Hòn Yến - Hòn Đụn và tình thân hóa đá

Hòn Yến (thuộc thôn Nhơn Hội, xã An Hòa Hải, H.Tuy An) là một danh thắng của tỉnh Phú Yên gồm các dãy núi đá vươn ra biển khơi có các tầng dốc đẹp, lạ mắt. Hòn Yến vẫn là hòn đảo hoang sơ với hệ sinh thái và thảm thực vật tự nhiên đa dạng, làm say đắm du khách khi qua đây.

Nơi cư ngụ của chim yến

Quần thể Hòn Yến bao gồm: Hòn Yến, Hòn Đụn, Hòn Choi, Vũng Choi, Gành Yến, Bàn Than tạo thành một quần thể thắng cảnh tự nhiên bên bờ biển. Trong đó, Hòn Yến nằm cách bờ biển khoảng 400 m, có diện tích 1,98 ha, độ cao 70 m, xung quanh có những vách đá thẳng đứng là điểm nhấn nổi bật của quần thể thắng cảnh này.

Quần thể Hòn Yến được Bộ VH-TT-DL xếp hạng quần thể danh lam thắng cảnh quốc gia năm 2017

ẢNH: TÍN PHAN

Cách Hòn Yến khoảng 50 m về phía bờ là Hòn Đụn, diện tích khoảng 0,1 ha, có độ cao khoảng 20 m. Phần biển nối giữa đất liền với Hòn Yến và Hòn Đụn tương đối nông, khi thủy triều xuống thấp tạo thành một bãi đá lộ thiên nối liền bờ biển với Hòn Yến - Hòn Đụn. Phía tây bắc Hòn Yến là một hòn núi nhỏ chạy dài ôm lấy bờ biển gọi là Hòn Choi. Hòn Choi cao khoảng 40 m, mặt phía biển bị sóng bào mòn tạo thành những vách đá dựng đứng, mặt phía đất liền thoải dần nối với những cồn cát kéo dài về hướng tây.

Theo các nhà nghiên cứu, quần thể Hòn Yến được hình thành bởi quá trình hoạt động kiến tạo địa chất dọc theo ven biển Phú Yên, trong đó đáng kể nhất là hoạt động phun trào núi lửa diễn ra cách nay khoảng 10 triệu năm. Nham thạch phun trào gặp phải nước biển đã tạo thành đá bazan dạng cột hoặc khối, tương tự với kiểu đá bazan ở thắng cảnh quốc gia đặc biệt gành Đá Đĩa. Ở một số khu vực, đá có màu đỏ, màu đen huyền, màu vàng rất đẹp và có giá trị cho nghiên cứu địa chất.

Hòn Yến - Hòn Đụn và câu chuyện về người anh hóa đá đợi em được người dân tại thôn Nhơn Hội lưu truyền bao đời

ẢNH: TÍN PHAN

Tên gọi Hòn Yến là do nơi này từng là nơi cư ngụ của hàng vạn con chim yến. Những vách đá dựng đứng, gió mạnh, ít người lui tới là điều kiện lý tưởng để yến làm tổ. Dân làng chài kể rằng, vào mùa sinh sản, yến bay về đen cả một khoảng trời.

Ngày nay, chim yến không còn về như trước nhưng dấu tích của những hang hốc và tổ yến xưa vẫn còn như những tàn tích sống của một thời kỳ mà thiên nhiên chưa bị khuấy động.

Truyền thuyết người anh hóa đá

Hòn Yến mang theo một truyền thuyết buồn về tình thân, lời thề và sự hóa đá. Nhiều bậc cao niên của làng kể rằng, xưa kia vùng biển Nhơn Hội còn hoang vu, có hai anh em mồ côi cha mẹ sống nương tựa nhau bằng nghề đánh cá. Họ thương yêu nhau, bên nhau như hình với bóng, ngày ngày ra khơi, sống thanh bần yên vui.

Một hôm, hai anh em đang dong thuyền đánh bắt giữa khơi, bỗng một cơn bão lớn nổi lên, con thuyền nhỏ bị lật. Người anh cố bám vào mảnh gỗ trôi, người em thì bị sóng cuốn mất hút giữa biển. Sau bão, người anh trở về bờ, lòng quặn thắt vì không tìm thấy em. Từ đó, ngày nào ông cũng ra mép biển nhìn về phía khơi xa, nơi lần cuối cùng ông thấy bóng em mình.

