Keo gãy đổ, dân điêu đứng
Những ngày sau bão, dọc các tuyến đường vào 2 xã SRó và Đăk Song, keo gãy đổ la liệt như tấm thảm bị xé nát. Những cánh rừng keo xanh tốt đang chuẩn bị bước vào kỳ thu hoạch giờ chỉ còn lại màu xám của gốc bật rễ, thân gãy ngang.
Ở xã Đăk Song, những sườn núi từng phủ kín rừng keo xanh thẳm nay trơ trọi. Nhiều rừng keo nằm sâu trong núi, đường vào lầy lội, chia cắt khiến việc thu dọn và vận chuyển gần như bất khả thi.
Đứng lặng bên 4 ha keo chưa đầy 4 năm tuổi bị gãy đổ hơn 80%, ông Đinh Văn Lích (làng Blà) nghẹn ngào: “Mỗi héc ta keo đầu tư khoảng 25 triệu đồng. Tưởng chừng sắp thu hoạch, ai ngờ bão quật đổ sạch, không kịp thu lại đồng nào”.
Những ngày qua, ông Lích phải thuê nhân công chặt dọn, cố tận dụng phần gỗ còn bán được để gỡ gạc phần nào vốn liếng.
Cách đó không xa, anh Nguyễn Văn Toàn (làng K’Liêt-H’ôn) vẫn chưa hết bàng hoàng khi gần 7 ha keo 5 năm tuổi của gia đình ngã rạp xuống đất. Những thân keo cao 5-6 m chỉ còn ít tháng nữa sẽ bán, nay nằm chéo nhau như những que diêm gãy. Anh nghẹn ngào: “Không tin nổi. Bao nhiêu công sức chỉ sau vài giờ bão quật mà mất trắng hết”.
Không chỉ một vài hộ, cả cộng đồng trồng rừng ở Đăk Song đều đang oằn mình gánh chịu thiệt hại. Theo ông Nguyễn Chí Thanh-Chủ tịch UBND xã Đăk Song, toàn xã có khoảng 4.000 ha keo thì bão số 13 đã làm đổ hơn 1.400 ha, gây thiệt hại hơn 18 tỷ đồng.
“Nhiều diện tích nằm sâu trong núi, việc đi lại, vận chuyển cực kỳ khó khăn. Nếu không thu gom nhanh thì gỗ hư hết”-ông Thanh chia sẻ.
Tại xã Sró, cảnh tượng cũng không khá hơn. Nhiều sườn núi bị “cạo trắng”, khiến người dân không khỏi xót xa. Ông Nguyễn Ngọc Sơn-Chủ tịch UBND xã Nguyễn Ngọc Sơn cho biết: Địa phương có hơn 4.000 ha rừng trồng. Nhiều diện tích keo chỉ còn vài tuần nữa là đến kỳ thu hoạch nhưng giờ mất trắng.
“Mưa bão năm nay gây thiệt hại quá nặng. Người dân vốn đã khó, nay lại càng thêm ngặt. Keo gãy đổ không thu được, chi phí dọn dẹp và trồng lại cũng rất lớn, bà con chịu thiệt đủ đường”-ông Sơn xót xa chia sẻ.
Thiệt hại không chỉ là gỗ, mà còn là sinh kế
Không chỉ thiệt hại về sản lượng, nhiều diện tích keo gãy đổ còn khiến người dân không thể thu hoạch dù rất muốn, bởi chi phí thuê nhân công chặt, tiền vận chuyển hay mở đường vào rẫy cao hơn cả tiền bán gỗ. Nếu cố thu gom, bà con càng lỗ nặng.
Không những vậy, người dân còn phải tốn thêm chi phí chặt bỏ phần cây hư hỏng, dọn đốt thực bì, đào hố và mua cây giống để trồng lại cho vụ sau. Tính ra, người dân chịu thiệt hại kép: vừa mất trắng nguồn thu, vừa phải bỏ thêm khoản lớn để tái sản xuất.
