Giải pháp căn cơ phòng ngừa ngập lụt miền Trung

(PLVN) - Tại cuộc họp khẩn trực tuyến với các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương về tình hình mưa lũ và tiếp tục ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai tại các tỉnh miền Trung diễn ra sáng qua (23/11); một vấn đề Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đặc biệt lưu ý là nghiên cứu các giải pháp lâu dài, căn cơ; để những tang thương mà một số tỉnh miền Trung đã gánh chịu không được lặp lại.

Để góp phần làm rõ ràng vấn đề này, chúng ta có thể xem xét khu vực ngập lụt nặng nề nhất, thiệt hại nặng nề nhất trong đợt mưa lũ vừa qua là huyện Đông Hòa cũ và Tây Hòa cũ (Phú Yên cũ, nay là Đắk Lắk); mà tâm điểm là xã Hòa Thịnh.

Một bên nằm giáp với khu vực đèo Cả sang địa phận tỉnh Khánh Hòa; lưng tựa núi, mặt đối diện biền, đồng ruộng mênh mông, khu vực này lâu nay bị đánh giá nguy cơ bị ngập lũ vì một số nơi địa hình trũng thấp, bị mưa từ trên thượng nguồn đổ xuống, rồi sau này lại xuất hiện một số nhà máy thủy điện có thể xả lũ xuống hạ lưu, thêm Quốc lộ 1 và đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông như “con đê” nằm chắn phía thoát nước ra biển.

Một số dòng sông tại khu vực này có đặc điểm địa hình rất hiểm trở. Lưu vực sông Ba không có trung lưu, địa hình chia cắt mạnh. Thượng lưu sông ngắn và dốc nên nước tập trung nhanh, lũ lớn. Trong khi hạ lưu mở rộng, độ dốc dòng chảy thấp, lòng sông nông nên dễ bị lũ ngập rộng nhưng rút chậm do bị dồn lũ và khả năng thoát lũ hạn chế. Lòng sông đã nhỏ, dốc; cửa sông thường bị bồi lấp; có một số ý kiến còn cho rằng một số cây cầu bắc qua sông khu vực này có dấu hiệu làm hẹp lòng sông, ảnh hưởng dòng chảy, ảnh hưởng khả năng thoát lũ.

Những làng quê ở khu vực này bao đời nay chịu ảnh hưởng thiên tai, làm ăn khó khăn, nên các công trình hạ tầng và nhà cửa cũng không có sức chống chịu tốt.

Thảm họa đã xảy ra khi tất cả các yếu tố bất lợi cùng lúc ập đến, gây sức cộng hưởng kinh hoàng. Từ đêm 15/11 đến chiều 21/11, khu vực có mưa lớn đến đặc biệt lớn vì ảnh hưởng của không khí lạnh và gió đông hoạt động mạnh. Theo một thống kê, chỉ trong 5 ngày, xã Hòa Thịnh (huyện Tây Hòa cũ) ghi nhận tổng lượng mưa đến 1.056mm; còn phường Đông Hòa (huyện Đông Hòa) cũ lượng mưa 730mm. Riêng bản thân lượng mưa tại chỗ đã đủ gây ngập lụt, nước chưa thoát kịp; cùng lúc lũ từ thượng nguồn đổ về; lại trùng giai đoạn triều cường cuối tháng âm lịch; khiến nước cứ dâng mãi.

Khi thảm họa xảy ra, công tác cứu nạn, cứu hộ cũng gặp vô vàn khó khăn. Khu vực có địa hình lòng chảo, nhiều cụm dân cư nằm dưới chân núi, nước từ núi ập xuống gần tới biển thì dòng chảy càng mạnh, kèm theo gió lớn, tạo dòng xoáy, khiến việc di chuyển bằng canô cứu hộ, thuyền nhỏ có những lúc có thể nguy hiểm ngay đến tính mạng lực lượng cứu hộ. Đã có những người dân thiệt mạng vì kiệt sức. Tài sản bao năm chắt chiu đều trôi theo dòng nước.

Để những tang thương này không còn lặp lại, việc nghiên cứu các giải pháp lâu dài, căn cơ là vô cùng cần thiết. Đó là rà soát việc vận hành các hồ chứa, quy trình xả lũ, các công trình làm ảnh hưởng dòng chảy thoát lũ; di dời người dân khỏi các khu vực nguy hiểm để tái định cư ở những nơi phù hợp; có các công trình công cộng làm nơi tránh trú cho dân… Chúng ta phải làm những việc này với tinh thần “phải đặt mình vào địa vị người dân để triển khai các công việc” như Thủ tướng yêu cầu, phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, để không còn nước mắt rơi vì ngập lụt.

Nguồn: https://baophapluat.vn/giai-phap-can-co-phong-ngua-ngap-lut-mien-trung.html