Giải “bài toán” quản lý chất thải chăn nuôi

Chiếm gần 56% giá trị trong sản xuất nông nghiệp, ngành chăn nuôi đã khẳng định được vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng, trở thành thế mạnh của tỉnh, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Mặc dù có nhiều tín hiệu tích cực, song công tác quản lý chất thải chăn nuôi hiện nay vẫn là “bài toán” khó ở nhiều địa phương, đòi hỏi nhiều giải pháp căn cơ để phát triển nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường (BVMT), góp phần hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, kiểu mẫu, Làng văn hóa kiểu mẫu (LVHKM), xây dựng các miền quê trở thành nơi đáng sống theo chủ trương của tỉnh.

Kỳ I: Chủ trương đúng… người dân hưởng lợi

Về các “phố làng” có thế mạnh về chăn nuôi như Vĩnh Ninh, Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường), Trung Hà, Liên Châu, Đại Tự ( Yên Lạc), Hoàng Hoa, Thanh Vân (Tam Dương)... hôm nay ngỡ như lạc vào phố thị với những ngôi nhà cao tầng san sát... Sự thay đổi đó có đóng góp không nhỏ từ một chủ trương đúng đắn của tỉnh là đẩy mạnh phát triển chăn nuôi, khơi dậy, phát huy tối đa lợi thế của địa phương, thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, giúp người dân bám trụ với nghề nông, nâng cao thu nhập trên chính mảnh đất quê hương.

Đổi đời nhờ chăn nuôi

Ngay từ sáng sớm, anh Kiều Văn Việt, thôn Khách Nhi Xuôi, xã Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường) đã miệt mài vận hành máy cắt cỏ voi và dọn vệ sinh chuồng trại. Từ nghề mộc cho thu nhập không ổn định, anh Việt bén duyên với nghề chăn nuôi bò sữa tự lúc nào không hay.

Năm 2012, anh khởi nghiệp với 2 con bò sữa, do chưa có kinh nghiệm, đầu ra sản phẩm chưa đảm bảo, nhưng bằng sự quyết tâm phát triển chăn nuôi bò sữa, anh Việt đã đầu tư mở rộng chuồng trại chăn nuôi và mua sắm trang thiết bị, máy móc như máy thái cỏ, máy vắt sữa..., giúp sản lượng, chất lượng sữa không ngừng tăng lên.

Trang trại của ông Nguyễn Văn Chính, thôn Môn Trì, xã Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường) duy trì nuôi 45 con bò sữa, cho thu lãi khoảng 1 tỷ đồng/năm.

Hiện, với gần 40 con bò sữa, gia đình anh Việt có thu nhập lên tới gần 2 tỷ đồng/năm, không chỉ có “của ăn, của để” mà đã trở thành hộ giàu ở địa phương.

Thời điểm này, chỉ tính riêng đàn bò sữa trên địa bàn xã Vĩnh Thịnh đã có gần 9 nghìn con, chiếm 80% tổng đàn bò sữa trong toàn tỉnh. Trên địa bàn xã Vĩnh Thịnh, hộ nuôi ít cũng có từ 4 - 5 con, hộ nuôi nhiều từ 60 - 70 con, cho thu nhập cả tỷ đồng/năm.

Theo ông Nguyễn Ngọc Khánh, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thịnh, hạch toán thu nhập từ nuôi bò sữa tăng gấp mấy chục lần so với việc trồng cây rau màu, đây là một nguồn thu không hề nhỏ với Vĩnh Thịnh từ một xã thuần nông chuyển sang chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Chăn nuôi bò lấy sữa không chỉ giúp các hộ thoát nghèo mà còn có nguồn thu nhập ổn định, có điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống, nuôi các con ăn học đầy đủ.

Box: Huyện Vĩnh Tường hiện có hơn 1.000 hộ chăn nuôi bò sữa với tổng đàn hơn 15.000 con (chiếm khoảng 90% tổng đàn của tỉnh), tập trung chủ yếu ở các xã Vĩnh Thịnh, An Tường và Vĩnh Ninh. Thực tế cho thấy, thu nhập từ nuôi bò sữa cao hơn nhiều lần so với chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm khác. Nhờ nuôi bò sữa, đời sống của hàng nghìn hộ dân đã trở lên khá giả hơn.

Tương tự như các xã vùng bãi ở Vĩnh Tường, Yên Lạc, chăn nuôi bò sữa đã và đang đem lại lợi nhuận cao, hiệu quả cho nhiều hộ dân ở xã Thái Hòa, Liên Hòa (Lập Thạch). Từ chỗ chỉ có 7 hộ dân trong xã nuôi thử nghiệm và áp dụng mô hình chăn nuôi bò sữa theo dự án Việt - Bỉ từ năm 2002, đến nay, trên địa bàn xã Thái Hòa đã có gần 40 hộ tham gia nuôi bò sữa với tổng đàn lên tới gần 500 con.

Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi, tạo bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, huyện Lập Thạch đã khuyến khích người dân chăn nuôi theo xã, vùng trọng điểm, quy mô lớn, xa khu dân cư nhằm kiểm soát dịch bệnh và tạo nguồn thực phẩm sạch cho người tiêu dùng.

Năm 2022, ngành chăn nuôi chiếm tỷ trọng gần 62% trong cơ cấu ngành Nông nghiệp; sản lượng thịt hơi xuất chuồng GSGC đạt gần 22 nghìn tấn.

Trên địa bàn huyện đã hình thành một số vùng, xã chăn nuôi trọng điểm cho hiệu quả kinh tế cao như chăn nuôi bò sữa ở xã Thái Hòa, Liên Hòa; chăn nuôi gà ở Bàn Giản, Đồng Ích, Xuân Hòa; chăn nuôi lợn ở Quang Sơn, Bắc Bình, Hợp Lý, Ngọc Mỹ...

Đặc biệt, chăn nuôi lợn theo hướng tập trung đã đem lại thu nhập ổn định cho hàng nghìn hộ chăn nuôi các xã Ngọc Mỹ, Quang Sơn (Lập Thạch).

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Quang Sơn Vũ Văn Các: "Việc đẩy mạnh phát triển chăn nuôi lợn đã tạo bước chuyển dịch mới trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở Quang Sơn và giải quyết việc làm cho nhiều lao động tại chỗ".

Nền tảng vững chắc để hình thành các vùng chăn nuôi tập trung

Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm; nhiệt độ trung bình hàng năm 23,2 độ C; có đất đai, nguồn nhân lực dồi dào, Vĩnh Phúc được xem là tỉnh có tiềm năng phát triển nông nghiệp, nhất là phát triển chăn nuôi. Những năm qua, chăn nuôi của tỉnh đã khẳng định được vai trò, vị trí quan trọng, là ngành có tốc độ tăng trưởng cao; chăn nuôi lợn, bò sữa và gia cầm đã trở thành thế mạnh của tỉnh, góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Nhằm đưa chăn nuôi phát triển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, thực hiện Nghị quyết số 52 của HĐND tỉnh về cơ chế đầu tư, hỗ trợ phát triển giống cây trồng, vật nuôi trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2012 - 2015, Nghị quyết số 88 của HĐND tỉnh về phát triển chăn nuôi tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2013 - 2020; Nghị quyết số 201 của HĐND tỉnh về một số cơ chế, chính sách thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn 2011 - 2020, tỉnh đã dành hơn 522 tỷ đồng đầu tư, hỗ trợ giống vật nuôi; tinh lợn, tinh bò; cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật; thực hiện hỗ trợ xây dựng mô hình các chuỗi liên kết sản xuất, cung cấp sản phẩm chăn nuôi an toàn sạch; xử lý chất thải chăn nuôi; mua máy nghiền, trộn thức ăn chăn nuôi; phát triển giống vật nuôi. Đồng thời, dành hơn 130 tỷ đồng đầu tư cho công tác phòng chống dịch bệnh trên đàn GSGC.

Giai đoạn 2011 - 2020, giá trị sản xuất chăn nuôi (giá so sánh 2010) của tỉnh tăng bình quân 3,72 %/năm; giai đoạn 2016 - 2020, giá trị sản xuất chăn nuôi tăng bình quân 3,34%/năm.

Đã hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa, quy mô lớn như chăn nuôi bò sữa tại các xã thuộc huyện Vĩnh Tường, Lập Thạch, Tam Đảo; chăn nuôi lợn tại các xã thuộc huyện Lập Thạch, Yên Lạc; chăn nuôi gia cầm chuyên trứng, chuyên thịt tại các xã thuộc huyện Tam Dương, Tam Đảo.

Phương thức chăn nuôi công nghiệp, tiên tiến, hiện đại ngày càng phát triển mạnh, đạt tới trình độ cao của sản xuất chăn nuôi. Các trang trại quy mô lớn áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới, công nghệ tiên tiến vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, hạ giá thành để tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường như: Các giống vật nuôi cao sản; công nghệ nuôi chuồng kín; sử dụng thức ăn công nghiệp; hệ thống máng ăn, uống tự động...

Box: Trên địa bàn tỉnh, đã có trang trại nuôi đến 1 nghìn con lợn nái, 10 nghìn con lợn thịt, 100 nghìn con gà đẻ trứng và có mô hình liên kết sản xuất chăn nuôi lợn theo chuỗi khép kín từ chăn nuôi - giết mổ công nghiệp - chế biến - tiêu thụ sản phẩm.

Bài, ảnh: Thành An – Lưu Nhung

Nguồn