DU LỊCH XANH Ở ĐBSCL - Hóa giải thách thức từ biến đổi khí hậu

Du khách tham quan khu vực cá tự nhiên tại bè cá Bảy Bon, cồn Sơn. Đây là khu vực góp phần bảo vệ nguồn thủy sản tự nhiên. Ảnh: KIỀU MAI

Nhiều ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu

Tiến sĩ Đoàn Mạnh Cương, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, cho rằng biến đổi khí hậu và thiên tai là một trong những thách thức đối với du lịch xanh nước ta, trong đó có ĐBSCL. Tình trạng nước biển dâng, xâm nhập mặn và thời tiết cực đoan ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều điểm du lịch.

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tại ĐBSCL xâm nhập mặn và sụt lún đất làm giảm khoảng 30% diện tích đất canh tác, rừng ngập mặn trong vòng 10 năm trở lại đây, ảnh hưởng đến các tour du lịch sinh thái.

Tiến sĩ Phan Công Khanh (nguyên Giám đốc Học viện Chính trị khu vực IV, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cũng cho rằng ĐBSCL có nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc mà ít nơi có được như tài nguyên sông nước, đồng ruộng, vườn cây, chợ nổi, rừng ngập nước, biển, đảo... Tuy nhiên, lợi thế này bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, tỉnh có nhiều tiềm năng phát triển du lịch, nhất là du lịch sinh thái, với nhiều điểm đến nổi bật như Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn quốc gia U Minh Hạ, khu bảo vệ cảnh quan cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Đá Bạc, bãi biển Khai Long... Tỉnh có khoảng 70% điểm du lịch đang hoạt động kết hợp giữa du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng. Song các hoạt động gắn với hệ sinh thái rừng ngập mặn, ngập ngọt rất dễ bị ảnh hưởng bởi các điều kiện thời tiết hay tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu như xâm nhập mặn, mưa bão, triều cường hay hạn hán, sạt lở... Nhiều cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch, các di tích cũng bị ảnh hưởng do tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan.

Giải pháp đặc thù phát triển du lịch xanh

Theo Tiến sĩ Đoàn Mạnh Cương, chính quyền các địa phương ĐBSCL có thể đầu tư trồng rừng chắn sóng hoặc nghiên cứu, xây dựng các khu du lịch nổi, học tập từ Hà Lan với hệ thống nhà nổi tại Amsterdam. Cùng với đó, cơ quan quản lý cần khuyến khích các khách sạn, homestay áp dụng các tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu chất thải. Một giải pháp quan trọng nữa là các địa phương, doanh nghiệp xây dựng, phát triển nhiều tour du lịch thích ứng với biến đổi khí hậu, kết hợp tham quan với các hoạt động trồng rừng ngập mặn, thả giống thủy sản tại các vùng nước, góp phần phục hồi, tái tạo và phát triển các hệ sinh thái, gìn giữ môi trường.

Với góc nhìn từ TP Cần Thơ, Thạc sĩ Đinh Thị Chinh (Đại học Cần Thơ) cho rằng việc bảo tồn các di sản văn hóa vật thể trước tác động của biến đổi khí hậu là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, cộng đồng và các chuyên gia; nhằm góp phần phát triển du lịch bền vững, giữ vững bản sắc văn hóa địa phương trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

Theo Thạc sĩ Đinh Thị Chinh, một trong các giải pháp phù hợp là có thể xem xét đầu tư lắp đặt các trạm quan trắc tự động tại các di tích quan trọng, tập trung ở những khu vực chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu như Bến Ninh Kiều, Chùa Ông, Nhà cổ Bình Thủy. Các trạm này sẽ theo dõi liên tục các thông số môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, mực nước, chất lượng không khí. Dữ liệu thu thập được truyền về trung tâm xử lý thông tin trong thời gian thực, cho phép phản ứng nhanh chóng khi có dấu hiệu bất thường. Cùng với đó, việc áp dụng công nghệ tiên tiến như viễn thám, mô hình hóa 3D và một số công nghệ mới khác sẽ góp phần nâng cao khả năng đánh giá, dự báo tác động của biến đổi khí hậu, từ đó việc ra quyết định bảo tồn được kịp thời, hiệu quả.
Về phía doanh nghiệp du lịch, đại diện Công ty Cổ phần Du lịch Vietravel cho biết, trong các tour, tuyến đưa du khách về ĐBSCL nói riêng, các vùng du lịch trong nước và quốc tế nói chung, doanh nghiệp ưu tiên chọn và giới thiệu đến du khách các hoạt động, trải nghiệm gắn bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, khám phá văn hóa bản địa. Năm 2025, doanh nghiệp phát động Chiến dịch “Giữ cánh sếu - Giữ triệu màu xanh”, với mục tiêu hỗ trợ công tác bảo vệ loài sếu đầu đỏ - một loài chim quý hiếm của hệ sinh thái đất ngập nước tại Việt Nam, đặc biệt là tại Vườn quốc gia Tràm Chim.

Theo đó, du khách đến với các địa điểm tiêu biểu của Đồng Tháp: Vườn Quốc gia Tràm Chim - nơi được mệnh danh là “lá phổi xanh vùng Đồng Tháp Mười”; khu du lịch sinh thái Mỹ Phước Thành; khu di tích Xẻo Quýt - nơi lưu giữ các câu chuyện của một giai đoạn lịch sử kháng chiến, trải nghiệm làm tranh từ vỏ cây tràm - một hoạt động kết hợp giữa văn hóa, nghệ thuật và bảo vệ tài nguyên bản địa. Đồng thời, Vietravel cũng hỗ trợ kinh phí lắp đặt hệ thống lọc nước chuyên dụng, tạo nguồn nước sạch cho sếu uống, hỗ trợ phục hồi hệ sinh thái bản địa với các loài thực vật như cỏ lác, cỏ năng, tái thiết môi trường sống tự nhiên của loài sếu đầu đỏ ở vùng đất ngập nước Đồng Tháp Mười.

THANH TRÀ (TTXVN)

Nguồn: https://baocantho.com.vn/du-lich-xanh-o-dbscl-hoa-giai-thach-thuc-tu-bien-doi-khi-hau-a189637.html