Chủ tịch UBND xã Sró Nguyễn Ngọc Sơn cho biết: Ngay sau bão, xã đã huy động lực lượng xuống từng khu vực kiểm tra thiệt hại, hướng dẫn người dân thu gom số gỗ còn dùng được; đồng thời khẩn trương thống kê mức độ thiệt hại, đề xuất hỗ trợ để giúp người dân sớm phục hồi sản xuất.
"Tuy nhiên, thiệt hại quá lớn khiến việc khôi phục không thể diễn ra nhanh chóng. Nhiều hộ đang rất lo lắng. Vốn tái sản xuất thì cạn, nhân lực thu dọn thiếu, còn thời tiết cực đoan ngày càng thất thường”-ông Sơn nói.
Trong khi đó, ông Đoàn Văn Hợi-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Lơ Ku (xã Kbang) thì thông tin: Bão số 13 kèm theo gió lớn đã làm hư hại trên 500 ha keo trồng từ năm thứ 4-5 của Công ty. Trong đó, khoảng 500 ha bị thiệt hại dưới 30%, còn trên 10 ha thiệt hại trên 30%.
“Những diện tích keo gãy đổ nằm rải rác, không tập trung nên không thể khai thác theo kiểu tận dụng. Chúng tôi chỉ có thể chặt bỏ, đốt dọn và trồng mới. Như vậy, doanh nghiệp không chỉ không có thu mà còn phải gánh thêm khoản chi phí tái sản xuất đáng kể”-ông Hợi chia sẻ.
Những năm gần đây, keo là cây trồng chủ lực ở một số xã phía Tây Gia Lai, mang lại nguồn thu ổn định cho hàng trăm hộ dân. Nhưng chỉ một trận bão, nhiều gia đình mất trắng. Không chỉ mất gỗ, họ còn mất vốn, mất công chăm sóc, mất cả kế hoạch sinh kế đã tính toán từ nhiều năm.
Với những vườn keo chuẩn bị khai thác, vốn đầu tư ban đầu có thể lên đến hàng trăm triệu đồng. Bão quật đổ không chỉ khiến người dân trắng tay về gỗ, mà còn ảnh hưởng đến dòng vốn lưu động, kế hoạch chi tiêu và các khoản nợ ngân hàng.
Để giúp người dân gượng dậy sau thiên tai, các giải pháp cần được triển khai đồng bộ và kịp thời. Trước mắt, cơ quan chức năng cần tổ chức các điểm thu mua tập trung, thuận lợi cho vận chuyển, đồng thời hướng dẫn người dân thu dọn gỗ đảm bảo an toàn.
Song song với đó, các chính sách hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật tái canh cần được triển khai sớm, giúp bà con chuẩn bị vụ trồng mới. Những gói tín dụng ưu đãi, hỗ trợ lãi suất hoặc cho vay tái sản xuất sẽ là “phao cứu sinh” giúp người dân vượt qua giai đoạn khó khăn.
Về dài hạn, việc cơ cấu lại cây trồng theo hướng đa dạng sinh học, trồng xen sẽ giảm rủi ro khi gặp thiên tai. Đồng thời, đầu tư hệ thống giao thông nội đồng và xây dựng chuỗi thu mua ổn định là những giải pháp quan trọng giúp nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng. Các cơ quan chuyên môn cũng nên nghiên cứu mô hình rừng bền vững, kết hợp kỹ thuật bảo vệ đất và chống xói mòn sau mưa bão.
Người dân các xã Tây Gia Lai có diện tích rừng trồng bị ảnh hưởng do bão hiện rất cần vốn, giống, kỹ thuật hỗ trợ và thị trường tiêu thụ ổn định. Nếu chính quyền và các cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt, triển khai chính sách kịp thời và sát thực tế, hy vọng những sườn núi “cạo trắng” hôm nay sẽ nhanh chóng được phủ xanh trở lại, để người trồng rừng tiếp tục gây dựng sinh kế bền vững và an toàn hơn trong tương lai.
Nguồn: https://baogialai.com.vn/gia-lai-nguoi-dan-khon-kho-vi-keo-gay-trang-sau-bao-post573508.html
Bình luận (0)