Nhiều năm trôi qua, người anh vẫn không rời khỏi bãi đá. Một sáng mùa trăng, người dân không còn thấy ông nữa. Và lạ thay, ngay nơi ông thường ngồi, mọc lên một khối đá lớn quay mặt ra biển. Chưa hết kinh ngạc, vài ngày sau, phía ngoài khơi bỗng nhô lên một khối đá nhỏ hơn tựa dáng người đang quay lại nhìn vào bờ.

Từ bãi biển Nhơn Hội nhìn ra, Hòn Yến như một nấm đá khổng lồ mọc lên giữa mặt nước

ẢNH: TRẦN BÍCH NGÂN

Từ đó, người ta tin rằng người anh đã hóa thành Hòn Yến đứng sừng sững trông ra biển để mãi mãi chờ em. Còn người em sau cơn bão cũng tìm được đường trở về, nhưng chỉ kịp hóa đá ngoài khơi thành Hòn Đụn nhỏ bé. Mỗi lần thủy triều rút, con đường đá hiện ra nối từ đất liền ra biển như thể trời đất thương tình cho hai anh em được gặp nhau một lúc rồi lại chia lìa khi nước lên. Vào tháng 4 âm lịch hằng năm, khi nước cạn nhất, đá lộ nhiều nhất, là lúc hai anh em được đoàn tụ dù chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi.

Vườn đá dưới lòng trời

Đứng từ bãi biển Nhơn Hội nhìn ra, Hòn Yến như một nấm đá khổng lồ mọc lên giữa mặt nước. Đường nét không gãy gọn, không tròn trịa, nhưng lại có sức hấp dẫn lạ kỳ bởi sự mộc mạc như thể ai đó đã thả một giọt mực vào lòng biển và để nó tự lan, tự định hình. Hòn Đụn nằm gần đó, nhỏ hơn, khiêm nhường như người em đứng bên anh lặng lẽ.

Điều kỳ lạ nhất ở Hòn Yến không phải là dáng hình mà là cách nó tương tác với thời gian. Khi thủy triều rút xuống vào những ngày trăng tròn, một dải đá ngầm như con đường chìm bất ngờ hiện ra, nối từ đất liền ra đảo. Không phải ai cũng có cơ hội được thấy điều này, bởi nó không tuân theo lịch hẹn mà theo chu kỳ của trời đất. Mỗi lần con đường ấy hiện lên là một lần biển "vén áo", khoe ra tầng tầng lớp lớp đá và san hô như mở cửa một bảo tàng tự nhiên có thật, sống động và không rào chắn.

Thủy triều xuống, từng mảng san hô hiện ra tựa như rừng cây hóa thạch

ẢNH: UBND H.TUY AN

Nếu nhìn Hòn Yến từ trên cao vào thời điểm thủy triều thấp, toàn bộ khu vực như một bức tranh lập thể. Dưới làn nước trong vắt hiện ra những mảng san hô sừng sững, tựa như rừng cây hóa thạch. Có những loài san hô mang hình quạt, có loài xếp thành đĩa tầng tầng, xen lẫn là các loài hải quỳ, sao biển, nhum đen, cá con bơi lấp lánh như bụi sao bị gió cuốn. Nhiều cụ ông ở làng chài Nhơn Hội nói rằng, xưa kia người ta gọi vùng này là "vườn đá của trời". Khi biển rút, trời soi, thì đá cũng biết hé lộ linh hồn mình.

Ông Nguyễn Văn Hoàng, Phó chủ tịch UBND H.Tuy An, cho biết: "Quần thể Hòn Yến được Bộ VH-TT-DL xếp hạng quần thể danh lam thắng cảnh quốc gia năm 2017 theo Quyết định số 5387 ngày 29.12.2017. Cùng với gành Đá Đĩa, cù lao Mái Nhà, Hòn Yến là điểm tham quan không thể bỏ qua khi du lịch về phía bắc Phú Yên. Hiện địa phương cùng người dân tại đây tích cực thúc đẩy du lịch cộng đồng với các loại hình tham quan quần thể Hòn Yến bằng thuyền thúng, cho du khách trải nghiệm làm cá cơm, văn hóa ẩm thực đặc trưng của địa phương". (còn tiếp)

Thanhnien.vn

Nguồn: https://thanhnien.vn/hon-yen-hon-dun-va-tinh-than-hoa-da-185250529211828565.htm