“Bài ca thống nhất”

Sinh thời, nhạc sĩ Võ Văn Di kể rằng: Cuối tháng 4-1975, ta chiến thắng dồn dập, rồi bộ đội chiếm dinh Độc lập, Sài Gòn giải phóng, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, các đoàn văn nghệ được lệnh tức tốc lên đường vào Nam. Ông cùng đoàn văn nghệ sĩ Đài Tiếng nói Việt Nam đi tàu thủy từ Bắc vào Nam để biểu diễn chào mừng ngày thống nhất.

Trong mắt ông, biển trời Việt Nam trong thời khắc non sông thống nhất thiêng liêng và đẹp đến nao lòng. Niềm vui lớn non sông liền một dải khiến ông xúc động, những giai điệu và lời ca cứ bật ra “Biển trời quê ta bao năm chia rời/ Cuộc đời chia đôi nơi phương trời/ Biển trời quê ta nay chung một nhà/ Thỏa lòng bao năm ước mơ”.

Bản thu thanh đầu tiên “Bài ca thống nhất” do NSND Thu Hiền thể hiện. Bà chia sẻ: Trong 60 năm ca hát của mình, thì có tới 40 năm bà được yêu cầu hát bài này. Nay đã ngoài 70 tuổi, nhưng đông đảo khán giả vẫn yêu cầu bà hát “Bài ca thống nhất”. Nhạc sĩ Cát Vận, nguyên Trưởng ban Biên tập âm nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam đánh giá: “Bài ca thống nhất” là một tác phẩm âm nhạc hay, đậm đà tính dân tộc, là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Võ Văn Di.

Nhạc sĩ Võ Văn Di (1933 – 2005) quê Nghi Lộc, Nghệ An, từng tốt nghiệp Đại học Văn khoa (nay là Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn) và Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia). Trong kháng chiến chống Mỹ, ông lăn lộn ở tuyến lửa với phong trào “Tiếng hát át tiếng bom”, tuyên truyền văn nghệ của tỉnh. Sau ông chuyển công tác về Đài Tiếng nói Việt Nam và làm việc tại đây cho đến khi nghỉ hưu.

Ông đã có nhiều tác phẩm khí nhạc được phát sóng và biểu diễn, cùng nhiều ca khúc, như “Gửi Huế thân yêu”, “Nghệ Tĩnh yêu thương”, “Về quê Bác”… Nhạc sĩ Võ Văn Di đã được tặng nhiều phần thưởng danh giá, nhưng có lẽ phần thưởng quý giá nhất là ca khúc “Bài ca thống nhất” mãi ghi vào tâm hồn công chúng, trở thành bài ca sống mãi cùng lịch sử ngày Bắc Nam thống nhất một nhà.