Giữ hồn cốt xứ Nghệ trong dòng chảy hội nhập

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trả lời phỏng vấn Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An.

P.V: Thưa đồng chí, trước yêu cầu của thời kỳ hội nhập và chuyển đổi mạnh mẽ, việc xây dựng con người Nghệ An toàn diện cần được định hướng như thế nào để vừa phát huy giá trị truyền thống, vừa thích ứng với tình hình mới?

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch phát biểu tại Lễ khai trương Nhà trưng bày Xô viết Nghệ Tĩnh. Ảnh: Minh Quân

Các đại biểu tham quan Nhà trưng bày Xô viết Nghệ Tĩnh. Ảnh: Minh Quân

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh: Trong bất cứ giai đoạn nào, con người luôn là trung tâm, là động lực của phát triển. Ở Nghệ An, điều này càng có ý nghĩa đặc biệt, bởi đây là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, nơi hội tụ những giá trị đặc trưng đã hun đúc nên cốt cách người xứ Nghệ: Cần cù, hiếu học, khảng khái, nghĩa tình, thủy chung…

Tái hiện không gian diễn xướng của người Nghệ xưa trên sân khấu Liên hoan Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh. Ảnh: Minh Quân

Thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Trung ương về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, và đặc biệt là Nghị quyết số 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, chúng tôi xác định rõ: Xây dựng con người Nghệ An phát triển toàn diện là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài. Toàn diện ở đây không chỉ là phát triển về trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, đạo đức, mà còn là khả năng hội nhập, thích ứng với nền kinh tế thị trường và cuộc cách mạng công nghiệp mới. Người Nghệ hôm nay phải có tư duy mở, năng động, sáng tạo, dám thay đổi, không ngừng học hỏi để theo kịp bước tiến của thời đại, đồng thời vẫn gìn giữ, tự hào về cội nguồn, truyền thống.

CLB Dân ca ví, giặm của xã Hưng Nguyên Nam biểu diễn tại một sự kiện trên phố đi bộ Vinh. Ảnh tư liệu: Minh Quân

P.V: Theo đồng chí, đâu là thách thức lớn nhất trong hành trình xây dựng con người Nghệ An có bản sắc riêng nhưng vẫn thích ứng với thời đại?

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh: Có lẽ khó nhất là giữ được cái riêng trong cái chung. Trong quá trình hội nhập, nếu không khéo, bản sắc có thể bị phai nhạt dần. Chúng ta không thể “đóng khung” con người xứ Nghệ như trước, nhưng cũng không thể để bản sắc bị hòa tan.

Vì vậy, phải khơi dậy, phát huy những giá trị tốt đẹp vốn có như một nền tảng, đồng thời chủ động tiếp nhận, chọn lọc những tinh hoa văn hóa bên ngoài để làm giàu thêm bản sắc ấy. Đó là sự kế thừa và phát triển, không đối lập mà bổ sung cho nhau. Con người Nghệ hôm nay cần vừa hiện đại, hội nhập, vừa kiên định với cốt cách riêng — đó chính là con đường để phát triển bền vững.

Các nghệ nhân và người dân tham gia không gian diễn xướng Dân ca ví, giặm tại Quảng trường Hồ Chí Minh. Ảnh: P.V

P.V: Thời gian qua, ngành Văn hóa đã tham mưu và triển khai những giải pháp gì để cụ thể hóa chủ trương xây dựng con người Nghệ An phát triển toàn diện?

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh: Ngành Văn hóa đã tham mưu ban hành và thực hiện nhiều chính sách quan trọng. Có thể kể đến: Tham mưu ban hành Nghị quyết số 29/2020/NQ-HĐND về chính sách khen thưởng các danh hiệu văn hóa trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết số 30/2020/NQ-HĐND hỗ trợ xây dựng thiết chế văn hóa – thể thao cơ sở; Nghị quyết số 29/2021/NQ-HĐND hỗ trợ nghệ nhân, câu lạc bộ di sản văn hóa phi vật thể; Nghị quyết số 20/2022/NQ-HĐND về hỗ trợ phát triển đời sống văn hóa cơ sở; Nghị quyết số 28/2022/NQ-HĐND về hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; Nghị quyết số 09/2023/NQ-HĐND hỗ trợ đầu tư bể bơi, dạy bơi cho trẻ em…

