Khám phá “Phố Hiến đệ nhất danh thắng” chùa Chuông

Là một trong 17 di tích trọng điểm của Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), chùa Chuông nằm tại khu phố Nhân Dục, phường Hiến Nam trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách yêu di sản. Ngôi chùa cổ với kiến trúc đặc sắc trong đó hình tượng quả chuông màu vàng gắn trên mái ngói tạo nên dấu ấn riêng.

Báo An Giang•04/12/2025

Chùa Chuông là di tích kiến trúc nghệ thuật có bố cục hài hòa theo kiểu “nội công ngoại quốc liên hoàn”, được thiết kế cân xứng trên trục chính từ cổng tam quan đến khu nhà tổ. Quần thể chùa Chuông gồm tam quan, tiền đường, thượng điện, dãy thờ tổ, khu thờ Mẫu, lầu chuông cùng hai dãy hành lang được bố trí liên hoàn, thống nhất và đều quay mặt về hướng nam.

Ngôi chùa được khởi dựng từ sớm gắn với truyền thuyết quả chuông vàng trên bè gỗ trôi theo dòng nước hung dữ. Dân làng thôn Nhân Dục lúc bấy giờ phát hiện, bảo nhau kéo chuông lên, góp công góp của xây dựng chùa thờ Phật. Tên gọi Kim Chung tự - chùa Chuông vàng bắt nguồn từ truyền thuyết này và được lưu truyền cho đến ngày nay. Đây cũng là ngôi chùa cổ nhất trong quần thể di tích ở Phố Hiến.

Với danh xưng “Phố Hiến đệ nhất danh thắng”, chùa Chuông mang giá trị lịch sử đặc biệt và còn lưu giữ nhiều di cổ quý như cây cầu đá, cây hương đá. Tiêu biểu là tấm bia “Kim Chung tự thạch bi ký” được dựng năm Tân Mão, niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 7, triều vua Lê Dụ Tông (1711). Bia có chiều cao 172cm, chiều rộng khoảng 118cm.

Mặt trước bia khắc dòng chữ “Kim Chung tự thạch bi ký”; mặt sau với tiêu đề “Nhân Dục xã cổ tích truyện” ghi chép quá trình hình thành Phố Hiến trong thời kỳ hưng thịnh với hơn 20 đơn vị phường, thị. Dưới tiêu đề này có 8 chữ đối nhau nằm sát mép bia, bên trái khắc 4 chữ "Khai thiên hoàng đế", bên phải khắc "Quốc thái trị an". So với những tấm văn bia được dựng cùng thời, chỉ văn bia chùa Chuông mới có tám chữ đối nhau này. Cả 2 mặt khắc hơn 2.000 chữ, đa số là chữ Hán xen những ký tự Nôm.

Góp phần tạo nên sức hấp dẫn riêng của di tích là quả chuông cổ đúc bằng đồng, trên khắc tên "Kim Chung tự ký". Trong quá khứ, chùa Chuông từng là trung tâm sinh hoạt tôn giáo văn hóa lớn của vùng, nơi thương nhân, quan lại và nhân dân thập phương tìm đến cầu an, cầu phúc.

Bên cạnh đó, chùa còn nổi tiếng với hệ thống tượng Phật được tạo tác công phu. Bộ tượng Thập Bát La Hán, Thập diện Diêm Vương, bộ tứ trấn và Bát bộ Kim Cương… làm nên giá trị nghệ thuật và tín ngưỡng đặc sắc của di tích.

Bà Bùi Thị Lương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hưng Yên cho biết, toàn tỉnh hiện có 3.716 di tích trong đó có 6 di tích quốc gia đặc biệt và 10 bảo vật quốc gia. Nhiều điểm đến tiêu biểu đã trở thành dấu ấn của du lịch địa phương, nổi bật là chùa Chuông, đền Mẫu, đền Trần trong quần thể di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến.

Hiện nay, tỉnh Hưng Yên đã hoàn thiện hồ sơ di sản tư liệu văn bia Phố Hiến trình UNESCO xem xét ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tỉnh thường xuyên tăng cường công tác quản lý nhà nước nhằm bảo vệ và phát huy các giá trị di sản văn hóa. Thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh khai thác giá trị các di sản văn hóa phục vụ phát triển du lịch, dịch vụ và công nghiệp văn hóa.

Theo Báo Nhân Dân

Nguồn: https://baoangiang.com.vn/kham-pha-pho-hien-de-nhat-danh-thang-chua-chuong-a469244.html