Gắn bó với đời sống cộng đồng là cây chè Shan tuyết cổ thụ quý hiếm, bền bỉ vươn mình trước giá lạnh khắc nghiệt của miền núi cao.
Quần thể cây chè Shan tuyết cổ thụ gồm 400 cây ở xã Suối Giàng mọc tự nhiên ở độ cao từ 1.300 đến 1.800m so với mực nước biển, quanh năm mây mù bao bọc, tuổi đời từ 100 đến 300 năm. Quần thể này đã được Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản Việt Nam, khu vực này cũng được các nhà khoa học xác định là một trong những nơi có cây chè “thủy tổ” của thế giới.
Cây chè Shan tuyết hợp với khí hậu, đất đai và nguồn nước ở đây xanh tốt, đồng bào không bao giờ phải bón phân hay phun thuốc trừ sâu. Bởi vậy chè cổ thụ được thị trường ưa chuộng, vì ngoài chất lượng tuyệt hảo thì chè Shan còn là chè sạch tuyệt đối. Suối Giàng có hơn 500 ha chè Shan trong đó có quần thể 400 cây chè Shan hơn 100 năm tuổi đã được công nhận là cây di sản Việt Nam. Sản lượng chè búp tươi hằng năm đạt 600 tấn. Năm 2013, sản phẩm chè Suối Giàng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận nhãn hiệu độc quyền.
Vùng chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng được cấp chứng nhận vùng chè hữu cơ tự nhiên và chỉ dẫn địa lý, cây chè đã được đánh số gắn mã QR truy xuất nguồn gốc vùng trồng, sản phẩm Tuyết Sơn Trà đã đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao... giá bán dao động từ 400 nghìn đồng/kg đến 4 triệu đồng/kg thành phẩm. Hiện tại, hai sản phẩm là Hồng trà Shan Tuyết và Diệp trà Shan Tuyết bảo đảm các tiêu chuẩn châu Âu, xuất khẩu sang thị trường Anh và Nhật Bản.
Hằng năm, chè Shan tuyết Suối Giàng cho thu hoạch ba vụ gồm vụ xuân, vụ hè và vụ cuối vào khoảng tháng 8-9 âm lịch. Chè Suối Giàng được hái, được chế biến bằng cách sao trên chảo gang nóng, bằng kinh nghiệm và bàn tay khéo léo của người H’Mông. Để hái được những búp chè non, phải trèo lên cành cao của cây chè cổ thụ để lựa những búp chè tươi non đem về sao, sấy.
Cũng như các dân tộc khác trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, tín ngưỡng dân gian chiếm một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người H’Mông, với quan niệm vạn vật có linh hồn, đồng bào thường có tục cúng những hòn đá to, những cây cổ thụ. Để tỏ lòng thành kính, biết ơn trời đất, các thần linh đã phù hộ cho nhân dân một năm mưa thuận gió hòa, có những nương chè bội thu.
Hằng năm, theo nghi lễ truyền thống, người H’Mông Suối Giàng tổ chức lễ cúng cây chè Tổ. Năm nay, chủ lễ cúng là già làng, nghệ nhân Giàng A Đằng. Ông là người cao niên, đức độ, có uy tín trong bản, thông hiểu phong tục tập quán của người H’Mông.
Lời cúng được cất lên: Hỡi trời đất, thần linh! Hôm nay, người H’Mông Suối Giàng, có chút lễ mọn dâng lên trời đất, thần linh, thần chè, tỏ lòng thành tâm: Cầu thần trời, thần đất, thần chè phù hộ, che chở cho vạn vật, cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống của người dân ấm no, hạnh phúc, cầu cho quê hương, đất nước thái bình, thịnh vượng.
Trước đây, người H’Mông chỉ cặm cụi làm ăn, trồng ngô, trồng lúa và săn bắt. Nhờ có cây chè quý, đồng bào đã có nguồn thu đáng kể, có công ăn việc làm, xóa được cái đói, giảm được cái nghèo, đời sống có nhiều tiến bộ. Đồng chí Nguyễn Hữu Lực, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Văn Chấn cho biết, được hòa mình vào nghi lễ “Lễ cúng tôn vinh cây chè Tổ” là một nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của đồng bào H’Mông Suối Giàng. Tín ngưỡng dân gian này được biểu hiện qua những lời cúng mộc mạc, giản dị, chứa đựng khát vọng vươn lên mạnh mẽ, khát vọng ấy mãi mãi tuôn trào nhựa sống nuôi dưỡng cây chè, rừng chè nảy lộc đâm chồi, tốt tươi, mang lại ấm no hạnh phúc.
Nguồn: https://nhandan.vn/doc-dao-le-cung-ton-vinh-cay-che-to-suoi-giang-post926649.html
Bình luận (0)