“Điểm tựa” tinh thần của ngư dân

Tỉnh Hưng Yên có gần 54km đường bờ biển, 5 cửa sông lớn. Trải dài trên diện tích này, đời sống tín ngưỡng, tinh thần của người dân vùng biển phong phú với những đặc trưng riêng. Trong đó, niềm tin tâm linh giúp ngư dân vượt qua sóng to, gió lớn, vững vàng gắn bó với biển khơi bao la, gắng sức mình làm giàu cho mảnh đất quê hương.

Tỉnh Hưng Yên có gần 54km đường bờ biển, 5 cửa sông lớn. Trải dài trên diện tích này, đời sống tín ngưỡng, tinh thần của người dân vùng biển phong phú với những đặc trưng riêng. Trong đó, niềm tin tâm linh giúp ngư dân vượt qua sóng to, gió lớn, vững vàng gắn bó với biển khơi bao la, gắng sức mình làm giàu cho mảnh đất quê hương.

Nhân dân địa phương, du khách thập phương tham gia lễ hội đền Hưng Long, xã Đông Tiền Hải.

Đền Cửa Lân, xã Đồng Châu là nơi thờ tự Đại Càn Quốc Gia Nam Hải Tứ Vị Thánh Nương - các vị thần được thờ phổ biến ở làng xã vùng ven biển thuộc khu vực Bắc, Trung Bộ. Từ góc độ truyền thuyết dân gian hay thần phả, thần tích về Tứ Vị Thánh Nương, đã có nhiều dị bản khác nhau nhưng tựu chung đều ca ngợi sự linh thiêng của các vị thần trợ giúp vua và Nhân dân đánh giặc, dân làng nhớ ơn, lập đền thờ. Xưa kia, làng Ngải Châu liền kề biển, gần Cửa Lân là nơi neo đậu của các tàu thuyền đi đánh cá, tôm trên biển. Năm 1835, ngư dân nơi đây góp công, góp của để xây dựng đền Cửa Lân thờ Đại Càn Quốc Gia Nam Hải Tứ Vị Thánh Nương mang đậm tín ngưỡng thờ Thánh Mẫu của cư dân vùng biển, thể hiện ước mong được Thánh Mẫu phù hộ cho biển yên sóng lặng để ngư dân, thuyền bè đánh cá, tôm, khai thác hải sản. Nhiều năm đảm nhận vai trò thủ nhang đền Cửa Lân, ông Phạm Ngọc Sơn đã đón tiếp Nhân dân địa phương, du khách thập phương tới dâng hương tế lễ, bày tỏ tấm lòng tri ân các bậc tiền nhân. Ông chia sẻ: Trước đây, người dân trong vùng phát triển kinh tế từ nghề làm muối, sau mới nuôi trồng thủy, hải sản, đánh bắt ven bờ, xa bờ. Các công việc đều gắn bó với đời sống tâm linh tại đền cùng ước mong mọi chuyến ra khơi bám biển thuận buồm xuôi gió.

Du khách nghe chia sẻ về mộ thờ cá voi (cá Ông) tại đền Cửa Lân, xã Đồng Châu.

Đền Cửa Lân còn có mộ thờ cá voi (cá Ông) - vị thần hộ mệnh của ngư dân. Theo ông Bùi Ngọc Khẩn, Trưởng thôn Khải Châu, xã Đồng Châu, có truyền thuyết rằng vùng đất này vào thời mới khai sinh lập địa, cứ tới tháng 3 âm lịch hằng năm đều có đàn cá voi về trước đền Cửa Lân hầu mẫu linh thiêng. Khi ngư dân đi đánh bắt ven bờ thấy một bộ xương cá voi rất lớn dạt vào ven biển Đồng Châu, đã báo cáo chính quyền đưa về đền an táng, chiêm bái với tấm lòng cầu hành nghề khai thác ven biển bình an.

Ở làng Hưng Long, xã Đông Tiền Hải, theo thần tích, Đức Thánh Hoàng Bơ - vị thần cai quản miền sông nước đã hóa thân thành Minh Đức Đại Vương hiển tích tại đền Hưng Long. Hiện nay, ngôi đền được Nhân dân địa phương, du khách thập phương chung tay tu sửa khang trang và duy trì nghiêm cẩn các nghi thức tế lễ cổ truyền trong lễ hội hằng năm. Ông Phạm Văn Chính, Phó Trưởng phòng Văn hóa - xã hội xã Đông Tiền Hải cho biết: Năm 2025, lễ hội đền Hưng Long trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, cho thấy sự ghi nhận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đối với công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa độc đáo riêng có tại địa phương. Mong rằng di tích đền Hưng Long sẽ là điểm đến trên hành trình trải nghiệm du lịch văn hóa tâm linh của du khách thập phương.

Là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghề làm muối ở xã Thái Thụy gắn liền với di tích Phủ thờ Bà Chúa Muối - nơi tưởng nhớ người có công truyền bá nghề muối ở vùng biển này. Sách xưa chép rằng: Bà Chúa Muối chính là Tam phi Nguyễn Thị Nguyệt Ảnh, vợ của vua Trần Anh Tông.

Phủ thờ Bà Chúa Muối tại xã Thái Thụy là nơi tưởng nhớ, tri ân người có công truyền bá nghề muối ở vùng biển địa phương.

Trong tâm thức người dân, Bà Chúa Muối không chỉ là biểu tượng của sự bảo trợ nghề nghiệp mà còn là hiện thân tinh thần lao động bền bỉ và gắn bó với biển cả. Nghề làm muối mang lại giá trị kinh tế cho đời sống Nhân dân, đồng thời gắn bó mật thiết với văn hóa địa phương bởi đây là xã duy nhất tại tỉnh ngày nay còn giữ được phương pháp sản xuất muối theo kiểu phơi cát truyền thống. Ông Vũ Đức Tuấn, Ban Quản lý di tích Phủ thờ Bà Chúa Muối cho hay: Di tích đã có trên 700 năm, Nhân dân tri ân bà bởi là người đã tìm ra cách trao đổi sản vật nông nghiệp để phục vụ đời sống, sản xuất ở nơi đây.

Giữa phong phú, đa dạng sắc màu văn hóa tâm linh, những phong tục, tập quán tốt đẹp đã được trao truyền qua bao thế hệ là “điểm tựa” tinh thần, giúp mỗi ngư dân thêm vững tâm gắn bó với biển cả quê hương. Lễ hội truyền thống diễn ra tại các di tích này là dịp để tăng cường tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư, từ đó chung tay bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Tú Anh

Nguồn: https://baohungyen.vn/diem-tua-tinh-than-cua-ngu-dan-3186771.html