2022-2023; Winner of the Year 2023 - Design Educates Awards; The International Architecture Awards 2023 (IAA).

Còn về câu chuyện đăng ký tham gia OCOP thì bà kể mình đã từng sang Nhật để học về chương trình OVOP (mỗi làng một sản phẩm), sang Thái Lan học về OCOP. "Thấy thiên hạ làm hay quá nên cũng muốn giúp những nhà sản xuất ở vùng sâu, vùng xa của các làng nghề Việt bước ra được thị trường một cách nhanh nhất. Tôi lập ra Trung tâm này không vì lợi nhuận mà để cống hiến cho xã hội bởi bản thân đã có nhà máy gốm đạt OCOP 5 sao với 95% sản phẩm được xuất khẩu sang các nước. Tôi tin rằng mỗi sản phẩm gốm là một câu chuyện và người thợ gốm chính là người kể chuyện bằng đất và lửa”, bà Vinh nói.

Bài viết có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM TP Hà Nội

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/dang-cap-cua-nhung-san-pham-gom-ocop-5-sao-o-bat-trang-d784589.html