Hợp tác về nuôi con nuôi giữa Việt Nam và Canada

Nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là một hiện tượng xã hội khách quan, phát triển cùng với các mối quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài. Dưới góc độ xã hội, nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là một biện pháp thay thế cuối cùng khi không tìm được một gia đình thích hợp cho trẻ em ở chính quốc gia của mình. Dưới góc độ pháp lý, nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài nhằm mục đích tạo lập mối quan hệ cha mẹ và con lâu dài, bền vững giữa người nhận con nuôi và trẻ em được nhận làm con nuôi. Nghiên cứu việc công nhận quyết định cho trẻ em Việt Nam làm con nuôi ở nước ngoài và hệ quả của việc nuôi con nuôi phát sinh ở nước ngoài nhằm hiểu rõ mối quan hệ pháp lý giữa trẻ em được nhận làm con nuôi với nước nhận và hệ quả của việc nuôi con nuôi theo quy định pháp luật nước ngoài, nhất là khi các nước có quy định khác nhau về hệ quả của việc nuôi con nuôi, do ảnh hưởng điều kiện văn hóa, kinh tế, xã hội và tôn giáo của mỗi nước.

Kể từ năm 2000 cho đến nay, việc giải quyết cho trẻ em Việt Nam làm con nuôi nước ngoài được thực hiện trong khuôn khổ điều ước quốc tế (ĐƯQT) song phương giữa Việt Nam với các nước trong đó có Canada. Từ năm 2003 đến năm 2015, trong khuôn khổ hợp tác song phương, 12.227 trẻ em đã được giải quyết cho làm con nuôi ở nước ngoài.  Kể từ khi nước ta trở thành thành viên Công ước La Hay năm 1993, các nước Pháp, Italia, Tây Ban Nha, Đan Mạch và Thụy Sỹ tiếp tục duy trì hiệp định hợp tác song phương đồng thời với việc thực hiện Công ước La Hay. Các nước Hoa Kỳ, Ai len, Thụy Điển, Canada, Đức, Luxembourg, Na Uy và Bỉ hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ Công ước La Hay.

Việc giải quyết cho trẻ em Việt Nam làm con nuôi nước ngoài được thực hiện trong khuôn khổ điều ước quốc tế (ĐƯQT) song phương giữa Việt Nam với các nước trong đó có Canada. Ảnh: Internet

Công dân hoặc thường trú nhân (PR) Canada được phép nhận con nuôi Việt Nam và làm thủ tục bảo lãnh đưa con nuôi từ Việt Nam sang Canada sinh sống. Thủ tục nhận con nuôi tương đối phức tạp, phải tuân theo luật của Canada và Việt Nam. Tuy nhiễn đã có những quy định cơ bản mà bên nhận con nuôi cần phải biết trước khi tiến hành hồ sơ.

Tại Canada, việc nhận con nuôi quốc tế là một quá trình công nhận một cá nhân hoặc cặp vợ chồng (là thường trú nhân Canada hoặc có quốc tịch Canada) là cha mẹ hợp pháp và vĩnh viễn của một đứa trẻ từ một quốc gia khác. Việc nhận con nuôi quốc tế tuân thủ luật pháp của cả nước cho và nước nhận. Ở đây nước cho là Việt Nam và nước nhận là Canada.

Đối với tất cả các trường hợp nhận con nuôi quốc tế, người nhận con nuôi phải hoàn thành hai thủ tục riêng biệt: Thủ tục nhận con nuôi và Thủ tục xin nhập cư (thường trú nhân) hoặc xin quốc tịch Canada cho con nuôi (tùy trường hợp sẽ thực hiện thủ tục khác nhau).

Việc nhận nuôi con nuôi do một người thường trú nhân/quốc tịch Canada (Nước nhận) nhận nuôi một trẻ em thường trú tại Việt Nam (Nước cho) chỉ được thực hiện nếu: Các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam (Nước cho) đã xác nhận trẻ em có thể nhận nuôi, xác nhận việc nuôi con nuôi bảo đảm quyền, lợi ích của trẻ em; và Các cơ quan có thẩm quyền của Nước nhận đã xác nhận cha mẹ nuôi tương lai có đủ tư cách và thích hợp để nuôi con nuôi; bảo đảm rằng cha mẹ nuôi tương lai đã được tham vấn ở mức độ cần thiết; và xác nhận trẻ em được hoặc sẽ được phép nhập cảnh và thường trú tại quốc gia đó.

Quá trình nhận con nuôi do các tỉnh hoặc vùng lãnh thổ chịu trách nhiệm. Ảnh Internet

Để nhận con nuôi quốc tế, bạn phải làm việc với Cơ quan Trung ương cấp tỉnh hoặc vùng lãnh thổ tại Canada nơi bạn ở. Chính phủ liên bang chỉ tham gia vào quá trình Nhập cư hoặc Quốc tịch cho một đứa trẻ được nhận làm con nuôi. Quá trình nhận con nuôi do các tỉnh hoặc vùng lãnh thổ chịu trách nhiệm. Cơ quan Trung ương cấp tỉnh hoặc vùng lãnh thổ sẽ: Cho bạn biết nếu bạn cần liên hệ với cơ quan nhận con nuôi được cấp phép; Tư vấn về luật nhận con nuôi của quốc gia nơi bạn muốn nhận con nuôi; Giải thích yêu cầu của Công ước Hague về Con nuôi Quốc tế.

Về cơ bản, để được nhận con nuôi và bảo lãnh sang Canada, cha mẹ nuôi cần chứng minh hoàn cảnh gia đình đầy đủ điều kiện, có căn bản về đời sống và đạo lý để nuôi con, có tư cách tốt để dạy dỗ con nên người. Sở Di Trú Canada sẽ phái nhân viên xã hội đến tìm hiểu, xem xét và gửi lại bản ghi nghiên cứu và đối tượng.

Cha mẹ nuôi cũng cần chứng minh về năng lực tài chính, có đủ khả năng nuôi con, cha mẹ không bị tiền án, tiền sự từ trước đó. Những quá trình điều tra này có kết quả tốt, cha mẹ tương lai mới được Sở Di Trú chấp thuận hồ sơ bảo lãnh con nuôi mồ côi và đưa sang Canada sinh sống cùng./.

Bích Hường