Khám phá “Tết Đoan ngọ xưa và nay” tại Hoàng Thành Thăng Long

Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, Tết Đoan Ngọ từng được các vương triều tổ chức trang trọng với những nghi lễ cung đình đặc sắc. Sử sách chép rằng, dưới triều Lê Trung Hưng, Tết Đoan Ngọ là dịp để nhà vua và hoàng tộc dâng lễ vật lên tổ tiên và các bậc sinh thành.

Trưng bày “Tết Đoan Ngọ xưa và nay” gồm hai chủ đề chính: Tết Đoan Ngọ dân gian truyền thống và Tết Đoan Ngọ trong cung đình thời Lê Trung Hưng. Không gian Tết Đoan Ngọ dân gian truyền thống tái hiện các phong tục đặc sắc như: thờ cúng tổ tiên, dâng cúng sản vật mùa hạ, “diệt sâu bọ” bằng rượu nếp, trứng luộc, bánh ú tro, chè kê... Người lớn uống rượu hùng hoàng hoặc nước xương bồ để tiêu độc; trẻ nhỏ được đeo bùa ngũ sắc, buộc chỉ ở cổ tay để trừ tà.

Mô hình chiếc quạt lớn có đề bài thơ đặc biệt ghi dấu sự kiện vua Lê Hiến Tông làm thơ đề trên quạt vào dịp Tết Đoan ngọ năm 1503, thể hiện tâm tư trăn trở trong việc chính sự, trị vì đất nước (Ảnh: BTC).

Điểm nhấn là hình tượng con giáp linh vật rắn - năm Ất Tỵ - được kết từ lá cây thân thuộc. Đây là tác phẩm nghệ thuật độc đáo, trở thành điểm check-in ấn tượng cho du khách.

Không gian cung đình thời Lê Trung Hưng tái hiện các nghi lễ cung đình như: lễ cúng tổ tiên, lễ thiết triều, lễ ban quạt, lễ ban yến… Thông qua tranh vẽ, mô hình và hiện vật phỏng dựng, du khách sẽ được khám phá văn hóa cung đình xưa. Đặc biệt, BTC trưng bày mô hình chiếc quạt lớn với bài thơ đề lên quạt của vua Lê Hiến Tông (1498–1504) trong dịp Tết Đoan Ngọ, thể hiện tâm tư, trăn trở của nhà vua về việc trị quốc an dân.

Không gian lễ ban quạt được phỏng dựng với mô hình quan Tư lễ ban quạt cho các quan trong triều. Ngoài ra, Trung tâm phối hợp giới thiệu quy trình, dụng cụ làm quạt và bộ sưu tập của nghệ nhân Lân Tuyết, gồm hai dòng quạt: Quạt truyền thống (giấy dó châm kim, the hoa văn chạm trổ tinh tế) và quạt nghệ thuật (vẽ tứ thời, thư pháp, tích truyện như Thánh Gióng, Múa rồng, Tố nữ…).

Bên cạnh đó, để di sản đến gần hơn với cộng đồng, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội còn tổ chức chương trình trình diễn, giao lưu với các nghệ nhân vào ngày 31/5 và 1/6/2025. Các hoạt động bao gồm nghệ thuật thư pháp trên quạt và nghệ thuật kết lá tạo hình, giúp du khách và các em học sinh, sinh viên có cơ hội trải nghiệm và học hỏi những tri thức quý báu từ các nghệ nhân.

Hoạt động trưng bày góp phần làm sống lại không gian văn hóa phi vật thể cung đình, giúp du khách hình dung rõ nét đời sống sinh hoạt nơi hoàng cung.

Bảo Châu

Nguồn: https://baophapluat.vn/kham-pha-tet-doan-ngo-xua-va-nay-tai-hoang-thanh-thang-long-post549943.html