Bên cạnh đó là tổ chức các hội thảo khoa học về xây dựng nhân cách người Nghệ từ giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; phát triển nguồn nhân lực và con người văn hóa Nghệ An đáp ứng hội nhập. Chúng tôi cũng đẩy mạnh các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Đưa dân ca vào trường học”, “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”, “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”… Các mô hình “Gia đình hạnh phúc”, “Gia đình thể thao”, các câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc, hoạt động thực hiện tốt hương ước, quy ước, phòng chống bạo lực gia đình… đều được triển khai đồng bộ, góp phần giáo dục đạo đức, lối sống, bồi đắp tình yêu quê hương, khát vọng cống hiến cho cộng đồng.

Hoạt cảnh ví, giặm "Tiếng mõ trâu" miêu tả đời sống của người dân nông thôn Nghệ An, do diễn viên Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh biểu diễn . Ảnh: Thanh Nga

P.V: Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị đã nhấn mạnh yêu cầu phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa xứ Nghệ, tiềm năng, thế mạnh về con người để xây dựng Nghệ An phát triển toàn diện. Theo đồng chí, đâu là những giải pháp trọng tâm cần được triển khai trong thời gian tới?

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh: Theo tôi, có 5 nhóm giải pháp then chốt:

Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống thể chế, cơ chế, chính sách về văn hóa; đặc biệt là cơ chế bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa xứ Nghệ, cơ chế xã hội hóa nguồn lực, hợp tác công – tư, đổi mới chính sách đào tạo, thu hút và trọng dụng nhân tài.

Thứ hai, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa; tăng cường kiểm tra, giám sát, đồng thời, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị. Đặc biệt, cần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo; chú trọng giáo dục từ gia đình, nhà trường, xã hội; quan tâm môi trường sống, y tế, an sinh xã hội.

Thứ ba, đầu tư mạnh mẽ hơn cho văn hóa, nhất là các thiết chế văn hóa – thể thao cơ sở; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng gia đình văn hóa bền vững; chú trọng phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng nhân tài trong lĩnh vực văn hóa.

Thứ tư, tăng cường tuyên truyền, truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của văn hóa và con người trong phát triển bền vững.

Thứ năm, coi việc xây dựng con người Nghệ An phát triển toàn diện là nhiệm vụ chiến lược lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, có trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các cấp, ngành và toàn xã hội.

Nếu triển khai quyết liệt, đồng bộ những giải pháp này, tôi tin rằng, Nghệ An sẽ hình thành được những thế hệ công dân vừa mang bản lĩnh, phẩm chất xứ Nghệ, vừa hội nhập, sáng tạo, đủ năng lực làm chủ tương lai trong bối cảnh mới.

P.V: Theo đồng chí, đâu là “chìa khóa” để người Nghệ vừa hội nhập, vừa giữ vững bản sắc văn hóa quê hương?

Đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh: Theo tôi, "chìa khóa" chính là sự tự tin. Khi hiểu rõ giá trị văn hóa của mình, chúng ta mới có thể mở lòng tiếp nhận cái mới một cách bình đẳng, không tự ti nhưng cũng không tự mãn. Người Nghệ phải ý thức sâu sắc rằng, bản sắc không phải là những gì cũ kỹ để trưng bày, mà là những giá trị sống, có thể vận dụng linh hoạt trong cuộc sống hôm nay.

Vì vậy, song song với hội nhập, chúng ta phải không ngừng gìn giữ, bồi đắp, lan tỏa các giá trị văn hóa đặc trưng - từ truyền thống hiếu học, trọng nghĩa tình, đến tinh thần vượt khó, dám nghĩ, dám làm. Đó chính là nền tảng để người Nghệ phát triển toàn diện, tự tin bước vào thời đại mới.

P.V: Xin cảm ơn đồng chí về cuộc trao đổi!

ADQuảng cáo

Nguồn: https://baonghean.vn/giu-hon-cot-xu-nghe-trong-dong-chay-hoi-nhap-10307313.html