Đẩy nhanh tiến độ đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu

Chuyển đổi số cần tạo thuận lợi cho người dân

Các ĐBQH tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, thiết lập khung pháp lý liên ngành, điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trong môi trường số; đẩy mạnh Chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.

Toàn cảnh thảo luận Tổ 3. Ảnh: Khánh Duy

Góp ý vào dự án luật này, ĐBQH Lê Thanh Hoàn (Thanh Hóa) đề xuất Luật Chuyển đổi số chỉ áp dụng đối với khu vực Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, thay vì áp dụng toàn xã hội. Lý do là các doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị đã chủ động thực hiện chuyển đổi số theo nhu cầu và các quy định hiện hành của pháp luật.

ĐBQH Lê Thanh Hoàn (Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Bên cạnh đó, cần có nguyên tắc chuyển đổi số không được làm khó dễ cho người dân. Đại biểu Lê Thanh Hoàn nêu ví dụ, khi thực hiện thủ tục hành chính toàn trình, người dân có thể đăng ký tại nhà mà không cần đến trụ sở công quyền. Tuy nhiên, khi người dân đã đến trực tiếp trụ sở rồi mà vẫn yêu cầu người dân phải thực hiện việc đăng ký trên hệ thống dịch vụ công thì đó là đang làm khó cho họ. Bởi, thực tế hiện nay có nhiều người dân chưa sử dụng thành thạo công nghệ, nhiều người chưa có tài khoản VneID mức độ 2. Chưa kể, hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ cũng là một thách thức lớn trong thực hiện chuyển đổi số toàn diện.

“Muốn xây dựng xã hội số thì phải có công dân số, nhưng muốn có công dân số thì phải có quá trình. Do đó, chúng ta cần lưu ý về tính sẵn sàng của người dân, đặc biệt là những người cao tuổi, ở khu vực nông thôn, chưa quen sử dụng các thiết bị, dịch vụ số. Cần giải pháp hỗ trợ để người dân có thể tiếp cận và sử dụng dịch vụ số dễ dàng” - đại biểu Lê Thanh Hoàn nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm trên, ĐBQH Trần Quốc Quân (Tây Ninh) đề nghị quy định một cơ quan bộ chủ quản xây dựng một bộ nguyên tắc thủ tục hành chính thống nhất để kết nối và vận hành hệ thống dịch vụ công trực tuyến đồng bộ trong cả nước.

ĐBQH Trần Quốc Quân (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Theo đại biểu, khoản 4, Điều 20 của dự thảo luật đang quy định cơ quan nhà nước có trách nhiệm thiết kế và vận hành dịch vụ công trực tuyến dễ tiếp cận cho mọi người. Tuy nhiên, trên thực tế, mỗi địa phương đang tự xây dựng một quy trình tiếp nhận hồ sơ thủ tục hành chính riêng dựa trên các thủ tục chung của bộ ngành.

Sự khác biệt này tạo ra bất cập lớn khi thực hiện tiếp nhận thủ tục hành chính phi địa giới hành chính (nhận hồ sơ từ tỉnh này qua tỉnh kia). Đại biểu nêu ví dụ về việc tiếp nhận hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất: hồ sơ từ Đồng Tháp được tiếp nhận tại Tây Ninh theo trình tự thủ tục của Tây Ninh, nhưng khi chuyển qua Đồng Tháp thì không thực hiện được. Sự không đồng bộ này là một trong những bất cập khi thực hiện chuyển đổi số và ảnh hưởng tiêu cực đến việc đánh giá ứng dụng chuyển đổi số cũng như sự hài lòng của người dân.

“Do đó, việc quy định rõ một đơn vị chủ quản xây dựng bộ nguyên tắc chung sẽ giúp hệ thống dịch vụ công trực tuyến được thống nhất và đồng bộ trên toàn quốc, làm cho công việc ở cấp cơ sở trở nên dễ dàng hơn” - đại biểu Trần Quốc Quân khẳng định.

ĐBQH Lê Thị Song An phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Liên quan đến quy định về trách nhiệm pháp lý và Khai thác dữ liệu tại Điều 22, tại thảo luận tổ, một số ĐBQH đề nghị Chính phủ đẩy nhanh tiến độ đồng bộ hóa các cơ sở dữ liệu về một đầu mối và khi cơ sở cấp quyền thì chỉ cấp quyền về một đầu mối duy nhất để thực hiện.

Theo các đại biểu, Điều 22 dự thảo luật hiện quy định về trách nhiệm pháp lý của cơ quan nhà nước trong khai thác dữ liệu và không được yêu cầu người dân nộp lại giấy tờ. Tuy nhiên, cơ sở đang gặp vướng mắc lớn do thiếu sự liên thông, kết nối đồng bộ giữa các cơ sở dữ liệu quan trọng.

Hiện nay, cơ sở dữ liệu về dân cư do Bộ Công an quản lý, đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý, tư pháp do Bộ Tư pháp quản lý. Trong khi đó, ở cấp cơ sở, việc vận hành dịch vụ công đòi hỏi sự liên thông của cả 3 cơ sở dữ liệu này, nhưng hiện tại sự liên thông chỉ là một phần hoặc chưa có. Hơn nữa, mỗi ngành hiện nay đang khai thác dữ liệu riêng biệt, và trước đây, các địa phương cũng vận hành hoặc viết phần mềm quản lý khác nhau.

Do đó, khi Luật Chuyển đổi số có hiệu lực và bắt buộc cơ sở phải thực hiện, việc đồng bộ hóa dữ liệu quốc gia về một đầu mối chung là bắt buộc để các cơ quan ở cơ sở có thể được cấp quyền khai thác dữ liệu theo quy định, bảo đảm tính phù hợp với yêu cầu của luật.

Làm rõ nội hàm, tiêu chí đối với “Khu đô thị công nghệ cao”

Thảo luận về Dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi), ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề nghị bạn soạn thảo cần rà soát và tập trung các quy định về chính sách phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược thành một điều luật riêng thay vì quy định phân tán ở nhiều điều luật như trong dự thảo. Bên cạnh đó, các chính sách cần được quy định rõ ràng, cụ thể, khoa học hơn hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết các chính sách để dễ áp dụng trong thực tiễn.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

ĐBQH Mai Văn Hải đặc biệt quan tâm đến quy định tại Điều 24 về khu đô thị công nghệ cao. Theo đại biểu, đây là vấn đề mới được đề cập trong dự thảo luật, tuy nhiên còn nhiều băn khoăn về cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn của loại hình “đô thị công nghệ cao”. Bởi, trong các văn bản luật và ngoài thực tiễn cũng chưa quy định và chưa hình thành loại đô thị này. “Như vậy, căn cứ tiêu chí nào để có thể xác định đâu là đô thị công nghệ cao, ai có thẩm quyền công nhận loại hình này?”- đại biểu đặt câu hỏi.

Trong dự thảo luật chỉ nói, đô thị công nghệ cao là đô thị có một phần diện tích đất của công nghệ cao. Các ĐBQH băn khoăn, “một phần” ở đây là như thế nào? Theo các đại biểu, đô thị công nghệ cao ngoài việc khu vực đó có quy hoạch thực hiện công nghệ cao thì khu vực đó và người dân ở đó phát triển kinh tế như thế nào cũng cần phải rõ ràng hơn. Do đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu nên hay không nên quy định khu đô thị này. Nếu quy định thì nội hàm của đô thị công nghệ cao phải được làm rõ.

ĐBQH Phạm Hùng Thái (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Đồng tình với ý kiến của đại biểu Mai Văn Hải, ĐBQH Phạm Hùng Thái (Tây Ninh) cũng đề nghị làm rõ định nghĩa và tiêu chí đối với “Khu đô thị công nghệ cao” vì hiện nay quy định trong luật chưa cụ thể. Nếu không xác định rõ, việc áp dụng các chính sách ưu đãi có thể bị lạm dụng hoặc thực hiện không đầy đủ, đồng thời làm hạn chế quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư. Về bản chất, khu đô thị công nghệ cao chỉ nên hình thành sau khi đã có khu công nghệ cao, có hệ sinh thái và hạ tầng kết nối đồng bộ.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc giữ lại Điều 31 của Luật hiện hành quy định về chức năng sản xuất kinh doanh sản phẩm công nghệ cao trong khu công nghệ cao, thay vì bỏ như trong dự thảo. Khu công nghệ cao cần được tổ chức với đầy đủ các hoạt động từ nghiên cứu, sáng tạo, ươm tạo, thử nghiệm đến sản xuất kinh doanh, tạo thành chuỗi khép kín hỗ trợ lẫn nhau giữa nghiên cứu và ứng dụng, qua đó nâng cao giá trị công nghệ và hiệu quả phát triển.

Song song đó, đại biểu Thái cũng đề nghị cân nhắc giữ lại Điều 38 của Luật hiện hành, hoặc quy định tương tự về khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc duy trì quy định này giúp duy trì điều kiện thuận lợi trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, phù hợp với chủ trương hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cần được duy trì để có cơ sở ban hành chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng nông thôn có lợi thế về sản xuất nông nghiệp.

Tại thảo luận tổ, các ĐBQH cũng đề nghị ban soạn thảo rà soát thống nhất trong luật hệ thống các chính sách ưu đãi dành cho công nghệ cao, khu công nghệ cao và đô thị công nghệ cao, bao gồm về đất đai, thủ tục hành chính, tín dụng và hỗ trợ đầu tư hạ tầng. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết mức độ và hình thức ưu đãi. Các chính sách này cần bảo đảm đồng bộ với các luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Đất đai và Luật Quy hoạch để tránh chồng chéo, đảm bảo tính thống nhất trong triển khai và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/day-nhanh-tien-do-dong-bo-hoa-co-so-du-lieu-10394698.html